Sáng 16/8, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 25, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMặt trận Tổ quốcVN ngày 15/6/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Nội dung giám sát gắn với nhiệm vụ trọng tâm của địa phương, được nhân dân quan tâm
Báo cáo tại phiên họp, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh cho biết, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết này, công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên ngày càng đi vào chiều sâu, cụ thể hơn, chặt chẽ hơn, phát huy hiệu quả thiết thực, được cấp ủy, chính quyền ghi nhận, đánh giá cao.
Theo đó, trong 5 năm Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội các cấp đã tổ chức 87.356 đoàn giám sát. Trong đó, Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh giám sát được 1.981 cuộc, Mặt trận Tổ quốc cấp huyện giám sát 13.213 cuộc và Mặt trận Tổ quốc cấp xã giám sát 72.162 cuộc.
Nội dung giám sát được Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội các cấp lựa chọn gắn với các nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh, của từng địa phương được nhân dân quan tâm.
Nội dung giám sát trên nhiều lĩnh vực, trọng tâm công tác xây dựng đảng, chính quyền; quản lý tài nguyên đất đai; quản lý hành chính; thực hiện trách nhiệm công vụ; lĩnh vực đầu tư xây dựng hạ tầng; công tác huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực xã hội.
Đồng thời, giám sát cả về công tác phòng, chống dịch Covid-19, thực hiện chính sách an sinh xã hội; bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm; giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với Chủ tịch UBND các cấp...
 |
Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: DUY LINH) |
Bên cạnh đó, trong 5 năm qua (từ năm 2018-2022), Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổ chức được 14 hội nghị phản biện xã hội với quy mô đại biểu tham gia tương đối lớn và phản biện có chiều sâu.
Các dự án Luật, đề án được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức phản biện là những dự thảo văn bản liên quan trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ của công dân, đóng vai trò quan trọng đối với đời sống xã hội và được nhân dân quan tâm.
Lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc một số địa phương vẫn còn nể nang, ngại va chạm
Bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng cho biết, việc thực hiện Nghị quyết liên tịch 403 của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội còn những hạn chế.
Theo đó, một số cấp ủy chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng hoạt động giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết liên tịch số 403 và các quy chế, quy định của Đảng về giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội ở một số địa phương chưa thường xuyên.
Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội ở một số địa phương nhất là cấp cơ sở còn lúng túng trong lựa chọn nội dung giám sát; chất lượng một số cuộc giám sát còn hạn chế, chưa đưa ra những kiến nghị cụ thể sau giám sát, chưa giám sát kết quả thực hiện các kiến nghị sau giám sát...
Hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng nhiều nơi còn hạn chế, hình thức.
Việc theo dõi, đôn đốc việc giải quyết kiến nghị sau giám sát, theo dõi, đôn đốc, tiếp thu, phản hồi sau phản biện xã hội ở nhiều nơi chưa được chú trọng, chưa có đủ cơ chế, biện pháp, chế tài để thực hiện dẫn đến việc kiến nghị còn một chiều, hình thức, hiệu quả chưa cao; chưa nâng cao trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với kiến nghị giám sát, phản biện.
Cũng theo Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trong thực hiện hoạt động giám sát, phản biện, ở một số địa phương lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chưa thể hiện được bản lĩnh dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Vẫn còn hiện tượng nể nang, né tránh, ngại va chạm trong quá trình giám sát, phản biện xã hội. Cán bộ làm công tác giám sát, phản biện còn mỏng, thường xuyên thay đổi do yêu cầu luân chuyển, điều động cán bộ ở cơ quan, đơn vị, địa phương.
Cần đánh giá cả định tính và định lượng về chất lượng, hiệu quả giám sát, phản biện xã hội
Thảo luận tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội đánh giá báo cáo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khá đầy đủ, nhưng phần báo cáo của Chính phủ chưa đậm nét, chưa thể hiện trong báo cáo tổng hợp này.
 |
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: DUY LINH) |
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng chia sẻ qua thời gian công tác tại Mặt trận Tổ quốc cho thấy sự chủ động phối hợp thực hiện Nghị quyết liên tịch 403 của Mặt trận Tổ quốc với Quốc hội. Tuy nhiên, việc phối hợp với Chính phủ chưa bảo đảm đi vào chiều sâu và căn cơ.
Chia sẻ với những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Nghị quyết liên tịch 403, nhất là các quy định của pháp luật liên quan trực tiếp đến việc thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị cần có những đánh giá sâu sắc hơn, đặc biệt là những kết quả nổi bật, những vướng mắc theo pháp luật, những vướng mắc về Nghị quyết liên tịch 403 chưa đủ rõ.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp, ý kiến của Chủ tịch Quốc hội để xây dựng dự thảo báo cáo chung của 3 cơ quan (Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Mặt trận Tổ quốc) nêu bật vai trò giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc trong thời gian qua, đánh giá nhận thức các cơ quan đối với giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền.
Đồng thời, cần đánh giá sâu sắc hơn nữa, có thêm nội dung báo cáo của Chính phủ để tổng hợp một cách đầy đủ toàn diện, cần đưa ra được các số liệu chứng minh cho kết quả đạt được, chưa đạt được trong thực hiện Nghị quyết để làm căn cứ cho việc đánh giá cả định tính và định lượng về chất lượng, hiệu quả giám sát, phản biện xã hội, cũng như nêu rõ những vướng mắc, khó khăn để triển khai thực hiện trong thời gian tới.
Trên cơ sở đó, tiếp tục gửi xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ bằng văn bản trước khi ký ban hành.
