Khối lượng giải ngân “khổng lồ”
Theo báo cáo của Vụ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ Giao thông vận tải), kết quả giải ngân năm 2022 của Bộ đạt 96,2%, bảo đảm mục tiêu giải ngân tối thiểu 95% kế hoạch được giao theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cao hơn mức bình quân cả nước (trung bình cả nước đạt tỷ lệ khoảng 92,7%) và gấp 1,3 lần giá trị giải ngân của Bộ năm 2021 (năm 2021, Bộ giải ngân 40.300 tỷ đồng, đạt 93,7%).
“Trong đó, kết quả giải ngân nguồn vốn ODA của Bộ cũng là điểm sáng trong bức tranh tổng thể của cả nước, đạt 92,4% so với 42,47% của cả nước”, ông Bùi Quang Thái, Vụ trưởng Kế hoạch và Đầu tư đánh giá.
Năm 2023, Bộ Giao thông vận tải được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn 94.161 tỷ đồng. Đến nay, Bộ đã kịp thời giao chi tiết đợt 1 cho các dự án đủ thủ tục với tổng số 94.135/94.161 tỷ đồng (đạt 99,97%).
Năm 2023, Bộ Giao thông vận tải được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn 94.161 tỷ đồng. Đến nay, Bộ đã kịp thời giao chi tiết đợt 1 cho các dự án đủ thủ tục với tổng số 94.135/94.161 tỷ đồng (đạt 99,97%). Còn lại hơn 26 tỷ đồng kế hoạch được giao từ nguồn thu xử lý sắp xếp nhà đất cho các bộ, cơ quan trung ương, do không có kế hoạch trung hạn, không bảo đảm điều kiện giao kế hoạch năm nên chưa thể phân bổ chi tiết và cần báo cáo cấp có thẩm quyền hướng dẫn thủ tục phân bổ kế hoạch. Để giải ngân thực tế đạt tối thiểu 90% kế hoạch theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là nhiệm vụ rất khó khăn.
Ông Lê Quyết Tiến, quyền Cục trưởng Quản lý đầu tư xây dựng cho biết, năm 2023, Bộ dự kiến khởi công 24 dự án, hoàn thành 29 dự án; trong đó, phải tập trung hoàn thành 7 dự án thành phần cao tốc bắc-nam giai đoạn 2017-2020 (Mai Sơn-quốc lộ 45, quốc lộ 45-Nghi Sơn, Nghi Sơn-Diễn Châu, Nha Trang-Cam Lâm, Vĩnh Hảo-Phan Thiết, Phan Thiết-Dầu Giây và cầu Mỹ Thuận 2); dự án cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ; đẩy nhanh tiến độ 2 dự án thành phần hoàn thành trong năm 2024 và 12 dự án thành phần thuộc giai đoạn 2021-2025.
Ngoài ra, Bộ cũng cần tập trung chỉ đạo các dự án cầu Rạch Miễu 2, dự án tuyến tránh quốc lộ 1 (tỉnh Cà Mau), dự án nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1 qua tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang, 7 dự án sử dụng vốn ODA, 3 dự án đường sắt quan trọng, cấp bách; cũng như một số dự án giao cho các địa phương là chủ đầu tư,…
Đồng thời, Bộ khẩn trương phê duyệt dự án đầu tư các dự án đường Hồ Chí Minh; tập trung phối hợp, hỗ trợ các địa phương sớm hoàn thiện thủ tục, tháo gỡ khó khăn để khởi công các dự án cao tốc thuộc chương trình phục hồi và phát triển kinh tế,…
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, năm 2023, Bộ Giao thông vận tải đăng ký số vốn đầu tư công 72 nghìn tỷ đồng, tuy nhiên Chính phủ giao thêm cho Bộ hơn 22 nghìn tỷ đồng; do đó, Bộ phải giải ngân số vốn “khổng lồ” hơn 94 nghìn tỷ đồng, gấp 1,7 lần năm 2022 và 2,2 lần so năm 2021 là nhiệm vụ hết sức nặng nề. Nhận thấy đây là thách thức lớn nên lãnh đạo Bộ rất sốt ruột và lo lắng nếu các cơ quan đơn vị và cá nhân liên quan không có giải pháp hiệu quả, cách làm và tư duy đột phá để thúc đẩy tiến độ giải ngân.
Với quyết tâm hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công của Bộ ở mức cao nhất, Bộ trưởng Giao thông vận tải đã ban hành chỉ thị để đôn đốc, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023.
4 nguyên tắc đẩy nhanh giải ngân
Năm nay, tổng số vốn Chính phủ giao cho Bộ Giao thông vận tải là 94.161 tỷ đồng, tính bình quân mỗi tháng, ngành giao thông phải giải ngân 8.000 tỷ đồng, nên tháng nào không đạt được, tức khắc sẽ gây áp lực phải bù trong những tháng tiếp theo rất căng thẳng.
Để bảo đảm tiến độ giải ngân, “tư lệnh” ngành giao thông Nguyễn Văn Thắng nêu 4 nguyên tắc: Thứ nhất, các dự án mới phấn đấu khởi công càng sớm càng tốt. Thứ hai, công tác giải phóng mặt bằng càng nhanh càng tốt. Thứ ba, việc thi công nhanh nhất, nhiều nhất có thể. Cuối cùng là các dự án giao thông trọng điểm thực hiện theo phương châm “vừa chạy, vừa xếp hàng”, tức là có thể triển khai song song nhiều việc.
Đơn cử, dự án cao tốc bắc-nam phía đông giai đoạn II, không phải Chính phủ ấn định quý II/2023 các địa phương bắt buộc bàn giao toàn bộ mặt bằng, tuy nhiên chủ đầu tư/ban quản lý dự án vẫn xác định tư tưởng và hành động quyết liệt, chủ động bám sát, phối hợp, hỗ trợ địa phương để hoàn thành trong thời gian sớm nhất, nhanh nhất nhằm sớm khởi công, tăng tốc thi công dự án.
Năm nay, ngành giao thông vận tải không thiếu tiền, chủ đầu tư/ban quản lý dự án đẩy nhanh bao nhiêu sẽ được bố trí tiền bằng đó. Phải tập trung làm cuốn chiếu để giải ngân được nhiều nhất, muốn như vậy phải sẵn sàng kế hoạch, con người, thiết bị đầy đủ.
(Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng)
“Năm nay, ngành giao thông vận tải không thiếu tiền, chủ đầu tư/ban quản lý dự án đẩy nhanh bao nhiêu sẽ được bố trí tiền bằng đó. Phải tập trung làm cuốn chiếu để giải ngân được nhiều nhất, muốn như vậy phải sẵn sàng kế hoạch, con người, thiết bị đầy đủ. Phương châm “vừa chạy, vừa xếp hàng”, có nghĩa là vừa thiết kế bản vẽ thi công, vừa thi công trên cơ sở từng phần bản vẽ được duyệt, vừa xây dựng phương án mua vật liệu ở các mỏ thương mại để bảo đảm vật liệu thi công trong thời gian đầu, vừa đẩy nhanh hoàn thiện hồ sơ xin cấp phép mỏ vật liệu mới, chạy song song các phần việc trong cùng dự án,…”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu quan điểm và yêu cầu tất cả 4 nguyên tắc trên phải tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, tất cả phải bắt tay vào việc ngay từ đầu năm, các đơn vị được giao vốn đầu tư công phải quyết tâm, tập trung tổ chức thực hiện. Các dự án đang triển khai cần tập trung thi công, mau chóng quyết toán, nghiệm thu. Những dự án chuẩn bị đầu tư cần khẩn trương hoàn thiện các thủ tục theo quy định để khởi công. Với nhiệm vụ giải ngân số vốn “khổng lồ” được giao, phải rất chủ động xây dựng kế hoạch giải ngân chi tiết theo từng tháng để làm cơ sở chỉ đạo, điều hành. Tất cả chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án phải nhận diện những khó khăn, vướng mắc để chủ động xử lý; những việc vượt thẩm quyền phải khẩn trương, báo cáo kịp thời.
Bộ trưởng giao Cục Quản lý đầu tư xây dựng là đầu mối tiếp nhận mọi thông tin, khó khăn vướng mắc và tham mưu cho lãnh đạo Bộ giải pháp giải quyết; tập trung là khâu mặt bằng và vật liệu xây dựng thông thường, bãi đổ thải, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật. Các giải pháp được đưa ra phải có sự thống nhất, đồng bộ để lãnh đạo, chỉ đạo cho toàn bộ các dự án.
“Cục phải tham mưu thành lập Tổ công tác để giải quyết các khó khăn vướng mắc tức thì; các Thứ trưởng được giao phụ trách dự án phải bố trí thời gian đôn đốc, duy trì chế độ giao ban thường xuyên, linh hoạt, làm việc với các địa phương để tháo gỡ tình huống nảy sinh một cách nhanh nhất có thể”, Bộ trưởng yêu cầu.
Đội ngũ tư vấn thẩm tra, tư vấn giám sát phải thực hiện trách nhiệm đúng hợp đồng đã ký, bảo đảm tiến độ nghiệm thu, hoàn tất thủ tục thanh toán cho nhà thầu.
 |
Thi công dự án cao tốc bắc-nam đoạn Mai Sơn-quốc lộ 45. |
Rút kinh nghiệm từ các dự án cao tốc bắc-nam giai đoạn I bị chậm tiến độ, Bộ trưởng yêu cầu các ban quản lý dự án vừa là chủ đầu tư phải chủ động, kiên quyết xử lý, thay thế các nhà thầu vi phạm hợp đồng theo các quy định cũng như hợp đồng đã ký. Nhà thầu nào không đạt yêu cầu phải lập tức có chế tài xử lý ngay. Nếu không làm được, Giám đốc các ban quản lý dự án phải chịu trách nhiệm cao nhất trước lãnh đạo Bộ. Các chủ đầu tư cần nghiên cứu để có phương thức quản lý mới hơn, hiệu quả hơn, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, kiểm soát các dự án, nhằm thi công nhanh nhất, chất lượng nhất, an toàn nhất có thể.
Tất cả những khó khăn, vướng mắc nảy sinh trong quá trình thực hiện, ban quản lý dự án phải báo cáo ngay, không chờ họp mới nêu ra. Đồng thời, có biện pháp chăm lo cho người lao động, ngăn ngừa tuyệt đối hiện tượng tiêu cực trong triển khai các dự án.
