Cần có biện pháp bảo vệ cáp ngầm trên biển

Trước vấn nạn cắt trộm cáp ngầm trên biển diễn ra khá nghiêm trọng trong thời gian qua, Bộ Bưu chính - Viễn thông đã lập đoàn công tác do Thứ trưởng Trần Đức Lai làm trưởng đoàn đi về làm việc với một số địa phương, trong đó có tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

Cáp bị cắt trộm từ những năm 80

Theo báo cáo của Bộ đội biên phòng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, vào những năm 1980, tại Đặc khu Vũng Tàu-Côn Đảo đã xuất hiện nhiều phương tiện khai thác vận chuyển cáp dạng cáp ngầm viễn thông bị cắt thành từng đoạn đưa từ biển vào bờ để bán phế liệu.

Các lực lượng chức năng đã tổ chức thu giữ, xác minh nguồn gốc loại cáp này và đã xác định đây là loại cáp viễn thông đại dương ( không phải cáp quang) do quân đội Mỹ thiết lập từ trước năm 1975. Sau 1975, hệ thống này đã ngưng hoạt động và bị ngư dân cắt, khai thác đưa về bán phế liệu.

Vào thời điểm đó, các lực lượng chức năng đã thu giữ và thanh lý những phế liệu đó. Tình trạng khai thác cáp viễn thông trên biển sau đó đã giảm và chấm dứt. Đến năm 2006, tình trạng này lại diễn ra một cách nghiêm trọng, nhiều chủ tàu đánh cá thấy món lợi lớn từ việc cắt trộm cáp trên biển đem bán dễ hơn rất nhiều so với việc đánh bắt và đã làm liều.

Tháng 4-2006, Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã phát hiện, bắt giữ phương tiện số KG 8413 TS do ông Trần Văn Chanh ngụ tại Hòn Tre, Kiên Hải, Kiên Giang làm thuyền trưởng, trên tàu có chở khỏang 30 tấn dây cáp bị cắt rời thành từ đoạn, chủ phương tiện không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc.

Đến tháng 6-2006, Bộ đội Biên phòng Bà Rịa-Vũng Tàu lại phát hiện tàu cá KG 1744 do Lê Ngọc Đặng cũng ở Hòn Tre, Kiên Giang làm thuyền trưởng đang vận chuyển khỏang 15 tấn cáp ngầm viễn thông không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc.

Theo lời khai của của thuyền trưởng, thuyền viên hai phương tiện trên, trong khi hành nghề giã cào họ đã vướng phải một đầu đường dây cáp trên biển làm rách lưới nên thuyền trưởng đã chỉ đạo cho trục vớt lên, cắt thành đoạn đem bán phế liệu. Toàn bộ số cáp trên đã bị tịch thu và thuyền trưởng bị phạt hành chính đối, một số tàu cá đang có hành vi cắt trộm cáp biết tin nên đã vứt bỏ toàn bộ số cáp cắt trộm được xuống biển.

Ngày 9-8-2006, ông Nguyễn Văn Hòa, trú tại 870/8/6A Bình Giã, phường 10, Vũng Tàu có đơn trình báo Bộ chỉ huy Biên phòng Bà Rịa-Vũng Tàu về việc phát hiện có nhiều đoạn cáp quang khi đang đánh bắt hải sản và xin phép được trục vớt, thu gom số cáp “phế liệu” trên vào bờ.

Xét đơn trình bày của ông Hòa, ngày 10-8-2006, BCH Biên phòng tỉnh đã có công văn số 110/BCHBP báo cáo UBND tỉnh tình hình như trên và đề xuất giải quyết đơn trình bày của ông Hòa. Ngày 16-8-2006, UBND tỉnh có công văn số 4669/UBND-VP về việc cho phép ông Nguyễn Văn Hòa được tổ chức thu gom cáp phế liệu trên biển.

 

Cuối năm 2006, có một số phương tiện đánh bắt xa bờ đã lợi dụng việc ông Nguyễn Văn Hòa được UBND tỉnh cho phép đi thu gom cáp phế liệu cũng tự tổ chức tham gia thu gom cáp trên biển đưa về địa phương khác tiêu thụ, thậm chí có biểu hiện một số chủ phương tiện không dừng lại ở việc thu gom cáp phế liệu mà còn tổ chức cắt trộm trái phép.

Trước tình hình trên, ngày 13-2-2007, UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã có công văn chấm dứt việc cho phép ông Nguyễn Văn Hòa thu gom cáp phế liệu trên biển và ra Chỉ thị số 11/2007/CT-UBND về việc cấm khai thác, trục vớt, thu gom trái phép cáp ngầm viễn thông dưới biển dưới mọi hình thức.

Tuy nhiên, tính từ ngày 26-4 đến 23-5-2007, Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tiếp tục bắt giữ tám vụ với 10 lượt phương tiện vi phạm, tịch thu khoảng 242 tấn cáp các loại, truy thu hơn 103 triệu đồng.

Không chỉ dừng lại ở biện pháp tuyên truyền

Trong buổi làm việc với đoàn công tác của Bộ Bưu chính Viễn thông (BCVT) sáng 4-6, đại diện Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh cho biết họ đã gửi năm mẫu cáp cho các cơ quan chức năng của Bộ BCVT để giám định, từ kết quả giám định sẽ có biện pháp xử lý, kể cả xử lý hình sự đối với các phương tiện vi phạm. Thứ trưởng Trần Đức Lai cho biết ngay kết quả giám định, trong năm mẫu có hai mẫu cáp đồng trục, hai mẫu cáp TVH và một mẫu cáp quang chưa xác định, có thể của nước ngoài.

Ông Trần Đức Lai cho biết, việc cáp nằm dưới biển không ảnh hưởng đến môi trường và vấn nạn trộm cáp viễn thông dưới biển là chưa có tiền lệ trên thế giới, mới chỉ xảy ra ở Việt Nam, do đó cần phải xác định rõ không phân biệt cáp cũ hay mới, mà tuyệt đối nghiêm cấm việc khai thác dưới mọi hình thức.

Theo báo cáo của Công ty Viễn thông quốc tế, tuyến cáp TVH nối Việt Nam, Hồng Công, Thái-lan bị đứt 11 km , để thay thế phải cần số cáp quang mới lớn gấp 10 lần, tức khỏang hơn 100 km. Mỗi điểm đứt cần chi phí khỏang một triệu USD để khắc phục, nếu nước ta nằm trong Hiệp hội cáp quang thế giới thì chi phí khỏang 700 nghìn USD cho một điểm nối.

Theo báo cáo của Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, hiện nay vẫn còn một số tàu đánh bắt xa bờ tiếp tục cắt trộm cáp ngầm trên biển. Trước khi đi biển họ đã mua sắm thêm máy cắt sắt, mô-tơ điện và rất nhiều lưỡi cưa đá cắt sắt, khi xuất bến họ tìm cách vượt, trốn trạm kiểm soát biên phòng. Có thông tin cho thấy các phương tiện cắt trộm cáp không chỉ ở vùng biển phía nam nước ta mà còn xâm phạm, lấn sang vùng biển các nước tiếp giáp.

Do sợ bị bắt khi đưa cáp cắt trộm vào bờ nên họ tìm mọi cách đưa về miền Tây hoặc lén lút móc nối đưa vào tiêu thụ bất hợp pháp trên địa bàn tỉnh.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, việc khai thác trái phép cáp ngầm viễn thông dưới biển là hoạt động tự phát của ngư dân trong quá trình hành nghề  đánh bắt hải sản và vì mục đích kinh tế. Một số chủ phương tiện thiếu ý thức bảo vệ công trình quốc gia nên đã tổ chức cắt trộm, bất chấp hậu quả, nếu không có biện pháp quản lý chặt chẽ và hữu hiệu của các cơ quan quản lý và các cơ quan bảo vệ pháp luật thì có thể dẫn tới những thiệt hại sẽ tiếp tục xảy ra đối với mạng cáp quang quốc tế hiện đang khai thác sử dụng.

UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã thống nhất với Bộ BCVT tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến các chủ phương tiện đánh bắt hải sản; đưa thông tin phát trên Đài thông tin duyên hải Vũng Tàu đến tất cả các phương tiện đang hoạt động trên biển. Đồng thời tỉnh đề nghị Bộ BCVT phối hợp với các Bộ Quốc phòng, Công an, Giao thông-Vận tải, Thủy sản và các cơ quan liên quan xây dựng quy chế phối hợp bảo vệ hiệu quả các đường cáp ngầm đang vận hành dưới biển để bảo đảm an ninh thông tin, an ninh kinh tế và uy tín của nước ta đối với các nước trong khu vực.