Lập bến bãi kinh doanh trái phép
Ông Trịnh Quốc Lập, Hạt trưởng Hạt Quản lý đê Hoàng Long cho biết: Ngoài doanh nghiệp đóng tàu Hải Chung (xã Gia Thắng) đủ điều kiện kinh doanh, số còn lại đều chưa được cấp có thẩm quyền cấp phép, song vẫn ngang nhiên hoạt động. Cụ thể, xã Gia Hưng có hai bãi tập kết cát; xã Gia Phú có ba bến bãi; xã Gia Thịnh còn xây dựng khu đóng tàu; xã Gia Trung có ba bãi tập kết cát, đá; xã Gia Tiến có một bãi tập kết luồng, buôn bán cột tre. Ngoài ra, tại Km3+500 đê tả Hoàng Long trên địa bàn xã Liên Sơn còn có một số hộ dân tự ý trồng cây lên chân, mái đê, là vi phạm Luật Đê điều, gây nguy hiểm bởi khi lũ lên cao, nước dễ thẩm lậu qua rễ cây xuyên qua thân đê gây khó khăn cho việc quản lý, kiểm tra trong mùa mưa bão.
Theo quan sát của chúng tôi, dọc tuyến sông Hoàng Long chảy qua huyện Gia Viễn, xuất hiện nhiều khu vực tập kết vật liệu xây dựng trái phép phía ngoài đê. Đáng lo ngại hơn, nhiều địa điểm xây dựng trụ cẩu kiên cố để vận chuyển cát xây dựng từ tàu, thuyền lên bãi; đồng thời còn có cả cơ sở đóng tàu (xã Gia Thịnh), gây ảnh hưởng nhiều đến dòng chảy cũng như hành lang thoát lũ. Đặc biệt, tại Km14+300 đê tả Hoàng Long nằm trên địa bàn xã Gia Trung có gia đình ông Hà Văn Tiện xây trụ kiên cố bằng xi-măng cốt thép phục vụ việc dùng cẩu kinh doanh cát trong hành lang bảo vệ đê và hành lang thoát lũ. “Tỉnh và huyện đã chỉ đạo chính quyền địa phương phối hợp với ngành chức năng kiên quyết dỡ bỏ các trụ cẩu xây dựng trái phép để trả lại hiện trạng ban đầu cho khúc sông này” - ông Nguyễn Xuân Bình, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, phụ trách thủy lợi huyện Gia Viễn cho biết.
Chính quyền giơ cao đánh khẽ
Trao đổi ý kiến với chúng tôi, Chủ tịch UBND xã Gia Trung Dư Xuân Tạo thừa nhận, hiện nay dọc tuyến sông qua địa bàn xã có ba bãi tập kết vật liệu xây dựng và đều sử dụng cẩu công suất lớn để bốc dỡ hàng hóa. Khó khăn hiện nay là chưa có quy hoạch cụ thể; hầu hết các hộ kinh doanh không phép, nhưng trong phạm vi của mình, chính quyền xã chỉ có thể xử phạt hành chính và yêu cầu tháo dỡ đối với công trình vi phạm chứ không đủ thẩm quyền áp dụng các chế tài mạnh hơn.
Được biết, ngày 12-7-2016, UBND huyện Gia Viễn ban hành Văn bản số 418/UBND-NN, yêu cầu Chủ tịch UBND các xã Liên Sơn, Gia Trung: Kiểm tra, giải tỏa ngay các vi phạm lấn chiếm hành lang bảo vệ đê, mái đê để trả lại mặt bằng hiện trạng; xử lý vi phạm theo quy định; thanh lý hợp đồng thầu khoán đối với các hộ dân để làm bãi kinh doanh vật liệu (nếu có). Thời gian giải tỏa các vi phạm xong trước ngày 20-7-2016.
Mặc dù UBND huyện Gia Viễn cũng như các xã có những động thái tỏ ra kiên quyết đối với những công trình trái phép nêu trên, song thực tế đến nay đã qua thời hạn 20-7 hàng chục ngày mà hầu hết các sai phạm vẫn tồn tại. Thậm chí, nhiều người dân địa phương cho biết, gia đình ông Hà Văn Tiện không chỉ lập bãi tập kết vật liệu xây dựng ngoài đê, hai trụ cẩu đã và đang vận hành, mà còn xây dựng thêm một trụ lốc cẩu có quy mô lớn hơn nhiều với diện tích khoảng 15 m2 (3 m x 5 m), chiều cao hơn 2 m, từ chân đê ra ngoài dòng chảy gần 40 m, với những bu-lông đang chờ lắp hệ thống cẩu mới vươn ra chiếm lòng sông.
Để xử lý rốt ráo hơn các trường hợp vi phạm, Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Viễn Nguyễn Anh Tuấn cho biết: trước mắt chính quyền địa phương vận động các hộ kinh doanh tự tháo dỡ công trình vi phạm, đề nghị ngành điện thanh lý hợp đồng với hộ kinh doanh, cắt điện sản xuất. Nếu các hộ kinh doanh vẫn cố tình chây ỳ, UBND huyện sẽ tổ chức cưỡng chế nhằm trả lại mặt bằng ban đầu. Tới đây, UBND huyện sẽ phối hợp với ngành chức năng tổ chức kiểm đếm, thanh kiểm tra tất cả các bãi tập kết vật liệu xây dựng dọc tuyến sông qua địa bàn, kiên quyết xử lý những hộ vi phạm.
Mặt khác, nhằm tạo điều kiện cho sản xuất, kinh doanh, UBND huyện Gia Viễn sẽ trình các cấp, ngành có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch bãi tập kết vật liệu xây dựng ở địa điểm không vi phạm Luật Đê điều, nhằm bảo vệ dòng chảy cung cấp nước, tiêu úng nhanh cho hàng nghìn ha lúa và hoa màu ở địa phương; đồng thời phục vụ giao thông đường thủy nội địa trên sông giữa các huyện trong tỉnh.