Chiều 6/11, Quốc hội bắt đầu tiến hành chất vấn các thành viên Chính phủ, Trưởng ngành đối với nhóm lĩnh vực thứ 2, bao gồm: Công thương; nông nghiệp và phát triển nông thôn; giao thông vận tải; xây dựng; tài nguyên và môi trường.
3 dự án ở đồng bằng sông Cửu Long tăng tổng mức đầu tư cao
Tại phiên chất vấn, trả lời câu hỏi của đại biểu Lê Hoàng Anh (Gia Lai) về trách nhiệm trong trình dự án đầu tư từ vốn đầu tư công, Bộ trưởng Giao thông vận tải cho biết, trong kỳ trung hạn 2021-2025, Bộ Giao thông vận tải được giao 64 dự án với tổng kinh phí là 300 nghìn tỷ đồng.
Đến nay, đã phê duyệt 60 dự án và đang triển khai. Về cơ bản, các dự án tương đối tốt, không tăng tổng mức đầu tư, nếu có thì rất ít.
Tuy nhiên, có 3 dự án ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long tăng tổng mức đầu tư cao là dự án cầu Rạch Miễu 2, dự án đường cao tốc Mỹ An-Cao Lãnh và dự án đường cao tốc An Hữu-Cao Lãnh.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, nguyên nhân là trong thời gian khảo sát thiết kế dự án đúng thời gian dịch bệnh Covid-19 trong các năm 2020-2021, dẫn đến khảo sát chưa triệt để. Ngoài ra, còn có nguyên nhân đơn giá đền bù giải phóng mặt bằng khi triển khai chính thức khác với khi khảo sát.
Để khắc phục tình trạng này, Bộ Giao thông vận tải đã yêu cầu các đơn vị liên quan phải nâng cao trách nhiệm và thực hiện đầy đủ, có chất lượng các công việc trong công tác tư vấn đầu tư xây dựng công trình.
Bộ cũng nghiêm túc xem xét trách nhiệm, chỉ đạo các cơ quan chức năng, bộ, ngành liên quan thanh tra, kiểm tra, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân, xác định các nguyên nhân để xử lý theo quy định, nhất là xử phạt nghiêm khắc các đơn vị tư vấn.
“Bộ Giao thông vận tải sẽ xử lý nghiêm khắc, nghiêm túc các đơn vị tư vấn để xảy ra sai sót, kể cả xử phạt tiền, cấm tham gia đấu thầu đối với những dự án phát sinh tổng mức đầu lớn hoặc các lỗi thiết kế nghiêm trọng”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thông tin.
 |
Đại biểu Trần Quang Minh (Quảng Bình) đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng. (Ảnh: DUY LINH) |
Trả lời đại biểu Trần Quang Minh (Quảng Bình) chất vấn về thực tế nhiều tuyến cao tốc mới hoàn thành và đưa vào khai thác chỉ cho phép tốc độ tối đa 80km/giờ, trong khi quốc lộ 1A có nhiều phương tiện hỗn hợp, gồm nhiều khu dân cư, trụ sở cơ quan và tiềm ẩn nhiều nguy cơ lại có đoạn tốc độ tối đa 90km/giờ, Bộ trưởng Giao thông vận tải cho biết, hiện Việt Nam có tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc với 4 giới hạn tốc độ là 120 km/giờ, 100 km/giờ, 80 km/giờ và 60 km/giờ.
Nhiều tuyến đường nếu đầu tư đồng bộ hoàn chỉnh theo quy hoạch thì có thể chạy tối đa 120km/giờ như tuyến Hạ Long-Móng Cái, Hà Nội-Hải Phòng.
“Các tiêu chuẩn đặt ra phụ thuộc vào yếu tố kỹ thuật. Nếu đầu tư đồng bộ hoàn chỉnh có thể chạy được 120km/giờ, như cao tốc Hạ Long-Móng Cái, Hà Nội-Hải Phòng. Chỉ cần thêm một yếu tố có độ nhám, có thể tăng tốc độ từ 100km/giờ lên 120km/giờ”, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng.
Từ đầu năm 2023, Bộ Giao thông vận tải đã cho nghiên cứu rà soát các tiêu chuẩn có phù hợp với thực tế hay chưa và kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các tuyến quy định 80 km/giờ có thể nâng lên 90 km/giờ.
“Bộ Giao thông vận tải đã điều chỉnh quy hoạch thiết kế đường cao tốc, dự kiến đầu năm 2024 có thể sẽ thay đổi tốc độ giới hạn tối đa ở cao tốc từ 80km/giờ lên 90km/giờ”, Bộ trưởng Giao thông vận tải cho hay.
Ưu tiên các tuyến cao tốc mới có 2 làn xe, lưu lượng lớn
 |
Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn. (Ảnh: DUY LINH) |
Trả lời các câu hỏi của đại biểu liên quan đến phân kỳ đầu tư cao tốc, cao tốc chưa có trạm dừng nghỉ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong thời gian qua, đặc biệt là giai đoạn 2021-2026, Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm đến việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, trong đó đặc biệt là hạ tầng giao thông.
Trong nhiệm kỳ này, hiện đã dành trên 375 nghìn tỷ đồng để triển khai xây dựng phát triển kết cấu hạ tầng, chủ yếu là xây đường cao tốc.
Tuy nhiên, việc xây dựng mới chỉ đạt hơn 70% nhu cầu. Do đó, việc đầu tư hoàn chỉnh tuyến đường cao tốc trong bối cảnh nguồn lực có hạn là rất khó khả thi.
Dẫn kinh nghiệm quốc tế, Bộ trưởng cho hay, nhiều nước phát triển như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản đều phải thực hiện phân kỳ đầu tư đối với các tuyến đường cao tốc.
Trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm các nước, Bộ Giao thông vận tải đã nghiên cứu, báo cáo cơ quan có thẩm quyền để thực hiện phân kỳ đầu tư theo những nguyên tắc để bảo đảm đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh nguồn lực có hạn, nhưng cũng tạo tiền đề và sự thuận lợi trong giai đoạn sau khi có nguồn lực để nâng cấp.
Khơi thông nhiều dự án giao thông khu vực phía Đông
Bộ trưởng nêu rõ, cần ưu tiên đầu tư hoàn chỉnh đối với các đoạn tuyến có nhu cầu vận tải lớn. Nhiều đoạn tuyến đã đầu tư hoàn chỉnh: Hà Nội-Hải Phòng, Bến Lức-Long Thành, Phan Thiết-Dầu Giây, Biên Hòa-Vũng Tàu.
Đối với các tuyến nhu cầu vận tải chưa cao thì thực hiện phân kỳ đầu tư, chỉ phân kỳ đầu tư về bề rộng mặt cắt, còn các yếu tố kỹ thuật để nâng cấp đều phải bảo đảm. Bên cạnh đó, cần thực hiện giải phóng mặt bằng 1 lần theo quy hoạch.
Với những nguyên tắc trên, Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tham mưu báo cáo Chính phủ, Quốc hội xem xét bổ sung danh mục, nguồn vốn tăng thu ngân sách 2022 để mở rộng hai tuyến đường chưa được đầu tư hoàn chỉnh.
Thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Giao thông vận tải sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đề xuất hoàn thiện các đoạn tuyến cao tốc còn lại theo quy hoạch, ưu tiên các tuyến mới có 2 làn xe, có lưu lượng lớn để bảo đảm cả nước có hệ thống đường cao tốc đồng bộ, hiện đại.
Liên quan đến việc phân cấp, phân quyền đấu nối các công trình thiết yếu trên các tuyến quốc lộ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, năm 2021, bộ đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 117 về phân cấp, phân quyền liên quan đến quản lý, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, trong đó Chính phủ đồng ý giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định phê duyệt các điểm đấu nối vào quốc lộ.
Trước khi quyết định, địa phương phải có quy hoạch, trong quy hoạch tỉnh phải có quy hoạch đấu nối. Địa phương cũng phải có trao đổi với Bộ Giao thông vận tải về yêu cầu, tiêu chí kỹ thuật bảo đảm an toàn cho việc đấu nối trước khi quyết định; trong triển khai có vướng mắc cần liên hệ, làm việc với Bộ Giao thông vận tải.
