Năm học 2018-2019, cả nước có khoảng hơn 17,4 triệu học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế, đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 94,2%, đến năm học 2019-2020, cả nước có hơn 17,7 triệu học sinh, sinh viên tham gia, đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 95,2%. Năm học 2020-2021, mặc dù bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 song số học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế đạt hơn 18 triệu tương đương khoảng 96% tổng số học sinh. Hiện nay, nhiều trường học và một số địa phương đã tiến sát mục tiêu 100% số học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế.
Tập trung triển khai bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên
Có thể thấy, từ góc độ hoạch định chính sách, sự gia tăng độ bao phủ ở nhóm học sinh, sinh viên có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nhận thức của nhóm học sinh, sinh viên về lợi ích, trách nhiệm tham gia bảo hiểm y tế sẽ là nền tảng để tạo nên sự bền vững của chính sách bảo hiểm y tế trong tương lai, khi nhóm đối tượng này rời khỏi ghế nhà trường, trở thành chủ nhân của đất nước... Những năm gần đây, tại hầu hết các địa phương, Ủy ban nhân dân tỉnh đều có văn bản chỉ đạo; liên ngành Bảo hiểm xã hội và Giáo dục và Đào tạo ban hành hướng dẫn thực hiện bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên.
Bên cạnh mức hỗ trợ 30% phí bảo hiểm y tế từ ngân sách nhà nước theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, nhiều tỉnh, thành phố đã hỗ trợ thêm 20%-50% mức đóng cho nhóm học sinh, sinh viên, nhiều chương trình hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế tặng cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn…
Theo đánh giá của Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh, từ năm 2020 đến nay, cả nước đang ở trong một giai đoạn khó khăn, dịch Covid-19 ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều thành quả kinh tế-xã hội đã đạt được. Đây cũng là thời điểm mà công tác chăm sóc sức khỏe cho toàn dân càng cần được chú trọng, và chính sách bảo hiểm y tế đang giữ vai trò quan trọng hàng đầu.
Bởi vậy, việc thực hiện bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên càng cần được tiếp tục triển khai quyết liệt và triệt để, để trong bối cảnh những rủi ro và tổn thương về sức khỏe, thể chất ngày càng khó lường, chúng ta sẽ luôn bảo đảm thế hệ trẻ được hưởng một nền giáo dục toàn diện, được bảo đảm đầy đủ các quyền được chăm sóc sức khỏe, quyền được an sinh xã hội quy định tại Hiến pháp, Luật Bảo hiểm y tế, Luật Giáo dục và Luật Trẻ em…
Để thực hiện mục tiêu 100% số học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế trong năm học mới 2022-2023, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh cũng nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của ngành Giáo dục và Đào tạo. Đồng thời, xác định vai trò chủ đạo của ngành trong thực hiện nhiệm vụ chính trị quan trọng này, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng yêu cầu các đơn vị trực thuộc, Bảo hiểm xã hội các địa phương chủ động thực hiện các giải pháp mở rộng độ bao phủ bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên.
Trong đó, phối hợp các nhà trường tích cực phổ biến, truyền thông về công tác bảo hiểm y tế bằng các hình thức linh hoạt, phù hợp…; kịp thời xét duyệt và trích, chuyển kinh phí chi thù lao thu bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên, kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho các cơ sở giáo dục, trung tâm giáo dục nghề nghiệp theo quy định; tổ chức đánh giá, khen thưởng các cơ sở giáo dục và học sinh, sinh viên có thành tích xuất sắc trong công tác bảo hiểm y tế, học sinh, sinh viên…
Bảo đảm quyền lợi chăm sóc sức khỏe cho thế hệ trẻ
Những năm gần đây, mỗi năm Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả đến 100 nghìn tỷ đồng cho việc khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, trong đó ngoài việc chi trả chi phí khám, chữa bệnh thông thường, Quỹ Bảo hiểm y tế còn chi trả cho nhiều người mắc các bệnh nặng, bệnh mạn tính và hiếm gặp khác. Nhiều trường hợp bệnh nhân ung thư, tim mạch, suy thận... đã được chi trả hàng tỷ đồng.
Một trong những nhóm tiềm năng nhất trong mục tiêu phấn đấu 100% số người tham gia bảo hiểm y tế là nhóm học sinh, sinh viên cũng được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả cho việc chăm sóc sức khỏe với nhiều hình thức thiết thực. Ngay khi bắt đầu tham gia bảo hiểm y tế, học sinh, sinh viên đã được hưởng các quyền lợi thông qua công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu ngay tại nhà trường, như: sơ cấp cứu, xử lý ban đầu khi bị tai nạn thương tích, các bệnh thông thường trong thời gian học tập.
Trong khi nguồn ngân sách nhà nước còn hạn chế thì cơ chế bảo hiểm y tế đã từng bước bảo đảm việc trích chuyển 5% từ nguồn thu bảo hiểm y tế để phục vụ công tác phát triển y tế học đường.
Theo thống kê, những năm gần đây, mỗi năm Quỹ Bảo hiểm y tế đã chi trả hơn 2.000 tỷ đồng khám, chữa bệnh cho riêng nhóm học sinh, sinh viên. Nhiều trường hợp học sinh, sinh viên bệnh nặng được quỹ chi trả số tiền lớn. Năm 2020, có 193 bệnh nhân là học sinh, sinh viên được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả từ 100 triệu đồng-200 triệu đồng, 56 bệnh nhân được chi trả từ 200 triệu đồng-500 triệu đồng, 10 bệnh nhân được chi trả từ hơn 500 triệu đồng trở lên. Năm 2021, nhiều học sinh, sinh viên không may mắc bệnh nặng đã được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả hàng trăm triệu đồng.
Có thể thấy, số học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế không ngừng tăng qua các năm cho thấy, nhận thức của các bậc phụ huynh và học sinh, sinh viên về quyền lợi, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tham gia bảo hiểm y tế đã được nâng cao. Nhiều trường học, địa phương đã đạt mục tiêu 100% số học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế. Trước đây, một số bậc cha mẹ học sinh có quan niệm chỉ khi con mắc bệnh nan y, mạn tính, cần điều trị với chi phí khám, chữa bệnh lớn mới tham gia bảo hiểm y tế thì hiện nay, phần lớn đã chủ động tham gia bảo hiểm y tế cho con em mình ngay từ khi các con đang khỏe mạnh.
Từ quan niệm bị động trong tham gia bảo hiểm y tế, các bậc cha mẹ đã chuyển sang tâm thế chủ động, tham gia bảo hiểm y tế để chăm sóc sức khỏe cho con em khi cần, hoặc xác định rõ trường hợp không cần dùng đến thẻ bảo hiểm y tế thì chi phí tham gia bảo hiểm y tế cũng là phần đóng góp vào Quỹ Bảo hiểm y tế để cùng thực hiện nguyên tắc bảo đảm chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia bảo hiểm y tế...
