Vướng mắc trong việc chuyển giao lưới điện hạ áp nông thôn ở Hưng Yên

Từ quý IV năm 2008 đến đầu quý III năm 2012, Công ty Ðiện lực Hưng Yên mới tiếp nhận lưới điện hạ áp và cấp điện trực tiếp đến hộ dân ở 80 xã, nâng tổng số địa phương công ty quản lý, cung cấp điện trực tiếp cho dân lên 106 xã, phường, thị trấn (26 phường, xã, thị trấn công ty đã quản lý lưới điện và bán điện trực tiếp cho hộ gia đình trước năm 2008). Hiện còn 58 xã chưa bàn giao lưới điện hạ áp theo chủ trương của tỉnh Hưng Yên; trong đó, có 13 xã không tham gia dự án REII, 19 xã tham gia dự án REII giai đoạn 1 và 26 xã tham gia dự án REII giai đoạn 2.

Về việc tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn, Phó Giám đốc Công ty Ðiện lực Hưng Yên Lương Minh Thanh cho biết: Nhiều địa phương với tầm nhìn lâu dài đã thực hiện tốt chủ trương của tỉnh, sớm triển khai công việc chuyển giao lưới điện, khách hàng cho Công ty Ðiện lực Hưng Yên quản lý; tuy nhiên một số địa phương vì những "lợi ích" khác nhau mà chính quyền xã chưa ủng hộ, HTX kinh doanh điện chưa bàn giao lưới điện theo chủ trương của tỉnh, có nơi còn gây khó khăn, cản trở cho kế hoạch bàn giao lưới điện hạ áp nông thôn. Tiến độ cải tạo lưới điện của dự án REII giai đoạn 2 ở 48 xã, do Sở Công thương làm chủ đầu tư rất chậm, 50% số xã thi công đang làm dở dang, 50% số xã nhà thầu bỏ thi công, dẫn đến việc chính quyền địa phương có muốn bàn giao lưới điện công ty cũng chưa thể tiếp nhận được, chỉ khi nào hoàn thành việc cải tạo thì công ty mới có thể tiếp nhận việc bàn giao lưới điện. Tuy nhiên ở một số địa phương, do yêu cầu nhiệm vụ, công ty đã thực hiện tiếp nhận và quản lý khách hàng dùng điện. Trong thời gian qua, công ty cũng gặp khó khăn về vốn đầu tư, nên việc tiếp nhận và cải tạo hệ thống lưới điện hạ áp ở những địa phương đã bàn giao lưới điện còn có nhiều hạn chế, chưa được như mong muốn...

Về việc thực hiện chủ trương chuyển giao lưới điện hạ áp nông thôn, nhiều chủ nhiệm HTX kinh doanh điện mong muốn "các HTX đã hoàn thiện các thủ tục pháp lý và thực hiện tốt công tác quản lý điện tại địa phương được tiếp tục kinh doanh bán điện". Liên minh HTX tỉnh Hưng Yên cho rằng: Ðối với những HTX có đủ điều kiện hoạt động điện lực trong lĩnh vực bán lẻ điện theo đúng quy định hiện hành và đang hoạt động tốt thì không được tạo áp lực, mệnh lệnh hành chính để ép buộc các HTX phải bàn giao lưới điện hạ áp cho ngành điện quản lý, nếu làm như vậy không phù hợp với những quy định của pháp luật.

Giám đốc Sở Công thương Vũ Ðức Sơn khẳng định: Chủ trương của tỉnh bàn giao lưới điện hạ áp nông thôn cho Công ty Ðiện lực Hưng Yên quản lý là đúng đắn, nhằm nâng cao chất lượng, phục vụ sinh hoạt và sản xuất được tốt hơn, bảo đảm sự công bằng giữa nông thôn và thành thị; hơn nữa việc bàn giao lưới điện về công ty sẽ thuận lợi cho việc hoàn trả nợ vốn vay cải tạo lưới điện, việc đầu tư tu bổ hệ thống lưới điện... Tỉnh Hưng Yên rất quan tâm và đã có nhiều văn bản đôn đốc việc chuyển giao lưới điện hạ áp nông thôn và gần đây nhất ngày 6-7-2012 UBND tỉnh đã có Công văn số 1075/UBND-TH gửi Tổng công ty Ðiện lực miền bắc đề nghị tổng công ty chỉ đạo Công ty Ðiện lực Hưng Yên khẩn trương tiếp nhận toàn bộ lưới điện hạ áp của toàn bộ các xã còn lại, trong đó tiếp nhận ngay những địa phương có đơn đề nghị nhiều lần và nhân dân khiếu kiện đông người; bố trí nguồn vốn khấu hao hoàn trả vốn đầu tư xây dựng lưới điện hạ áp nông thôn theo quy định; thực hiện đầu tư xây dựng mới, nâng cấp cải tạo lưới điện của các xã đã tiếp nhận để đáp ứng tiêu chí nông thôn mới. Về tiến độ thực hiện dự án REII chậm do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc thay đổi lãnh đạo Ban Quản lý dự án REII nhiều lần ảnh hưởng của lạm phát đã làm giá nguyên, vật liệu tăng mạnh nhưng đơn giá nguyên vật liệu không được điều chỉnh khiến một số đơn vị đã trúng thầu phải bỏ thầu... Hiện nay Ban Quản lý dự án REII đã tổ chức đấu thầu lại các gói thầu đã bị bỏ, phấn đấu hoàn thành việc cải tạo lưới điện nông thôn trong thời gian sớm nhất.

Về tiến độ triển khai dự án REII giai đoạn 2, tại cuộc họp tổ, kỳ họp thứ 3 của HÐND tỉnh Hưng Yên khóa 15, Chủ tịch UBND huyện Mỹ Hào đã phản ánh bức xúc của nhân dân lên HÐND tỉnh về tình trạng những xã tham gia dự án REII giai đoạn 2, hệ thống lưới điện cũ nát, mất an toàn, chất lượng điện kém, trong khi đó tiến độ thi công cải tạo hệ thống lưới điện rất chậm, có nơi cột điện dựng được gần hai năm không có dây nên không biết đến bao giờ người dân trong vùng dự án được hưởng lợi. Qua tìm hiểu ở tất cả các địa phương tham gia dự án REII giai đoạn 2, hơn ba năm triển khai mới chỉ có 24 xã xây dựng xong phần cột điện, một số địa phương cột điện đã lắp được xà sứ, còn phần kéo dây điện và lắp đặt công-tơ chưa triển khai; 24 xã còn lại mới hoàn thành việc đấu thầu lại, đang triển khai việc xây lắp.

Việc chưa hoàn thành chủ trương của tỉnh Hưng Yên chuyển giao lưới điện hạ áp nông thôn đã dẫn đến tình trạng: Ở nhiều địa phương chưa bàn giao lưới điện hạ áp cho Công ty Ðiện lực Hưng Yên, HTX kinh doanh điện đã không còn khả năng quản lý, kinh doanh bán lẻ điện nông thôn, kinh doanh thua lỗ. Một số HTX kinh doanh bán điện không thu được tiền điện của dân để trả cho Công ty Ðiện lực Hưng Yên, dẫn đến bị cắt điện kéo dài. Ở nhiều nơi, hệ thống lưới điện hạ áp xuống cấp nghiêm trọng, tổn thất điện năng lớn (thường từ 25% đến 40%) điện yếu, chất lượng phục vụ kém, có nơi hộ dùng điện phải nộp tiền với giá cao hơn quy định... gây bức xúc cho người dân. Ở một số địa phương, nhân dân khiếu kiện đông người liên quan đến quản lý điện, làm ảnh hưởng đến an ninh, chính trị trên địa bàn như: xã Phù Ủng (huyện Ân Thi), Xuân Quan, Long Hưng (huyện Văn Giang), Ông Ðình (huyện Khoái Châu)... Nhiều địa phương đã có đơn đề nghị Công ty Ðiện lực Hưng Yên tiếp nhận hệ thống lưới điện hạ áp nhưng đến nay công ty vẫn chưa nhận bàn giao... Các cơ quan chức năng ở Hưng Yên cần sớm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thi công dự án REII giai đoạn 2, tiến độ bàn giao lưới điện hạ áp nông thôn sang ngành điện quản lý, bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật để nâng cao chất lượng phục vụ điện cho nhân dân ở khu vực nông thôn, thực hiện mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.