Bệnh viện đa khoa Cà Mau xây dựng chậm, gây lãng phí lớn

Đã gần sáu năm xây dựng, công trình bệnh viện đa khoa Cà Mau vẫn còn bộn bề, ngổn ngang và đang trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Điều này đang gây ra sự lãng phí lớn, nhất là trong tình trang bệnh viện đa khoa cũ đã xuống cấp và lạc hậu.

Đầu tháng 12-2000, tỉnh Cà Mau đã khởi công xây dựng Bệnh viện đa khoa mới trên diện tích 6 ha, tại khóm 6, phường 6 (thành phố Cà Mau). Quy mô bệnh viện xây ba tầng, với 500 giường bệnh, tổng vốn đầu tư vào thời điểm đó là 64,5 tỷ đồng, do Sở Y tế làm chủ đầu tư, dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng vào cuối năm 2003.

Là một tỉnh ở xa các trung tâm y tế lớn của cả nước, việc xây bệnh viện mới là rất cần thiết, đáp ứng nguyện vọng bức xúc của người dân Cà Mau; đồng thời để thay thế bệnh viện đa khoa cũ được xây dựng trước năm 1975 đã quá chật hẹp, xuống cấp và trang thiết bị lạc hậu. Tuy nhiên, qua gần sáu năm xây dựng, công trình bệnh viện này vẫn còn bộn bề, ngổn ngang và đang trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Cả công trường đìu hiu, hoang vắng vì các nhà thầu, đơn vị thi công đã "rút quân" khỏi công trường từ lâu. Đến nay, mới chỉ có 18/44 hạng mục công trình được triển khai xây dựng, với tổng nguồn vốn đã giải ngân khoảng 35 tỷ đồng. Ngay cả các hạng mục chính của bệnh viện gồm Nhà khám đa khoa, Nhà kỹ thuật nghiệp vụ, Nhà bệnh nhân B và Nhà bệnh nhân C-D, cũng chỉ mới hoàn thành khoảng 60-70% khối lượng công việc; hầu hết các hạng mục còn lại dừng thi công do phải điều chỉnh, bổ sung thiết kế cho phù hợp điều kiện mới (!?).

Việc triển khai đầu tư xây dựng công trình Bệnh viện đa khoa Cà Mau tiến độ quá chậm đã gây thất thoát và lãng phí rất lớn, thậm chí có dấu hiệu tiêu cực; tạo dư luận bức xúc là một thực tế. Trước tình hình này, UBND tỉnh Cà Mau đã nhiều lần chỉ đạo các sở, ngành có liên quan tập trung  giải quyết, tháo gỡ cáckhó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thi công như phê duyệt, điều chỉnh lại dự án theo điều kiện mới; thay đổi Ban quản lý, chỉ đạo dự án... nhưng đến nay, mọi việc vẫn ngừng trệ, chưa được cải thiện. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sai lầm ngay từ khâu phê duyệt dự án, thiết kế; trong đó nổi lên vai trò, năng lực yếu kém của các chủ thể tham gia xây dựng công trình, nhất là công tác tư vấn, chủ đầu tư điều hành dự án, nhà thầu thi công. Cho đến giờ, rà soát lại, toàn bộ hồ sơ thiết kế dự án còn nhiều thiếu sót; hầu hết các hạng mục công trình không đồng bộ và chưa phù hợp yêu cầu sử dụng. Việc bố trí các phòng chức năng cũng như công năng sử dụng hệ thống điện, nước, phòng cháy, chữa cháy, báo cháy tự động, liên lạc nội bộ, chuông gọi bác sĩ trực, hệ thống truyền thanh, mạng vi tính... đã thiếu, lại bất tiện và quá lạc hậu. Ngoài ra, còn một số nguyên nhân khác chưa lường trước được trong suốt quá trình thi công như: công trình xây trên nền đất yếu, trong khi bỏ qua khâu quan trắc lún nền. Do đó, sau một thời gian thi công, đã xảy ra việc lún nền toàn bộ công trình, dẫn đến phải bổ sung san lấp bù lún và thiết kế gia cố lại nền, gây ảnh hưởng đến các hạng mục khác, làm tốn kém nhiều tỷ đồng.

Vừa xây vừa xuống cấp nghiêm trọng, đó là tình trạng của Bệnh viện đa khoa mới Cà Mau hiện nay. Việc điều chỉnh, bổ sung thiết kế cho "xứng với một bệnh viện hiện đại" buộc phải phá bỏ, nâng cấp, sửa chữa và cơi nới hầu hết các hạng mục đã xây dở dang lâu nay. Từ 64,5 tỷ đồng vốn đầu tư ban đầu, sau khi điều chỉnh phê duyệt lại thiết kế, nay vốn đầu tư đã tăng lên hơn 121 tỷ đồng. Có nhiều ý kiến cho rằng, chưa chắc đây là con số cuối cùng vì có thể tiếp tục phát sinh vốn đầu tư tại công trình này? Mặt khác, việc phá bỏ làm lại nhiều hạng mục làm cho toàn bộ công trình trở nên chấp vá, thiếu thẩm mỹ.

Không chỉ chậm tiến độ gây lãng phí, thất thoát lớn vốn của Nhà nước, qua kiểm tra sơ bộ bước đầu của các ngành chức năng, đã phát hiện có dấu hiệu tiêu cực tại đây. Đó là việc các đơn vị thi công, tư vấn, giám sát đã thanh toán khống khối lượng các hạng mục công trình. Xin nêu vài con số: Nhà khám đa khoa: đơn vị thi công Công ty Địa ốc Sài Gòn, đơn vị tư vấn giám sát là Công ty cổ phần Tư vấn Đầu tư xây dựng Cà Mau, giá trị đã thanh toán sáu đợt hơn 4,2/5,6 tỷ đồng giá trị trúng thầu. Nhà bệnh nhân A: đơn vị thi công là Công ty Xây dựng Miền Tây, giám sát thiết kế Ban Quản lý dự án khu vực Sở Xây dựng Cà Mau, tổng giá trị thanh toán bảy đợt là 4,5/5,2 tỷ đồng trúng thầu. Tuy nhiên, qua kiểm tra hiện trạng của ngành chức năng về khối lượng quyết toán từng đợt và khối lượng đã thanh toán, nhiều hạng mục đã thanh toán, quyết toán, nhưng đơn vị thi công vẫn chưa thực hiện. Các khu Nhà bệnh nhân B, C-D, Nhà kỹ thuật nghiệp vụ cũng trong tình trạng thanh toán khống khối lượng như thế. Hầu hết các thanh toán khống khối lượng công trình chưa thực hiện hoặc khối lượng vượt so với kết quả trúng thầu đã được Sở Y tế là chủ đầu tư và giám sát A xác nhận trong biên bản nghiệm thu, trong khi khối lượng phát sinh, nhưng chưa có chủ trương và hồ sơ pháp lý. Tóm lại, trong quá trình thi công các hạng mục đã được điều chỉnh nhiều chi tiết cần lập hồ sơ điều chỉnh thiết kế cho phù hợp thực tế thi công, nhưng lại thiếu hồ sơ pháp lý các phần việc phát sinh như: chủ trương cho phép phát sinh của cấp có thẩm quyền, biên bản, các công việc phát sinh, không có bản vẽ thay đổi thiết kế, nhật ký công trình... Đây là những việc làm khuất tất và có dấu hiệu tiêu cực trong khâu thanh quyết toán từng gói thầu và toàn bộ dự án. Trong khi đó, các đơn vị thi công đã rút quân khỏi công trình từ lâu và chỉ còn lại một vài công nhân canh giữ; dù rằng tỉnh đã nhiều lần gọi họ trở lại để làm rõ, nhưng không có "hồi âm". Điều đó càng gây khó khăn thêm cho địa phương, nhất là giai đoạn chuyển tiếp cho Ban quản lý mới và các đơn vị tham gia thi công sau này.

Dư luận ở Cà Mau hiện bức xúc, vì sao một công trình trọng điểm của tỉnh lại giao Sở Y tế làm chủ đầu tư, trong khi sở không có chuyên môn, kinh nghiệm quản lý trong lĩnh vực xây dựng. Để đến khi công trình bị ách tắc, kéo dài làm thất thoát, lãng phí, phát sinh vốn rất lớn và có những biểu hiện tiêu cực mới thành lập Ban quản lý, thay đổi chủ đầu tư dự án... Tỉnh Cà Mau phấn đấu hoàn thành và đưa Bệnh viện đa khoa này vào hoạt động vào đầu năm 2008. UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng có liên quan tập trung toàn lực, đề ra các giải pháp tích cực giải quyết, rà soát lại các vướng mắc; trong đó có việc thành lập mới Ban quản lý, Ban chỉ đạo, để đẩy nhanh tiến độ công trình. Đồng thời, tỉnh cũng vừa chỉ đạo thành lập Đoàn thanh tra để làm rõ vấn đề lãng phí, tiêu cực công trình này.