Chiều 1/4, tại buổi họp báo thường kỳ tháng 3/2024 do Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk tổ chức, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk đã có thông tin phản hồi về việc suy giảm hàng trăm hecta rừng tại Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và quản lý, bảo vệ rừng quản lý.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Minh Chí cho biết: Trên cơ sở báo cáo của Hạt Kiểm lâm huyện Buôn Đôn; Chi cục Kiểm lâm tỉnh phối hợp Ủy ban nhân dân huyện Buôn Đôn tiến hành làm việc, kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hiện trường diện tích rừng tự nhiên bị suy giảm thuộc lâm phần do Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng quản lý.
Suy giảm hàng trăm ha rừng tại Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng tỉnh Đắk Lắk
Kết quả kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hiện trường của Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho thấy, diện tích rừng bị suy giảm tại Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng được Hạt Kiểm lâm huyện Buôn Đôn xác minh, cập nhật năm 2023 là 397,11ha. Trong đó, nguyên nhân do phá rừng trái pháp luật là 4,64ha; nguyên nhân khác chưa xác định là 392,47ha.
 |
| Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Minh Chí phát biểu tại họp báo. |
Tuy nhiên, đối với diện tích 392,47ha đã bị người dân lấn chiếm trồng các loại cây nông nghiệp ngắn ngày như bắp, mì và cây công nghiệp như điều, hiện trường chỉ còn sót lại một số gốc chặt khô, mục, cháy. Một số khu vực người dân đã canh tác từ lâu, qua nhiều mùa vụ, hiện trường không còn thấy dấu hiệu của cây rừng; không xác định được thời gian rừng bị giảm… Vì vậy, được Hạt Kiểm lâm huyện Buôn Đôn cập nhật vào cơ sở dữ liệu theo dõi diễn biến rừng với nguyên nhân khác do chưa xác định được chính xác nguyên nhân rừng bị giảm.
Theo ông Nguyễn Minh Chí, trong thực tế, diện tích rừng tự nhiên này bị suy giảm trong nhiều năm gần đây chứ không phải bộc phát mới đây, chủ yếu do tình trạng người đồng bào dân tộc thiểu số phía bắc di cư tự do vào dựng nhà, phá rừng, lấn chiếm đất rừng làm nương rẫy trái phép.
Cụ thể, tại các tiểu khu 453, 440 và 436 do Trạm quản lý và bảo vệ rừng số 3 và số 4 phụ trách, là khu vực giáp ranh với xã Cư M’lan, huyện Ea Súp, qua tổ chức rà soát, thống kê có 529 nhân khẩu đang dựng 109 căn nhà, chòi và sản xuất nông nghiệp trái phép, thời gian khoảng từ 2-10 năm. Các hộ dân này chủ yếu là người đồng bào dân tộc H'Mông, Dao di cư tự do từ các tỉnh phía bắc và một số từ huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông; huyện Ea Súp, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk.
Hầu hết các vụ vi phạm được các đối tượng tổ chức với số đông, khoảng vài chục người và có biểu hiện chống đối lại lực lượng chức năng. Khi lực lượng của Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng phát hiện các đối tượng đang phá rừng, phát dọn thì các đối tượng không hợp tác, chống đối, lấy số đông ra áp đảo, trong khi đội tuần tra rừng của Trung tâm chỉ từ 2-4 người; do đó, không thể bắt giữ được đối tượng để xử lý theo quy định.
 |
Rừng thuộc lâm phận do Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng quản lý bị khai thác trái phép trong năm 2021. |
Ngoài ra, phần lớn diện tích rừng của Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng nằm gần các khu dân cư, đặc biệt là các khu dân cư tự phát, ngoài quy hoạch có điều kiện sinh hoạt hết sức khó khăn, thiếu đất để sản xuất, sống phụ thuộc chủ yếu vào rừng.
Mặt khác, những năm gần đây, việc canh tác nông nghiệp đem lại hiệu quả thấp, tình trạng mất mùa, thiên tai liên tục, đời sống người dân sống gần rừng đa phần gặp nhiều khó khăn, dân số gia tăng, thiếu việc làm, nhu cầu sử dụng đất sản xuất ngày càng cao… Do đó, người dân thường vào rừng để khai thác gỗ, phá rừng trái pháp luật để lấy đất sản xuất.
Các diện tích rừng bị suy giảm hầu hết là diện tích rừng nghèo, nghèo kiệt, có trữ lượng rất thấp, chủ yếu là các loài cây rụng lá vào mùa khô, địa hình bằng phẳng, dễ dàng tác động bằng các công cụ thô sơ như dao, rựa, cuốc... nên công tác kiểm soát gặp rất nhiều trở ngại.
Trải qua một khoảng thời gian lén lút chặt tỉa, ken hạ làm rừng bị hạ cấp trữ lượng, một số diện tích không đáp ứng được các tiêu chí xác định là rừng; những diện tích này được cập nhật nguyên nhân giảm theo phần mềm theo dõi diễn biến rừng.
Cũng theo ông Nguyễn Minh Chí, việc để diện tích rừng tự nhiên bị biến động lớn, trong thời gian dài nhưng không phát hiện, xử lý kịp thời, để người dân lấn chiếm, sử dụng trái phép, trách nhiệm chính thuộc về chủ rừng là Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng và chính quyền địa phương.
Sau khi nhận được báo cáo về việc suy giảm gần 400ha rừng thuộc lâm phận do Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng quản lý của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk đã yêu cầu Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương kiểm tra, xác minh, lập hồ sơ, xử lý theo quy định đối với diện tích rừng bị biến động; đồng thời, kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể có liên quan trong việc để diện tích rừng bị giảm.
Chi cục Kiểm lâm tỉnh tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể có liên quan trong việc xác minh, cập nhật diễn biến chưa chính xác, không làm rõ nguyên nhân đối với diện tích rừng bị giảm 392,47ha; trong đó, có diện tích 25,56ha đã được cập nhật năm 2022 là đất có rừng tự nhiên 23,28ha và đất đã trồng rừng 2,28ha, nhưng năm 2023 cập nhật bị biến động theo nguyên nhân khác.
Thực hiện chỉ đạo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ngày 26/3/2024, Chi cục Kiểm lâm có Công văn số 252/CCKL-QLBVR yêu cầu Hạt Kiểm lâm huyện Buôn Đôn báo cáo giải trình, kiểm điểm làm rõ nguyên nhân diện tích rừng bị giảm 392,47ha; việc xác minh, cập nhật diễn biến chưa chính xác, không làm rõ nguyên nhân đối với diện tích rừng bị giảm theo quy định; trong đó có diện tích 25,56ha đã được cập nhật năm 2022 là đất có rừng tự nhiên 23,28ha và đất đã trồng rừng 2,28ha, nhưng năm 2023 tiếp tục cập nhật bị biến động theo nguyên nhân khác (giảm từ trước năm 2020); báo cáo kết quả thực hiện gửi về Chi cục Kiểm lâm trước ngày 10/4/2024.
 |
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk đang làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan đến việc để suy giảm gần 400ha rừng thuộc lâm phận do Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng quản lý. |
Để làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan, trong thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức làm việc với Ủy ban nhân dân huyện Buôn Đôn liên quan trách nhiệm quản lý nhà nước về lâm nghiệp của Ủy ban nhân dân huyện; đồng thời bàn phương hướng, giải pháp tăng cường công tác đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý vi phạm và bảo đảm chấp hành pháp luật trong lĩnh vực lâm nghiệp; công tác phát triển rừng, phòng cháy chữa cháy rừng trên địa bàn huyện Buôn Đôn.
Yêu cầu Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương kiểm tra, xác minh, lập hồ sơ, xử lý theo quy định đối với diện tích rừng bị biến động; kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể có liên quan trong việc để diện tích rừng bị giảm; tăng cường phối hợp Hạt Kiểm lâm huyện Buôn Đôn và chính quyền địa phương tổ chức tuần tra, kiểm tra rừng, nhằm kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực lâm nghiệp để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Giao Chi cục Kiểm lâm tỉnh chỉ đạo Hạt Kiểm lâm huyện Buôn Đôn hướng dẫn Trung tâm Bảo tồn voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng thực hiện chế độ báo cáo, thiết lập hồ sơ diễn biến rừng đúng, đầy đủ theo quy định. Xử lý vi phạm đối với chủ rừng không báo cáo hoặc báo cáo không đúng thời hạn cho cơ quan có thẩm quyền khi có biến động về diện tích rừng; phối hợp chủ rừng và chính quyền địa phương kiểm tra, xác minh toàn bộ diện tích rừng bị biến động để xác định rõ nguyên nhân diễn biến theo quy định...
