Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã chính thức công nhận Vườn Quốc gia Cát Tiên là Khu bảo tồn thứ 72 trên thế giới đạt danh hiệu Danh lục Xanh IUCN, sau quá trình đánh giá toàn diện với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học, thuộc Dự án Quản lý rừng bền vững và Bảo tồn đa dạng sinh học (VFBC).
Danh lục Xanh IUCN là một bộ tiêu chuẩn toàn cầu nhằm xác định các Khu Bảo tồn đã đạt được các kết quả bảo tồn thiên nhiên thành công. Bộ tiêu chuẩn này cung cấp quy trình xác minh bảo đảm, trao chứng nhận cho những khu vực đáp ứng bộ 17 tiêu chí toàn cầu, được đánh giá bằng 50 chỉ số bao trùm bốn hợp phần gồm quản trị tốt, thiết kế và lập kế hoạch tốt, quản lý hiệu quả và kết quả bảo tồn thành công.
Vườn quốc gia Cát Tiên nỗ lực đạt chứng nhận Danh lục Xanh IUCN
Châu Á chiếm 50% số lượng các vườn quốc gia và khu bảo tồn được công nhận danh hiệu Danh lục Xanh trên toàn cầu. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên tại châu Á tham gia Danh lục Xanh (từ năm 2015), cùng với Trung Quốc và Hàn Quốc.
 |
Ông Jake Brunner, Giám đốc IUCN Khu vực Hạ lưu sông Mekong trao danh hiệu Danh lục Xanh IUCN cho ông Phạm Xuân Thịnh, Giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên. (Ảnh Khiếu Minh) |
Việc Vườn Quốc gia Cát Tiên đạt danh hiệu này đã đánh dấu một bước ngoặt cho công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học ở Việt Nam. Vườn Quốc gia Cát Tiên đã dành nhiều năm nỗ lực không ngừng để tiến tới danh hiệu Danh lục Xanh IUCN. Hành trình hướng tới Danh lục Xanh IUCN của Vườn Quốc gia Cát Tiên bắt đầu với việc đánh giá các biện pháp bảo tồn, bao gồm bảo vệ các loài đang nguy cấp và gìn giữ sự đa dạng của hệ sinh thái nơi đây.
Vườn Quốc gia này đã tiến hành thực hiện các dự án phục hồi giám sát đa dạng sinh học, phục hồi sinh cảnh và bảo tồn loài. Các chương trình và sáng kiến giáo dục môi trường đã được triển khai nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, đồng thời, thành viên cộng đồng địa phương cũng tham gia vào các hoạt động bảo tồn, mang lại cho họ cơ hội phát triển sinh kế bền vững.
Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học thuộc dự án VFBC do USAID tài trợ đã hỗ trợ Vườn Quốc gia Cát Tiên cũng như 20 khu vực dự án khác điều tra đa dạng sinh học với quy mô lớn nhất từ trước đến nay ở Việt Nam. Dự án đã hỗ trợ các khu bảo tồn ở Việt Nam tham gia tiến trình đánh giá Danh lục Xanh của IUCN.
Vườn Quốc gia Cát Tiên và các khu bảo tồn thuộc dự án được hưởng lợi từ sự hỗ trợ này, bao gồm: Vườn Quốc gia Cúc Phương, Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, Vườn Quốc gia Vũ Quang, Vườn Quốc gia Bạch Mã, Khu Dự trữ Thiên nhiên Động Châu-Khe Nước Trong, Vườn Quốc gia Sông Thanh và Vườn Quốc gia Bidoup-Núi Bà.
 |
Vườn Quốc gia Cát Tiên. (Ảnh: Khiếu Minh) |
Ông Vũ Văn Hưng, Giám đốc Dự án VFBC, Ban Quản lý các dự án Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ: "Vườn Quốc gia Cát Tiên đạt được danh hiệu Danh lục Xanh của IUCN là một cột mốc quan trọng không chỉ đối với các vườn quốc gia và các khu bảo tồn thiên nhiên mà còn đối với cộng đồng bảo tồn ở Việt Nam.
Thành tựu chứng minh cam kết của dự án VFBC trong công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học tại Việt Nam. Dự án sẽ tiếp tục hỗ trợ và đồng hành với các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên theo đuổi danh hiệu Danh lục Xanh IUCN trong thời gian còn lại của dự án".
Bà Aler Grubbs, Giám đốc Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam cho biết: "Bảo tồn là một phần quan trọng của Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam. Các dự án về lâm nghiệp và đa dạng sinh học của USAID giúp bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng cho sự phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu và cải thiện cuộc sống của những người phụ thuộc vào chúng.
Trong hơn một thập kỷ qua, USAID đã giúp Việt Nam bảo tồn đa dạng sinh học có tầm quan trọng toàn cầu bằng cách chống lại nạn săn bắt trái phép, bảo vệ môi trường sống cho các loài có nguy cơ tuyệt chủng và huy động nguồn lực trong nước để bảo tồn rừng. Sự hỗ trợ của USAID cho các khu vực như Vườn Quốc gia Cát Tiên thông qua Hợp phần Bảo tồn Đa dạng sinh học thể hiện cam kết chung giữa Chính phủ Hoa Kỳ và Việt Nam đối với sự phát triển bền vững".
 |
Nai rừng Vườn Quốc gia Cát Tiên. (Ảnh: Mạnh Hiệp) |
Theo Tổng giám đốc Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) Văn Ngọc Thịnh, việc đạt danh hiệu Danh lục Xanh là một minh chứng rõ ràng cho những tiến bộ vượt bậc về công tác quản lý mà Vườn Quốc gia Cát Tiên đã đạt được trong hai năm vừa qua. Danh lục Xanh đề ra những tiêu chí khắt khe nhất để đánh giá các hoạt động bảo tồn và công tác quản lý các khu bảo tồn.
Do vậy, việc tuân thủ những tiêu chí này sẽ giúp các khu bảo tồn đo lường tiến độ và tác động của các hoạt động, từ đó xác định được các ưu tiên bảo tồn trong tương lai. Với sự hỗ trợ từ Dự án, do USAID tài trợ, thực hiện bởi WWF-Việt Nam, các khu bảo tồn tại Việt Nam có thể nâng cao chất lượng quản lý nhằm đạt được các tiêu chuẩn quốc tế.
"Đạt được chứng nhận Danh lục Xanh không chỉ là theo đuổi một danh hiệu mà thể hiện sự cam kết lâu dài và kiên trì. Việc thu thập bằng chứng chứng minh sự tuân thủ 17 tiêu chí của bộ tiêu chuẩn là điều rất phức tạp. Thực tế, hai trong ba danh hiệu Danh lục Xanh ở Đông Nam Á thuộc về Việt Nam (Khu bảo tồn Thiên nhiên Đất ngập nước Vân Long được công nhận năm 2021). Điều này thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc nâng cao tiêu chuẩn quản lý các Khu bảo tồn. Chúng tôi mong muốn tiếp tục hợp tác với các khu bảo tồn khác để hoàn thiện hồ sơ Danh lục Xanh cho tới cuối năm 2025", ông Jake Brunner, Giám đốc IUCN Khu vực Hạ lưu sông Mekong chia sẻ.
