Ngày 19/12, Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức khai trương bộ phận một cửa tập trung, hiện đại tại trụ sở Bộ (số 113 Trần Duy Hưng, Hà Nội). Đây là công trình chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Phát biểu tại lễ khai trương, ông Hà Minh Hiệp - Chánh Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, thể hiện quyết tâm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ.
Điểm khác biệt của bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của Bộ Khoa học và Công nghệ là việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số trong toàn bộ quy trình tiếp nhận, xử lý và theo dõi hồ sơ, qua đó hướng tới nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm.
Bộ phận một cửa được tổ chức theo mô hình “một cửa tập trung”, thay cho cách tiếp cận phân tán theo từng đầu mối đơn vị chuyên môn như trước đây. Theo đó, toàn bộ quy trình giải quyết thủ tục hành chính của người dân và doanh nghiệp được thiết kế thống nhất, liền mạch tại một đầu mối tiếp nhận và trả kết quả, giúp giảm thời gian đi lại, đơn giản hóa thao tác và thuận tiện theo dõi, giám sát tiến độ xử lý hồ sơ.
Bộ phận một cửa xây dựng theo định hướng tập trung, hiện đại và số hóa, ứng dụng đồng bộ các giải pháp công nghệ thông tin, kết nối hệ thống giải quyết thủ tục hành chính của Bộ với Cổng dịch vụ công quốc gia và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Các quy trình nghiệp vụ được chuẩn hóa, công khai; mỗi hồ sơ được gắn mã định danh, quy định rõ thời hạn xử lý và trách nhiệm của từng khâu, giúp tổ chức, cá nhân chủ động theo dõi trạng thái và giám sát tiến độ giải quyết.
Tại bộ phận một cửa, người dân và doanh nghiệp có thể lựa chọn nhiều hình thức thực hiện thủ tục hành chính phù hợp với mức độ sẵn sàng về công nghệ. Hệ thống kiosk tự phục vụ được bố trí tại khu vực tiếp nhận, cho phép tra cứu thủ tục, kiểm tra thành phần hồ sơ, số hóa hồ sơ giấy, nộp hồ sơ trực tuyến và theo dõi tình trạng xử lý.
Đối với các trường hợp chưa quen thao tác số hoặc hồ sơ phức tạp, khu vực hỗ trợ trực tiếp và tư vấn chuyên sâu sẽ hướng dẫn từng bước, bảo đảm mọi đối tượng đều có thể tiếp cận dịch vụ công thuận lợi. Đây là bước chuyển quan trọng từ mô hình “cán bộ làm thay” sang “người dân, doanh nghiệp chủ động thực hiện”, trong đó cơ quan nhà nước đóng vai trò hướng dẫn, hỗ trợ và kiểm soát quy trình một cách minh bạch, hiệu quả.
Trong giai đoạn hiện nay, mô hình được triển khai theo hướng kết hợp song song giữa phục vụ trực tiếp tại điểm, phục vụ trực tuyến có hỗ trợ tại điểm và hệ thống trực tuyến hoàn toàn. Cách tiếp cận này vừa bảo đảm không để ai bị bỏ lại phía sau, vừa từng bước hình thành thói quen sử dụng dịch vụ công trực tuyến của tổ chức và công dân.
Một điểm nhấn quan trọng của mô hình là khả năng theo dõi, giám sát và đo lường trách nhiệm trong giải quyết thủ tục hành chính. Thông qua mã hồ sơ, người dân và doanh nghiệp có thể tra cứu trạng thái xử lý, biết rõ hồ sơ đang ở khâu nào và thời hạn giải quyết, qua đó nâng cao tính minh bạch, giảm nhu cầu hỏi lại nhiều đầu mối và tăng kỷ luật thực thi đối với cơ quan giải quyết thủ tục hành chính.
Bộ phận một cửa được xác định không chỉ là nơi tiếp nhận hồ sơ, mà là điểm chạm số giữa Bộ với người dân và doanh nghiệp; chất lượng vận hành vì vậy trở thành thước đo trực tiếp phản ánh mức độ cải cách hành chính, mức độ chuyển đổi số và uy tín của Bộ.
Việc tổ chức bộ phận một cửa theo mô hình tập trung, hiện đại không dừng ở việc thống nhất đầu mối tiếp nhận, mà hướng tới tái cấu trúc toàn bộ quy trình xử lý hồ sơ theo hướng số hóa, liên thông và minh bạch, lấy môi trường số làm nền tảng.
Đây cũng là bước đi tiếp theo trong lộ trình hướng tới liên thông thủ tục hành chính các cấp, với cách tiếp cận tích hợp đồng bộ con người-công nghệ-quy trình, phù hợp định hướng cải cách hành chính và chuyển đổi số của Chính phủ trong giai đoạn hiện nay.
Bộ phận một cửa được vận hành trên cơ sở phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị chuyên môn thuộc Bộ và Tổng công ty Bưu điện Việt Nam - đơn vị trực thuộc Bộ, có nhiều kinh nghiệm trong triển khai Đề án đổi mới việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông theo Quyết định số 468/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và đã phối hợp triển khai mô hình bộ phận một cửa tại nhiều địa phương trên cả nước.
Bưu điện Việt Nam cũng sẽ tham gia phối hợp thực hiện một số khâu trong quy trình: Hỗ trợ tiếp nhận, hướng dẫn, số hóa hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính, qua đó góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp trong phục vụ, bảo đảm quy trình vận hành thông suốt, thống nhất và hiệu quả ngay từ khâu tiếp nhận đến trả kết quả cho người dân và doanh nghiệp.