Xử lý nghiêm hành vi lợi dụng khiếu nại, tố cáo để xúi giục, kích động

* Thưa Phó Tổng Thanh tra, hành vi lợi dụng khiếu nại, tố cáo của công dân để kích động hiện xảy ra không ít, trong đó đã hình thành những kẻ hành nghề có tính chuyên nghiệp, tức là thấy ở đâu có khiếu kiện là đến móc nối, kích động, ăn tiền phi pháp. Hành vi này cần được xem xét như thế nào?

- Yếu kém trong giải quyết khiếu nại, tố cáo ở các địa phương chúng ta phải thẳng thắn thừa nhận. Tuy nhiên, hành vi lợi dụng khiếu nại tố cáo để thực hiện mục đích xấu của mốt số đối tượng xảy ra một số nơi. Chúng tôi nhận thấy, nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo không đến mức phức tạp nhưng do một số kẻ lợi dụng, có hành vi kích động để làm điều trái khoáy dẫn đến nhiều người nghe theo, tụ tập đông người kéo về cơ quan của Đảng, Nhà nước.

Chúng ta không né tránh những sai sót trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của nhiều địa phương nhưng rõ ràng hành vi lợi dụng, kích động, trục lợi nói trên là không thể chấp nhận, nhất thiết phải được phân loại, làm rõ từng vụ việc một. Theo đó, kẻ nào lợi dụng khiếu kiện để gây rối, kích động thì phải bóc ra xử lý nghiêm minh.

Hiện nay, trong các vụ việc khiếu kiện đông người, một số đối tượng có hành vi quá khích, gây rối, bao vây, đập phá tài sản của cơ quan Nhà nước, thậm chí còn tấn công cả cán bộ Nhà nước. Qua theo dõi cho thấy, một số vụ việc rõ ràng có kẻ đứng phía sau kích động và những đối tượng này thực hiện hành vi có dụng ý vụ lợi rất rõ, lấy tiền của nhiều người, hứa hẹn hão huyền với người khiếu kiện rồi hô hào người dân gây sức ép...

* Có cả trường hợp môi giới, câu kết với kẻ xấu để nhận tiền,  hứa hẹn chuyển đơn chỗ này, chỗ kia, song thực chất là kích động, lôi kéo để gây sức ép, gây mất an ninh – trật tự?

- Việc đó là có, chúng ta phải tập trung làm rõ. Quan điểm dứt khoát là nhưng kẻ xúi giục, kích động phải bóc ra mảng riêng để xử lý nghiêm khắc, theo đúng tính chất vi phạm.

* Theo báo cáo của Chính phủ, rõ ràng có một số địa phương, lãnh đạo chính quyền chưa thực sự có tinh thần cầu thị, nghiêm túc đối thoại với dân, xử lý có khi còn bao biện. Việc này sắp tới sẽ chấn chỉnh ra sao?

- Nguyên nhân khiếu kiện, khiếu nại, tố cáo kéo dài do nhiều yếu tố trong đó có yếu tố do địa phương giải quyết vụ việc chưa dứt điểm. Trong các vụ việc này, hiện khiếu nại, tố cáo liên quan chính sách đền bù, giải phóng mặt bằng đất đai khi bị thu hồi diễn biến rất phức tạp . Rõ ràng, chủ trương phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương dẫn tới thu hồi đất là cần, nhưng địa phương phải chịu trách nhiệm trước hệ quả do mình đề ra.

Đó là khi thu hồi đất liên quan việc nhân dân khiếu kiện về chính sách, đền bù giải phóng mặt bằng, công ăn việc làm đòi hỏi chính người đứng đầu phải đứng ra để chỉ đạo giải quyết. Cốt lõi vấn đề là ở chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố, là những người mở được, gói được.

Thế nhưng, một số địa phương chưa thực hiện nghiêm tức về đối thoại, khi lập dự án không tính toán kỹ các yếu tố liên quan đời sống của dân dẫn đến thu hồi đất đền bù không thỏa đáng, sau đền bù lại không giải quyết công ăn việc làm cho người bị thu hồi đất. Nếu có đối thoại thì làm hình thức, không nghe dân nói đề hiểu rõ điều đứng sai, tức là còn đối thoại một chiếu, làm chiếu lệ...

* Một số địa phương khi giải quyết thường đứng về quyền lợi chủ đầu tư, không sát dân dẫn đến không hiểu dân?

- Thường việc lập dự án liên quan chủ đầu tư, chính quyền địa phương và người dân: Trong ba chu thề đó, nhiều khi chủ đầu tư họ chưa tranh thủ lắm, trình bày không đầy đủ, còn địa phương lại muốn có dự án đầu tư để phát triển nên vô hình trung chủ đầu tư và chính quyền, địa phương nhập lại thành một, còn người dân là một. Vì vậy, chính quyền địa phương không còn đủ độc lập để phán xét, làm rõ ưu, khuyết điểm nên khi phán xét điều gì thường nghiêng về chủ đầu tư nhiều hơn. Chỗ này dẫn tới khiếu kiện vượt cấp lên Trung ương xảy ra kéo dài, còn địa phương có khi mang tính bảo thủ, không chịu sửa sai hoặc sửa không đến nơi, đến chốn.

* Một số vụ xảy ra chuyện ăn chặn tiền đền bù cũng gây phức tạp?

- Ăn chặn tiền đền bù là có, nhất là cán bộ cơ sở khi thực hiện kê khai tài sản đền bù đã có thủ đoạn khai khống, không chính xác để rút tiền bỏ túi. Khi người dân khiếu nại, cấp trên có khi không làm đến nơi, đến chốn, chỉ xem xét qua loa khiến người dân bất bình.