Cuộc chiến pháp lý dai dẳng giữa Chính phủ Ác-hen-ti-na với các quỹ đầu cơ và tòa án Mỹ bắt nguồn từ vụ vỡ nợ "lịch sử" của quốc gia này với số tiền khổng lồ 100 tỷ USD cuối năm 2001. Sau vụ vỡ nợ này, Ác-hen-ti-na đã triển khai hai đợt tái cơ cấu nợ và chủ của 92,4% số trái phiếu đồng ý đáo nợ, nhưng nhận không đầy đủ giá trị thực của trái phiếu. Trong số chủ của 7,6% số trái phiếu còn lại, một số quỹ đầu tư đầu cơ của Mỹ như NML và Aurelius đã kiện Ác-hen-ti-na tại tòa án ở Niu Oóc và thắng kiện đòi Bu-ê-nốt Ai-rét thanh toán trái phiếu nợ theo giá trị trên trái phiếu, cùng tiền lãi và tiền phạt, tổng cộng khoảng 1,5 tỷ USD. Các quỹ đầu cơ này bị gọi là các quỹ "kền kền", vì "nhân cháy nhà hôi của", âm mưu kiếm lời trong lúc đất nước Ác-hen-ti-na lâm nạn.
Theo ước tính của các chuyên gia, tổng số tiền mà Ác-hen-ti-na phải thanh toán theo phương thức mà các "chủ nợ kền kền" yêu cầu có thể lên tới 250 tỷ USD và đương nhiên Bu-ê-nốt Ai-rét không thể chấp nhận con số vô lý nêu trên. Theo đó, cuối tháng 9 vừa qua, Thẩm phán Tòa án LB Mỹ T.Gri-ê-xa, người bị tố cáo là "đồng lõa" với các "quỹ kền kền", đã tuyên bố Ác-hen-ti-na phạm tội "không chấp hành án" khi không thực hiện phán quyết của ông về việc thanh toán cho các quỹ đầu tư không chấp nhận đáo nợ cho Bu-ê-nốt Ai-rét. Tòa án Mỹ cũng đe dọa sẽ phong tỏa tiền trả nợ của Ác-hen-ti-na, nếu không thực hiện các phán quyết của họ. Nhằm "tránh" lệnh phong tỏa tiền trả nợ của thẩm phán Mỹ T.Gri-ê-xa, QH Ác-hen-ti-na buộc phải thông qua luật chuyển địa điểm trả nợ công về Ác-hen-ti-na hoặc Pháp. Theo đó, ngày 30-9, nước này đã chuyển vào tài khoản của một ngân hàng trong nước số tiền 161 triệu USD để trả lãi trái phiếu đến hạn cho các chủ nợ chấp thuận tái cơ cấu nợ sau khi nước này vỡ nợ năm 2001.
Sự "tham lam vô độ" của các "quỹ kền kền" ở Mỹ cùng cuộc tranh cãi pháp lý lịch sử đang diễn ra đã đẩy kinh tế Ác-hen-ti-na đến bên bờ vực vỡ nợ. Viện thống kê quốc gia Ác-hen-ti-na cho biết, kinh tế nước này đã rơi vào tình trạng suy thoái kỹ thuật với việc Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) sụt giảm trong hai quý liên tiếp, lần lượt là 0,8% trong quý IV-2013 và 0,5% trong quý I-2014. Dù nền kinh tế lớn thứ ba Mỹ la-tinh này đã thoát khỏi đà suy thoái với mức tăng trưởng 0,9% trong quý II vừa qua nhưng nhiều chuyên gia kinh tế độc lập vẫn cảnh báo nhiều nguy cơ tiềm tàng, khi lạm phát trong năm nay đã lên tới gần 30% (số liệu không chính thức) và đồng nội tệ pê-xô đang mất giá mạnh.
Bên cạnh đó, quan hệ giữa Bu-ê-nốt Ai-rét và Oa-sinh-tơn cũng đang xấu đi nghiêm trọng. Tổng thống Ác-hen-ti-na C.Phéc-nan-đết phát biểu ở Ðại hội đồng LHQ vừa qua đã tố cáo các quỹ "kền kền" với sự hỗ trợ của hệ thống tư pháp Mỹ là "những kẻ khủng bố", vì gây bất ổn kinh tế của các nước thông qua các hoạt động đầu cơ tài chính. Ngay trước khi Thẩm phán Gri-ê-xa đưa ra phán quyết bất công nêu trên, Chính phủ Ác-hen-ti-na đã gửi thư phản đối tới Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ G.Ke-ri, cáo buộc Chính phủ Mỹ phải chịu trách nhiệm về những hành động của nhánh quyền lực tư pháp của mình. Ðồng thời, cáo buộc tòa án Mỹ lạm quyền khi ra phán quyết nói trên và đây là "sự can thiệp trắng trợn, thô bạo vào công việc nội bộ của Ác-hen-ti-na". Trước đó, Bu-ê-nốt Ai-rét đã dọa trục xuất Ðại biện lâm thời Ðại sứ quán Mỹ tại đây K.Xu-li-vân, do trong một bài phỏng vấn ông này "lên mặt" khuyên bảo Ác-hen-ti-na nên thoát ra khỏi tình trạng "không hoàn thành trả nợ" càng sớm càng tốt để có thể trở lại con đường tăng trưởng kinh tế.
Cuộc quyết đấu với các "quỹ kền kền" của Ác-hen-ti-na đã trở thành bài học đắt giá cho các quốc gia khi phải chìa tay đón nhận sự trợ giúp tài chính từ các nhà đầu cơ nước ngoài. Một khi niềm tin đặt không đúng chỗ thì rất có thể việc "chọn mặt gửi vàng" trở thành "gửi trứng cho ác". Trong những ngày tới, cuộc chiến pháp lý giữa hai bên có thể còn diễn biến phức tạp và gây lo ngại cho cộng đồng quốc tế. Ðây là lý do tại khóa họp lần thứ 69 của Ðại hội đồng LHQ vừa diễn ra, LHQ đã thông qua một dự thảo nghị quyết thúc đẩy thiết lập một khuôn khổ pháp lý đa phương về tái cơ cấu nợ công, nhằm tránh những tranh chấp pháp lý tương tự, đồng thời ngăn cản các "quỹ kền kền" "làm mưa làm gió" tại những nền kinh tế đang gặp khó khăn.
