Theo lãnh đạo Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, thành phố đã và đang triển khai tiêm vắc-xin dịch vụ “5 trong 1” Quinvaxem của Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Vắc-xin theo Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia được tiêm miễn phí tại phường, xã và các bệnh viện với số lượng ổn định, đầy đủ. Còn vắc-xin dịch vụ “5 trong 1” Pentaxim, vừa mới có lại sau một thời gian dài khan hiếm do Công ty Sanofi Pasteur nhập khẩu và cung cấp cho thị trường Việt Nam. Trong đợt này, TP Hồ Chí Minh được cung cấp 16.640 liều vắc-xin dịch vụ “5 trong 1” Pentaxim, trong đó Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh được cấp 5.000 liều, 75 đơn vị còn lại được cấp 11.640 liều.
Trên địa bàn, có hai đơn vị là Trung tâm Y tế dự phòng thành phố và Bệnh viện Nhi đồng 1 triển khai sớm nhất việc tiêm chủng vắc-xin dịch vụ “5 trong 1” Pentaxim cho người dân vào ngày 26-12-2015 với số lượng không nhiều. Trước thông tin thiếu vắc-xin dịch vụ, người dân các tỉnh đã đổ dồn lên TP Hồ Chí Minh xếp hàng chờ, dẫn đến ùn tắc cục bộ ở Trung tâm Y tế dự phòng thành phố.
Trước tình hình “sốt” vắc-xin dịch vụ “5 trong 1” Pentaxim, từ cuối tháng 12-2015, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã có văn bản yêu cầu các cơ sở y tế trực thuộc triển khai tiêm vắc-xin dịch vụ như vắc-xin “5 trong 1” phải bảo đảm số bàn khám tư vấn, bàn tiêm chủng và bố trí nhân lực đầy đủ, tổ chức hình thức đăng ký lịch tiêm chủng để điều phối hợp lý, tránh tập trung đông người bệnh chờ tiêm vắc-xin dẫn đến bức xúc. Bác sĩ Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Các cơ sở không được tăng giá trục lợi đối với việc tiêm vắc-xin dịch vụ; phải tuân thủ quy trình, quy định về tiêm chủng và công bố rộng rãi 75 bệnh viện, cơ sở y tế có tổ chức tiêm vắc-xin dịch vụ để người dân thuận tiện theo dõi, di chuyển đưa trẻ đi tiêm”.
Chiều 28-12-2015, Sở Y tế thành phố đã họp triển khai việc đăng ký tiêm vắc-xin dịch vụ qua Tổng đài 1080 và cương quyết không tiếp nhận đăng ký tiêm trực tiếp tại các bệnh viện để tránh ùn tắc, “cò” giữ chỗ… Tính đến cuối chiều 29-12-2015, theo báo cáo của Tổng đài 1080 thuộc VNPT, trong thời gian ba giờ buổi sáng đã có tổng cộng hơn 17.000 cuộc gọi để đăng ký tiêm vắc-xin dịch vụ. Trong đó, 7.400 cuộc gọi được kết nối và các tổng đài viên đã nhận đăng ký cho 2.870 người dân được tiêm vắc-xin dịch vụ. Từ 11 giờ đến 12 giờ 30 phút, có thêm 7.400 cuộc gọi nữa nhưng được hẹn gọi lại vào ngày hôm sau vì đã hết số đăng ký. Rút kinh nghiệm không để người dân phải gọi lại lần nữa, Sở Y tế thành phố đã quyết định từ 8 giờ ngày 30-12-2015 sẽ cho người dân đăng ký hết số lượng vắc-xin mà các cơ sở đã nhận được từ nhà phân phối (11.640 liều). Tổng đài 1080 sẽ phân bổ danh sách đăng ký về các cơ sở tùy theo năng lực và số vắc-xin hiện có của cơ sở tiêm chủng.
Sau khi 75 điểm tiêm vắc-xin dịch vụ “5 trong 1” đã “chốt sổ”, ngay ngày đầu năm 1-1-2016, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh đã triển khai cho phụ huynh đăng ký qua Tổng đài 1080. Viện lưu ý khi đăng ký qua tổng đài, phụ huynh cần cung cấp các thông tin sau: Họ tên trẻ, ngày/tháng/năm sinh của trẻ; họ tên bố/mẹ, địa chỉ, số điện thoại đã dùng để đăng ký với tổng đài. Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh chỉ tiếp nhận các trường hợp phụ huynh cung cấp đúng các thông tin đặt chỗ từ tổng đài và công bố biểu giá tiêm vắc-xin dịch vụ “5 trong 1” Pentaxim là 665.000đồng/liều (đã bao gồm công khám, công tiêm, theo dõi sau tiêm…).
Điều gì đã tạo ra “sốt” vắc-xin dịch vụ và sự khác nhau giữa hai loại vắc-xin Pentaxim (dịch vụ) và vắc-xin Quinvaxem (miễn phí) là gì? Theo Bộ Y tế, Pentaxim chứa 5 thành phần kháng nguyên (gồm bạch hầu, ho gà vô bào, uốn ván, bại liệt và Hemophilus influenza týp B), hiện đang được đăng ký sử dụng ở 99 nước trên thế giới. Còn Quinvaxem chứa 5 thành phần kháng nguyên (gồm bạch hầu, ho gà toàn tế bào, uốn ván, viêm gan B và Hemophilus influenza týp B) hiện đang được sử dụng ở 94 nước trên thế giới… Sự khác biệt giữa hai loại vắc-xin này chỉ ở thành phần ho gà: Vô bào (ở Pentaxim) và toàn tế bào (ở Quinvaxem).
Theo các chuyên gia, vắc-xin ho gà toàn tế bào gây phản ứng tại chỗ và sốt nhiều hơn vắc-xin ho gà vô bào. Tức là loại vắc-xin tiêm miễn phí sẽ gây phản ứng tại chỗ nhiều hơn, gây sốt nhiều hơn loại vắc-xin dịch vụ. Tuy vậy, bên cạnh phản ứng, kháng nguyên toàn tế bào cũng có mặt lợi là sẽ kích thích cơ thể sinh kháng thể mạnh hơn, kéo dài hơn và có hiệu quả bảo vệ cao hơn kháng nguyên vô bào. Điểm này, các bậc phụ huynh nên ghi nhận để lựa chọn vắc-xin tiêm cho con em mình.
