Tại Bệnh viện Nhi Ðồng 1, tất cả các đơn thuốc kê cho bệnh nhân điều trị ngoại trú đều được thống kê qua hệ thống máy tính và những đơn có giá trị hơn 250 nghìn đồng hoặc hơn sáu loại thuốc sẽ được đưa ra bình. Một buổi sáng, chúng tôi có mặt tại Phòng Kế hoạch tổng hợp Bệnh viện Nhi Ðồng 1, hệ thống máy tính đã báo có 58 đơn thuốc được kê có giá trị hơn 250 nghìn đồng và 13 toa kê hơn sáu loại thuốc. Cán bộ trực kiểm tra lại các đơn thuốc này. Với những đơn thuốc chưa hợp lý sẽ phản hồi để bác sĩ kê đơn điều chỉnh lại. Giám đốc Bệnh viện Nhi Ðồng 1 Tăng Chí Thượng cho biết: "Bệnh viện đưa ra các phác đồ điều trị của từng khoa. Căn cứ vào đây, bộ phận giám sát đơn thuốc kiểm tra bác sĩ kê có hợp lý hay không. Thông qua hệ thống máy tính, chúng tôi kiểm tra và bình được ngay những đơn thuốc có biểu hiện bất thường".
Ðể nâng cao hiệu quả của việc bình các đơn thuốc, Bệnh viện Nhi Ðồng 1 thực hiện kê đơn trên máy tính và ứng dụng phần mềm quản lý các đơn thuốc. Theo Phó Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp Nguyễn Phước Trưởng, việc bình đơn thuốc được bệnh viện thực hiện từ nhiều năm nay. Trước đây, đơn thuốc kê trên giấy nên chỉ có thể bốc ngẫu nhiên một vài đơn để xem. Nhưng bệnh viện mỗi ngày có khoảng 4.000 - 5.000 đơn thuốc cho nên bình thủ công như vậy hiệu quả không cao. Khắc phục tình trạng này, từ năm 2008, bệnh viện ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin, thực hiện kê đơn, giám sát trên máy tính. Trước hết, hệ thống máy tính lọc ra những đơn thuốc bất thường để kiểm tra lại. "Khi kiểm tra, nhiều đơn kê những loại thuốc không cần thiết, loại thuốc tương tác không hợp lý. Việc giám sát đơn thuốc giúp hạn chế dần những sai sót của bác sĩ. Thời gian tới, ngoài giám sát các đơn thuốc có mức giá cao hơn 250 nghìn đồng và có sáu loại thuốc trở lên chúng tôi sẽ giám sát ngẫu nhiên các đơn thuốc khác"- Bác sĩ Nguyễn Phước Trưởng cho biết.
Với Bệnh viện Chợ Rẫy (thuộc Bộ Y tế), việc bình đơn thuốc được thực hiện thông qua một hội đồng chuyên môn. Những đơn thuốc phát hiện sai sót được gửi về Phòng Kế hoạch tổng hợp, sau đó được gửi về Giám đốc bệnh viện trực tiếp xử lý. Trong buổi giao ban lãnh đạo bệnh viện hằng ngày, các đơn thuốc có sai sót sẽ được đưa xem xét để rút kinh nghiệm. Phó Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp Phạm Thanh Việt cho biết, việc bình đơn thuốc nhằm giám sát bác sĩ kê đơn thuốc cho bệnh nhân. Khi mới thực hiện bình đơn thuốc (đầu năm 2011) bệnh viện giấu tên bác sĩ kê đơn chưa hợp lý, nhưng giờ đây đã công khai tên người kê đơn chưa đúng để xử lý. "Trước đây, có những ngày phát hiện đến 10 trường hợp đơn thuốc không hợp lý nhưng đến nay đã giảm đáng kể. Thống kê cho thấy, giá trị đơn thuốc kê năm 2012 giảm 1/3 so với trước khi áp dụng hình thức giám sát này" - Bác sĩ Phạm Thanh Việt cho biết.
Trên thực tế, để giám sát tốt đơn thuốc, việc kê đơn thật sự hiệu quả còn gặp không ít khó khăn. Với những bệnh viện không có hệ thống công nghệ thông tin tốt rất khó triển khai bình đơn thuốc hoặc kết quả còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, bác sĩ Phạm Thanh Việt cho rằng, mỗi ngày bệnh viện có khoảng 4.000 đơn thuốc sẽ không thể giám sát được hết. Việc giám sát những đơn thuốc bất thường theo các tiêu chí về số tiền hoặc số lượng thuốc còn nhiều bất cập. Bởi những đơn có nhiều thuốc đặc trị giá sẽ cao. Có những đơn thuốc giá thấp nhưng vẫn có nhiều bất hợp lý. Vì vậy, ngoài ưu tiên kiểm tra những đơn có giá trị cao, số lượng thuốc nhiều theo các tiêu chí, cần kiểm tra ngẫu hứng bất kỳ đơn thuốc khác để nâng cao ý thức của người kê đơn.
Việc kê đơn thuốc không hợp lý sẽ làm tăng chi phí điều trị, thậm chí ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng của người bệnh. Nếu công tác bình đơn thuốc được thực hiện nghiêm túc sẽ giúp giảm sai sót của bác sĩ kê đơn, hạn chế tình trạng bác sĩ kê những thuốc không cần thiết hay chỉ kê những thuốc do đơn vị quen biết cung cấp dù không hợp lý. Giám sát tốt các đơn thuốc sẽ nâng cao hiệu quả điều trị, mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh.
