100 năm Ngày sinh tác giả ca khúc "Chiều Mát-xcơ-va"

100 năm Ngày sinh tác giả ca khúc "Chiều Mát-xcơ-va"

Những ca khúc nổi tiếng như Chim họa mi, Chiều hải cảng,... được ông sáng tác ngay trên chiến hào các trận chiến đấu trong chiến dịch bảo vệ Mátxcơva 1942 và chiến dịch Xtalingrát lịch sử. Các ca khúc Ðã lâu chưa về nhà, Ðã đến lúc lên đường, Hát lên, cây phong cầm của ta,... được đánh giá là những ca khúc hay, gây ấn tượng mạnh mẽ nhất trong những năm ở Liên Xô diễn ra cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại chống cuộc xâm lược của phát-xít Ðức. Trên khắp các mặt trận đều vang lên các bài hát của Xêđôi thúc giục, khích lệ, động viên chiến sĩ Hồng quân chiến đấu quên mình vì đất mẹ. Ca từ và giai điệu các ca khúc của ông, giống như những câu chuyện cổ tích Nga, làm dịu tâm hồn, bảo vệ con người khỏi hòn tên mũi đạn, nó như lá bùa hộ mệnh cho những ai lên đường ra mặt trận bảo vệ Tổ quốc. Các chiến sĩ Hồng quân kể lại: "Ðược nghe các ca khúc của Xêđôi, trái tim như ấm áp thêm, quên đi sự chết chóc, khắc nghiệt, tàn nhẫn,... của chiến tranh".

Chiều xuống, chiều dần buông/ Ðàn lắng lời đầy vơi/ Gió lên sóng lăn tăn êm êm vỗ bờ,... Thành phố yêu mến của tôi ơi/ Ngày mai tôi sẽ vắng xa người/ Làn sóng thôi thúc ta/ Biển khơi đón chúng ta/ Trên bờ bao khăn thắm vẫy chào ta,... (Chiều hải cảng).

Ca khúc nổi tiếng toàn thế giới Chiều Mátxcơva có thể được xem như "tấm danh thiếp" Liên Xô ở thế kỷ 20, trong thời gian dài được sử dụng làm nhạc hiệu của Ðài Phát thanh và Ðài Truyền hình quốc gia Mátxcơva. Âm nhạc của Xêđôi vừa đẹp cả về giai điệu lẫn ca từ. (Chiều thanh vắng là đây âm thầm gió rì rào/ Chìm sâu trong im lắng dưới trăng sao/ Em ơi! Thấu chăng tình, lòng anh bao trìu mến/ Mátxcơva trong chiều vắng thanh bình,...).

Các ca khúc của Xêđôi giàu chất liệu âm nhạc dân tộc, ngữ điệu thơ ca Nga. Tính trữ tình, thủ pháp ứng tác rất gần với âm nhạc cho các vũ điệu dân gian, tính anh hùng ca,... kết hợp nhuần nhuyễn trong âm nhạc của ông.

Trong các sáng tác của mình, nhạc sĩ tài hoa nói lên tâm tư, nguyện vọng thay cho nhân dân Nga. Còn người dân Nga đáp lại ông bằng sự tri ân sâu sắc. Có thể nói, nhiều thập kỷ qua, không một thành phố nào, làng quê dù xa xôi, hẻo lánh đến đâu ở Nga cũng như nhiều quốc gia trong Liên bang Xô-viết không vang lên những ca khúc bất hủ của ông. Với hàng trăm ca khúc, hàng chục tác phẩm âm nhạc viết cho phim, các vũ kịch "Taras Bunba", nhạc kịch "Ðiều thiêng liêng nhất",... trình độ nghệ thuật đạt đỉnh cao, ông được tôn vinh là "Nghệ sĩ thiên tài của các ca khúc hiện đại Nga".

Ðã gần ba thập kỷ qua, S. Xêđôi đi xa (ông mất năm 1979), nhưng ông vẫn sống mãi trong trái tim những người yêu âm nhạc Nga, những ca khúc Nga ca ngợi tình yêu Tổ quốc, tình yêu quê hương đất nước. Tên tuổi và tác phẩm của ông đã vượt xa biên giới nước Nga đến với nhiều dân tộc trên thế giới, trong đó có Việt Nam chúng ta.

Có thể bạn quan tâm