Tỉnh Phú Yên có nhiều vùng bãi triều nước lợ, cửa sông đã tạo ra các dòng hải lưu giàu dinh dưỡng, hình thành nên vùng nước lợ ven biển khoảng 21.000ha là các bãi đẻ và sinh trưởng của các loài thủy sản.
Chất lượng, nhiệt độ nước ít bị thay đổi và có hệ sinh thái san hô tốt, dẫn đến các loại động vật đáy, thực vật phù du, số lượng tảo và vi tảo tập trung nhiều hơn ở các vùng khác, qua đó tạo môi trường sinh sống thuận lợi cho các loài thủy sản.
Do điều kiện tự nhiên thuận lợi như vậy, Phú Yên là tỉnh dẫn đầu cả nước về nguồn giống cá chình bông, chiếm 80-90% lượng cung toàn quốc. Nguồn cá chình giống chủ yếu thu vớt từ tự nhiên, với ngư cụ khai thác là lưới mành kết hợp với ánh sáng.
Cá chình là loại cá có giá trị dinh dưỡng, thịt thơm ngon, được nhiều người ưa thích. Nghề nuôi cá chình ở nước ta bắt đầu ở Phú Yên khoảng những năm 2000, sau đó lan rộng ra các tỉnh phía nam và hiện nay đã phát triển ra nhiều địa phương trong nước.
Theo ông Nguyễn Văn Phú, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại thủy sản Phú Yên, cá chình bông là loài di cư, cá mẹ đẻ trứng ở biển sâu, cá con sau đó trôi dạt vào vùng cửa sông kiếm ăn và lớn lên. Đến lúc trưởng thành, cá lại về biển đẻ trứng. Chính vì tập tính này mà hiện nay, việc sinh sản nhân tạo cá chình còn rất khó khăn.
Mô hình nuôi cá chình bông đang tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân Phú Yên và là một trong những hướng đi giúp người dân làm giàu bền vững.
Mô hình nuôi cá chình bông đang tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân Phú Yên và là một trong những hướng đi giúp người dân làm giàu bền vững. Hiện nay, người dân nuôi cá chình bông theo ba mô hình: Nuôi trong ao, nuôi dưới bùn và nuôi lồng bè.
Mô hình nuôi cá chình bông thương phẩm đã được nhân rộng ra nhiều hộ gia đình ở các huyện Tuy An, Tây Hòa, Đông Hòa,... bước đầu cho thấy hiệu quả khả quan, cá phát triển tốt, ít dịch bệnh, giá cả ổn định, đầu ra rộng mở. Điều này hứa hẹn sẽ là vật nuôi mang lại nhiều lợi nhuận, góp phần ổn định đời sống của người dân.
Ông Kiều Công Thoại ở xã An Mỹ, huyện Tuy An cho biết, bên cạnh giá trị dinh dưỡng thì giá trị kinh tế của cá chình bông cũng rất cao. Với giá bán như hiện nay, sau một vụ nuôi 18-24 tháng, có thể thu lãi từ 70.000-80.000 đồng/con.
Từ những lợi thế của nghề nuôi cá chình bông vùng đất Phú Yên, việc xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm cá chình bông là rất cần thiết. Hiện, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Phú Yên và Viện Thổ nhưỡng nông hóa (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đang phối hợp một số cơ quan liên quan triển khai nhiệm vụ “Đăng ký bảo hộ và quản lý chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm cá chình bông của tỉnh Phú Yên”.
Mục tiêu của nhiệm vụ khoa học này bảo hộ theo chỉ dẫn địa lý cho cá chình bông giống tự nhiên và cá chình bông thương phẩm tươi sống nuôi tại các ao, hồ, đầm, lồng bè.
Việc xây dựng thành công chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm cá chình bông Phú Yên sẽ góp phần nâng cao vị thế sản phẩm trên thị trường, mang lại hiệu quả kinh tế-xã hội cho các hộ nuôi cá chình bông và các cơ sở kinh doanh trên địa bàn tỉnh Phú Yên nói riêng và các cơ sở kinh doanh cá chình bông Phú Yên ở các địa phương khác nói chung.
Các sản phẩm cá chình bông Phú Yên sau khi được bảo hộ, người tiêu dùng sẽ dễ nhận biết và lựa chọn sản phẩm. Sản phẩm sẽ góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ trong tương lai, có sức cạnh tranh hơn so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường, củng cố lòng tin của người tiêu dùng, từ đó gia tăng giá trị, thúc đẩy sản phẩm tham gia tốt hơn vào thị trường.
Kết quả của nhiệm vụ sẽ góp phần gìn giữ và phát triển giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, bảo vệ uy tín và danh tiếng sản phẩm các làng nghề nuôi cá chình bông Phú Yên; tạo thêm và giải quyết việc làm tại chỗ; nâng cao công tác quản lý chất lượng sản phẩm, quản lý thương hiệu, bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng. Bên cạnh đó, nhiệm vụ thành công sẽ góp phần tuyên truyền về sở hữu trí tuệ tới người dân tại các vùng nuôi cá chình bông.
