Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ

Hướng tới mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, công tác tổ chức, cán bộ phải là điểm đột phá, là "then chốt" của nhiệm vụ "then chốt”, phải hết sức chú trọng xây dựng và làm trong sạch đội ngũ cán bộ, nhất là xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.

Trong bài viết quan trọng với tiêu đề "Chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới", Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Nhân tố có ý nghĩa quyết định thành công của sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc là tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, gắn bó mật thiết với nhân dân”.

Trao đổi với Báo Nhân Dân điện tử, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng, Việt Nam muốn trở thành nước phát triển thì phải có đội ngũ cán bộ đủ năng lực, đủ tầm nhìn. Đảng ta trong thời kỳ mới phải nâng cao chất lượng mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, đặc biệt là cán bộ cấp chiến lược.

Trước hết mỗi cán bộ, đảng viên cần phải đề cao trách nhiệm, phải làm hết trách nhiệm của mình trước Đảng, trước đất nước và nhân dân. Đồng thời, mỗi cán bộ, đảng viên cần phải tự tu dưỡng, rèn luyện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đối với cán bộ ở bất kỳ cấp nào, đặc biệt là cấp chiến lược thì phải “mẫu mực về đạo đức, tiêu biểu về trí tuệ, năng động và sáng tạo trong hành động, và uy tín trong Đảng, uy tín với nhân dân và thậm chí là quốc tế”.

Theo PGS, TS Nguyễn Minh Tuấn, Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cán bộ cấp chiến lược phải là những người có năng lực nổi trội, không chỉ cần quyết tâm đổi mới mà phải có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược. Là những người đứng đầu các cơ quan lãnh đạo cao nhất của đất nước, đòi hỏi ở họ không chỉ có hoài bão, khát vọng đổi mới vì dân, vì nước, ý thức, trách nhiệm với vận mệnh, tương lai của dân tộc mà phải có kiến thức toàn diện để tham gia thảo luận, đóng góp, hoạch định đường lối, chính sách và sự lãnh đạo tập thể của Trung ương.

Đồng thời, không chỉ đòi hỏi họ phải có năng lực tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách, nhiệm vụ của Đảng, chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới ở lĩnh vực, địa bàn công tác được phân công mà cần phải có năng lực dự báo, xử lý, ứng phó kịp thời, hiệu quả những tình huống đột xuất, bất ngờ và khả năng làm việc độc lập – những tố chất, năng lực lãnh đạo, quản lý cấp chiến lược.

Như vậy, bản lĩnh chính trị, kinh nghiệm thực tiễn, năng lực dự báo, khả năng đề xuất, tham gia quyết định chính sách lớn quan trọng có ý nghĩa sống còn của dân tộc, của đất nước đòi hỏi tầm nhìn của cán bộ lãnh đạo cấp chiến lược.

PGS, TS Nguyễn Minh Tuấn khẳng định, trong bất cứ giai đoạn nào của cách mạng Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, cán bộ luôn được xác định là “cái gốc của mọi công việc”, là “nhân tố quyết định thành bại của cách mạng” và do đó công tác xây dựng đội ngũ cán bộ luôn là khâu “then chốt” của nhiệm vụ “then chốt” xây dựng Đảng.

“Là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, Đảng cần những cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược có tâm, đủ tầm, nhất là tầm nhìn chiến lược để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới”, ông Tuấn nhận định.

Khẳng định tầm quan trọng của công tác cán bộ, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc bày tỏ đồng tình cao với quan điểm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã nêu là phải kiên quyết không được đưa vào những kẻ cơ hội chính trị, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, hư hỏng, chạy chức, chạy quyền…

PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc cho rằng có thể coi những biểu hiện tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, chạy chức, chạy quyền…tất cả những thứ đó là bèo bọt, rác rưởi có thể làm nghẽn dòng chảy lịch sử. Do đó phải kiên quyết loại trừ. Và nếu loại trừ thành công thì khơi thông được dòng chảy của lịch sử, đồng thời cũng tạo ra được động lực của sự phát triển.

“Nếu làm công tác cán bộ được như thế, từ cấp cơ sở cho đến cấp cao, thì chúng ta sẽ đẩy lùi được tiêu cực. Tới đây, khi tiến hành Đại hội XIII của Đảng, nếu chúng ta thực hiện tốt công tác cán bộ thì tôi tin rằng nhất định Đảng ta sẽ mạnh lên rất nhiều để vững bước trong thời kỳ phát triển mới của đất nước”, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc bày tỏ.

Theo PGS, TS Nguyễn Minh Tuấn, công tác tổ chức cán bộ cần phải tiếp tục đổi mới và phải có giải pháp đổi mới mạnh mẽ, khả thi để khắc phục ngay những khuyết điểm đã chỉ ra nhiều năm nay, nhất là khâu đánh giá cán bộ, luân chuyển cán bộ, bố trí cán bộ chủ chốt không phải người địa phương, kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, chống chạy chức, chạy quyền.

Đồng thời, có cơ chế để bảo vệ, khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và dám đột phá vì lợi ích chung. Khi đó sẽ xuất hiện nhiều hơn, rõ hơn cán bộ vì dân, vì nước, tạo tiền đề tiến tới việc bầu cử trực tiếp một số chức danh quản lý địa phương, đất nước.

“Những quy định về công tác cán bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện để mọi tổ chức, cá nhân, nhất là người đứng đầu không thể không làm, không thể làm trái, không thể làm chậm đối với toàn Đảng, nhất là những đảng viên giữ các cương vị quan trọng trong các cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội, để nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ của cả hệ thống chính trị được nhận thức đúng và được thực thi nghiêm túc trên thực tế”, PGS, TS Nguyễn Minh Tuấn nhận định.

PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc cho rằng, nhìn từ những vụ cán bộ cấp cao bị xử lý, kỷ luật trong nhiệm kỳ vừa qua thì đều có một điểm chung là vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ trong lãnh đạo, trong quản lý. Từ đó dẫn đến lộng quyền, lạm quyền, rồi sử dụng quyền lực để thu vén lợi ích cho cá nhân, cho bản thân mình. Có thể thấy lộng quyền, lạm quyền là những biểu hiện rất rõ trong những vụ bị xử lý, rồi thiếu ý thức trách nhiệm trong công việc.

“Qua những vụ việc cán bộ cấp cao mắc sai phạm gần đây cho thấy một thực tế là chúng ta kiểm soát quyền lực chưa thật sự tốt, chỉ đến khi sự việc vỡ lở ra rồi thì mới thấy là cả bí thư và chủ tịch địa phương đều cùng có sai phạm chẳng hạn”, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc bày tỏ.

Để kiểm soát tốt quyền lực, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc cho rằng cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trước hết là phải siết chặt kỷ luật của Đảng.

“Vấn đề này trong Nghị quyết T.Ư 4 (khóa XI, khóa XII) đã nêu, trong phần giải pháp là phải siết chặt kỷ luật của Đảng. Điều này thể hiện rõ, thời gian qua nhờ siết chặt kỷ luật của Đảng mà chúng ta xử lý được những cán bộ như vậy. Tuy nhiên, theo tôi thì tới đây chúng ta phải siết chặt kỷ luật này mạnh mẽ hơn nữa, và siết chặt kỷ luật phải từ chính trong nội bộ của Đảng”, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc nhận định.

 “Hiện nay có nhiều vụ việc không phải trong tổ chức đảng phát hiện và xử lý, mà thường là cấp trên phát hiện cấp dưới. Vừa rồi Ủy ban Kiểm tra T.Ư phát hiện nhiều vấn đề, nhiều vấn đề lại do báo chí phát hiện…”, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc nêu vấn đề.
Do đó, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc cho rằng giải pháp siết chặt kỷ luật cần thực hiện từ chính trong nội bộ của Đảng, trong tổ chức đảng. Nếu chúng ta thực hiện tốt các giải pháp mà các Nghị quyết T.Ư 4 nêu thì có thể kiểm soát tốt quyền lực.

Bên cạnh giải pháp siết chặt kỷ luật của Đảng, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc cho rằng “pháp luật phải nghiêm” vì chúng ta thực hiện Nhà nước pháp quyền XHCN và có hệ thống pháp luật tương đối hoàn chỉnh.

“Qua nghiên cứu, tôi thấy chưa bao giờ chúng ta có đầy đủ hệ thống pháp luật như bây giờ, từ dân sự đến hình sự rồi từng lĩnh vực một đều có hệ thống pháp luật rất là tốt. Vừa rồi, qua theo dõi, tôi thấy Quốc hội giám sát vấn đề này (kiểm soát quyền lực) rất tích cực, và Chính phủ trong thực thi cũng đã rất quan tâm tới điều này. Như vậy, một mặt chúng ta cần siết chặt kỷ luật của Đảng, mặt khác cần đồng thời siết chặt kỷ cương, phép nước, để kiểm soát quyền lực cho thật tốt”, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc nhận định.

Ngoài ra, chúng ta cần phải biết lắng nghe từ nhiều phía để hiểu cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, chúng ta cần chú ý lắng nghe hơn những ý kiến của nhân dân, thực hiện tốt hơn công tác phát huy dân chủ ở cơ sở. Đồng thời, phải tăng cường, phát huy vai trò một cách đồng bộ hệ thống kiểm tra Đảng, thanh tra chính quyền; hệ thống bảo vệ, thực thi pháp luật từ viện kiểm sát, tòa án…

“Cuối cùng, cần phải lắng nghe từ các phương tiện thông tin đại chúng, báo chí. Đây là lực lượng vừa rồi có đóng góp quan trọng vào cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và nhiều biểu hiện chạy chức, chạy quyền, góp phần lành mạnh hoá đời sống của nhân dân và cả trong Đảng. Tôi cho rằng nếu chúng ta thực hiện đồng bộ các giải pháp trên thì nhất định kiểm soát được quyền lực, chống được chạy chức, chạy quyền”, PGS, TS Nguyễn Trọng Phúc nêu quan điểm.

Theo đồng chí Lê Vĩnh Tân, Ủy viên T.Ư Đảng, Bộ trưởng Nội vụ, bên cạnh sự đồng tình và ủng hộ, trong nhân dân vẫn còn băn khoăn, lo lắng, thậm chí bức xúc về những lời nói, việc làm chưa tốt của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Trước hết, những băn khoăn, lo lắng này là hoàn toàn chính đáng. Ðội ngũ cán bộ, đảng viên là lực lượng nòng cốt, đông đảo nhất trong bộ máy Ðảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội, là "công bộc của dân", "đày tớ của dân" như Bác Hồ đã nhiều lần nhấn mạnh. Vì thế, theo quy định của Ðảng và Nhà nước thì nhân dân có quyền góp ý, có quyền phê bình nghiêm khắc những cán bộ, đảng viên có những lời nói, việc làm chưa thật sự xứng với vai trò "công bộc của dân", "đày tớ của dân".

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân khẳng định, Ðảng và Nhà nước ta cũng luôn cầu thị, lắng nghe nhân dân góp ý, phê bình để tiếp thu, sửa chữa, khắc phục hạn chế, khuyết điểm để cho Ðảng, Nhà nước vững mạnh hơn; xã hội tốt đẹp hơn, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao. Ðó cũng là biểu hiện của một chế độ xã hội dân chủ, văn minh thật sự - dân chủ gắn với kỷ cương, phép nước, thể hiện trong mối quan hệ tổng thể "Ðảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ".

Song, ở một khía cạnh khác, Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho rằng việc nhân dân bày tỏ, phản ánh băn khoăn, lo lắng, thậm chí bức xúc về những lời nói, việc làm chưa tốt của một bộ phận cán bộ, đảng viên cũng là điều đáng mừng. Bởi vì, nhân dân còn tin tưởng vào Ðảng, Nhà nước thì mới góp ý, phê bình, bày tỏ bức xúc. Vấn đề là Ðảng và Nhà nước cần phải có biện pháp giáo dục, rèn luyện để nâng cao hơn nữa bản lĩnh chính trị, phẩm chất, năng lực và uy tín của đội ngũ cán bộ, đảng viên sao cho xứng với niềm tin, kỳ vọng của nhân dân vào Ðảng và Nhà nước.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết, để góp phần thực hiện yêu cầu nêu trên, bên cạnh các giải pháp lớn, mang tính tổng thể đã được Tổng Bí thư, Chủ tịch nước chỉ rõ, thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ chú trọng thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.