Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ tạo ra bước đột phá, “đòn bẩy” tăng trưởng quốc gia

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình (Bắc Ninh) - dự án sân bay tư nhân lớn nhất lịch sử Việt Nam vừa được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư - sẽ khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ hàng không khu vực và thế giới. Đặc biệt, sự hiện diện của Masterise Group - nhà đầu tư được tin tưởng lựa chọn, với năng lực vượt trội trong quản trị, phát triển dự án cùng những kinh nghiệm hợp tác với các đối tác hàng đầu thế giới, sẽ góp phần kiến tạo Cảng hàng không quốc tế Gia Bình theo chuẩn mực toàn cầu, khẳng định vai trò tiên phong mở ra kỷ nguyên mới cho hạ tầng hàng không Việt Nam.

Giai đoạn 2026-2030, Chính phủ cũng đặt mục tiêu phấn đấu tốc độ tăng trưởng hai con số. Theo nhiều ý kiến, phát triển hạ tầng hàng không là một trong những giải pháp thúc đẩy tăng trưởng.

Hạ tầng đi trước tạo động lực tăng trưởng kinh tế

Theo kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2026 vừa được Quốc hội thông qua, lĩnh vực giao thông-hạ tầng được xác định là trọng tâm đầu tư với nhiều dự án quy mô lớn trải đều từ đường sắt, hàng không đến cảng biển. Trong đó, hàng không nổi lên như một trong những lĩnh vực then chốt, phản ánh tầm nhìn mở rộng năng lực kết nối của quốc gia trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Hơn một thập kỷ vừa qua, ngành hàng không Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước. Tăng trưởng bình quân 10 năm gần đây của ngành hàng không Việt Nam khoảng 18%, thị trường hàng không phát triển nhanh thứ 5 thế giới và nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á. Việc tăng trưởng vận tải hàng không với tốc độ cao thời gian qua đã và đang tạo áp lực lớn lên kết cấu hạ tầng hàng không. Đây là vấn đề đã được các nhà quản lý nhìn nhận và giải quyết trong quy hoạch hệ thống cảng hàng không mới.

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. Theo nhiều ý kiến, đây là bước đi chiến lược, mang tính đột phá, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không vùng Thủ đô theo mô hình “trung tâm kép” đã được nhiều đô thị lớn trên thế giới áp dụng. Không chỉ mỗi sân bay, cả một “hệ sinh thái” hạ tầng đã được chủ đầu tư Masterise Group cam kết thực hiện. Việc xây dựng dự án Gia Bình là tầm nhìn “trung tâm kép” cho vùng Thủ đô. Sân bay mới này được quy hoạch theo mô hình “twin hub” (hai trung tâm) như mô hình tại London, Tokyo, bổ trợ chiến lược cho sân bay Nội Bài.

Đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Ninh Bình) khẳng định: “Bắc Ninh vốn là thủ phủ công nghiệp điện tử, nay sẽ có một cửa ngõ hàng không quốc tế ngay tại chỗ. Hàng hóa sản xuất sẽ bay thẳng đi toàn cầu, du khách và chuyên gia quốc tế sẽ đến thẳng Bắc Ninh, tạo sức hút đầu tư mới", ông Khải nói và nhấn mạnh, đây là cơ hội vàng để tái cấu trúc kinh tế Bắc Ninh nói riêng và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ nói chung, vươn lên nấc thang giá trị cao hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Chủ trương của Nhà nước là không hoàn toàn phụ thuộc ngân sách, thay vào đó là tạo hành lang thông thoáng cho tư nhân tham gia các dự án hạ tầng lớn, đây chính là cách làm sáng tạo và hiệu quả trong bối cảnh nguồn vốn công còn hạn hẹp”, ông Khải nói thêm.

Rõ ràng, dự án này có ý nghĩa chiến lược trong việc giảm tải cho Nội Bài của thủ đô, đồng thời mở ra hướng phát triển mới cho Bắc Ninh-Bắc Giang-Hải Dương-Hưng Yên.

Với lợi thế nằm gần các khu công nghiệp công nghệ cao, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được kỳ vọng sẽ trở thành “cực tăng trưởng” logistics hàng không của miền bắc.

Đặc biệt, Gia Bình được định hướng trở thành sân bay thông minh thế hệ mới, ứng dụng sinh trắc học toàn trình, hệ thống vận hành tự động, đáp ứng các tiêu chí môi trường-xã hội-quản trị (ESG). Nhà ga dự kiến tích hợp chuỗi dịch vụ cao cấp nhằm mang lại trải nghiệm đạt chuẩn quốc tế cho hành khách. Đây được coi là sự bứt phá mang tính cách mạng trong bối cảnh Việt Nam cam kết net zero vào năm 2030.

Nâng cao năng lực cạnh tranh

Còn nhớ, cuối năm 2024, tại lễ khởi công Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu: “Việt Nam cần tập trung khai thác không gian vũ trụ, khai thác không gian biển và khai thác không gian ngầm”. Trong đó, khai thác không gian vũ trụ không chỉ là việc phóng tàu vũ trụ, thám hiểm các hành tinh mà ý nghĩa về mặt kinh tế chính là khai thác và vận hành tốt hạ tầng hàng không.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, việc phát triển kinh tế hàng không, khai thác không gian vũ trụ (cùng với khai thác không gian ngầm, không gian biển) là một trong những động lực phát triển mới, góp phần thúc đẩy lực lượng sản xuất mới, phục vụ phát triển đất nước trong giai đoạn mới, trong bối cảnh nước ta "đất chật, người đông".

Trước quan điểm của Thủ tướng, dưới góc nhìn quy hoạch, Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch, Phát triển đô thị Việt Nam nhận định: việc bổ sung sân bay kết nối giao thương, vận tải giữa các địa phương là cần thiết. Đặc biệt, các sân bay mang ý nghĩa to lớn bởi có thể phục vụ lưỡng dụng, đáp ứng nhu cầu về quốc phòng cũng như phục vụ phát triển kinh tế.

Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính cũng khẳng định: “Tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm rằng không gian vũ trụ, cụ thể là kinh tế hàng không nếu khai thác tốt sẽ mang lại lợi ích kinh tế rất lớn, là động lực tăng trưởng quan trọng. Nhìn rộng hơn, đầu tư cho hạ tầng giao thông được xem là mũi đột phá để tạo động lực đưa đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình”.

Rõ ràng, việc xây dựng hạ tầng hàng không đủ mạnh là yêu cầu tiên quyết trong quy hoạch tổng thể chung về nâng cao hạ tầng phát triển. Hơn thế, với nguồn vốn của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình huy động từ tư nhân cũng giúp giảm áp lực đầu tư công, vừa giúp phục vụ chiến lược về quốc phòng an ninh, đối ngoại với các sự kiện quan trọng.

Trước đó, Dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) được đánh giá đã tăng cường cơ chế thu hút đầu tư, xã hội hóa hạ tầng hàng không, tạo điều kiện huy động thêm nguồn lực phát triển lĩnh vực này. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng đây là vấn đề hết sức quan trọng và cần có các quy định mang tính đột phá để khuyến khích đầu tư tư nhân, mở rộng mô hình hợp tác công tư, đặc biệt đối với các sân bay địa phương và sân bay chuyên dụng.

Hoàn thiện hệ thống hạ tầng hàng không là yêu cầu cấp thiết của phát triển. Đây cũng là “mảnh ghép cuối” trong mục tiêu tăng trưởng 2 con số năm 2026 và những năm tiếp theo. Với những bước đi của Chính phủ, việc kết nối đồng bộ và thống nhất của hệ thống hạ tầng hàng không, đặc biệt thông qua các dự án như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình... không những nâng cao uy tín, đẳng cấp và thương hiệu Việt Nam mà còn “chắp cánh” phát triển kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tạo bệ phóng “cất cánh” cho nền kinh tế.