Sách gồm ba phần chính:
- Phần 1: 99 tình huống sư phạm (trong đó có 72 tình huống đã có những giải pháp ứng xử để bạn đọc tham khảo và 27 tình huống đang chờ người ứng xử).
- Phần 2: Những giải pháp ứng xử được số đông lựa chọn và ý kiến kèm theo
- Phần 3: Dư luận và kiến nghị
Tuyển chọn từ chuyên mục Ứng xử sư phạm của tạp chí Thế giới mới, đây là những tình huống sư phạm điển hình từ thực tiễn giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông đến giáo dục đại học. Đó là thử thách do khác biệt văn hóa khi giáo viên miền xuôi lên miền núi dạy học (Lâm lí), là những cuộc 'lật đổ âm thầm' khi học sinh không hài lòng với giáo viên (Đổi thầy), là những lúng túng, ngại ngùng khi giải thích những thắc mắc liên quan đến giới tính (Cặp tuyết lê, Lá thư nhặt được), là những 'chuyên gia tâm lí' khi tư vấn cho học sinh những vấn đề mà các em mặc cảm (Câu nói thay đổi đời tôi, Nước vũng trong lớp, Phóng máy bay trong lớp).
Thậm chí cả những lúc phải đối mặt với sự đố kị, ghen ghét của các đồng nghiệp (Đối thủ sau tay lái). Nhưng có lẽ kịch tính nhất là các tình huống giáo viên phải đối mặt với những vấn đề thời sự học đường như ma túy, bạo lực trong nhà trường (Bài toán nhiều người cùng giải, Côn đồ, Bạo lực học đường, Tình trạng khẩn cấp), bệnh thành tích (Khó xử đầu năm, Chuyện lạ có thật, Phạt hay không), học lệch (Điều ước, Chọc tức cô giáo) hoặc khi giáo viên phải đối mặt cả với sự nguy hiểm đến tính mạng của mình (Mũi súng hướng lên bục giảng) v.v...
99 tình huống cũng xuất phát từ những không gian khác nhau: từ Lai Châu với những học sinh người Thái (Lâm lí) đến Đồng Tháp Mười với 'cô giáo Bạch Tuyết' (Chú lùn), đến tận nước Đức xa xôi với những người Việt xa xứ ('Tôi yêu tiếng nước tôi')...
Mỗi tình huống sư phạm, các tác giả đều đưa ra ba cách ứng xử, trong đó bao giờ cũng có một ứng xử chứa đựng sự đồng cảm, vị tha đối với học sinh (những ứng xử được số đông lựa chọn). Những định hướng ứng xử này không chỉ đạt được hiệu quả nhất định về giáo dục đối với tình huống cụ thể đó mà còn hướng tới sự hình thành nhân cách cho học sinh, thiết lập được mối quan hệ bền chặt hơn giữa thầy và trò.