Trong những năm qua, thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ nông nghiệp như dồn điền đổi thửa gắn với cơ cấu sản xuất nông nghiệp, đưa cơ giới hóa, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng chuỗi liên kết…, bước đầu hình thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, chăn nuôi tập trung.
Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp vẫn nhỏ lẻ, lạc hậu; năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm còn thấp, chưa khai thác được tiềm năng, lợi thế nông nghiệp Thủ đô. Các chính sách mở đường cho đổi mới và phát triển các mô hình tổ chức kinh tế nông thôn, nhất là các mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị còn thiếu.
Quy định về quản lý, sử dụng đất nông nghiệp còn nhiều rào cản đối với phát triển nông nghiệp, nhất là nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ. Tình trạng nông dân bỏ hoang ruộng đất, không sản xuất có chiều hướng gia tăng, gây lãng phí nguồn lực đất đai do doanh nghiệp, người dân chưa mặn mà đầu tư nguồn lực vào sản xuất.
Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 định hướng đưa Hà Nội trở thành địa phương đi đầu trong phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống dân tộc.
Về nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân Thủ đô, Nghị quyết xác định phát huy vai trò dẫn dắt của đầu tư công kết hợp khuyến khích các nguồn vốn từ khu vực tư nhân, khu vực đầu tư nước ngoài; khơi dậy, huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực từ đất đai, tài nguyên gắn với phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng và quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội. Để tháo gỡ khó khăn trong phát triển nông nghiệp, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đề ra nhiều nhóm giải pháp nổi trội, đặc thù, trong đó có chính sách xây dựng phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông thôn văn minh.
Các giải pháp hỗ trợ thúc đẩy nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, tập trung vào công nghệ sản xuất giống cây, con đặc sản bản địa có giá trị cao; công nghệ sản xuất, bảo quản, chế biến sâu và kinh doanh sản phẩm nông nghiệp theo chuỗi tuần hoàn, tạo thành chuỗi giá trị nông sản chủ lực của Thủ đô, mở rộng và phát triển thị trường công nghệ nông nghiệp.
Các giải pháp hỗ trợ phát triển các mô hình kinh tế nông thôn liên kết phát triển du lịch nông nghiệp sinh thái gắn với tiêu thụ sản phẩm làng nghề, làng có nghề giàu bản sắc văn hóa. Các giải pháp thu hút, khai thác, phát huy các nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân như ưu đãi thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, nhất là những doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao vào các dự án sử dụng công nghệ cao, tiên tiến trong lĩnh vực môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, xử lý chất thải, nước thải…
Dự thảo Luật đề xuất giao thành phố Hà Nội được quyết định sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp ở bãi sông để sản xuất nông nghiệp sinh thái kết hợp tham quan, giáo dục, du lịch trải nghiệm nhằm khai thác hợp lý, hiệu quả nguồn lực từ đất đai. Thành phố cũng được phép chuyển đổi cơ cấu sản xuất trên đất trồng lúa sang trồng cây hằng năm, cây lâu năm, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và hoạt động sản xuất nông nghiệp khác.
Đáng chú ý, thành phố sẽ được quyền quyết định việc góp quyền sử dụng đất, cho thuê quyền sử dụng đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong các trường hợp tập trung đất nông nghiệp để thực hiện sản xuất nông nghiệp; cho phép xây dựng trên đất nông nghiệp các công trình phụ trợ bán kiên cố phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung.
Đánh giá về các chính sách lần đầu được đưa vào Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Hà Nội Tạ Văn Tường, khi được thông qua, Luật Thủ đô (sửa đổi) sẽ tạo cơ sở pháp lý để Hà Nội xây dựng, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, người dân đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.
Nông nghiệp Hà Nội sẽ phát triển, mang bản sắc riêng theo hướng liên kết, nâng cao giá trị sản phẩm. Luật Thủ đô (sửa đổi) sẽ mở ra “cánh cửa” mới cho nền nông nghiệp Thủ đô phát huy tiềm năng, lợi thế về nhân lực, khoa học công nghệ, vốn đầu tư, tạo bước đột phá, hướng tới mục tiêu phát triển nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn. Diện mạo nông thôn của Hà Nội sẽ thay đổi rõ nét, trở thành những miền quê đáng sống; đời sống nông dân ngày càng được nâng cao.
