Về vùng "chảo lửa" Krông Pa

Xã Đất Bằng được cho là vùng chịu thiệt hại nghiêm trọng nhất do nắng hạn gây ra của huyện. Hệ thống các con suối nhỏ tại đây đều khô cạn, trơ đáy khiến cho gần 5.000 con bò có nguy cơ bị chết do không đủ nước uống. Không riêng về nguồn nước phục vụ cho chăn nuôi, sản xuất mà những công trình nước sạch nơi đây gần như cạn khô, giếng nước sinh hoạt không đủ phục vụ nhu cầu cho người dân.

Chúng tôi về buôn A Ma Giai (xã Đất Bằng), nơi hạn hán hoành hành ác liệt nhất vùng “chảo lửa”. Buôn có 142 hộ với 629 nhân khẩu, là buôn thiếu nước trầm trọng nhất của xã. Những ngày này, dân làng đa phần đều ở nhà túm tụm bên những bóng cây ít ỏi vì không có việc gì để làm. Anh Kpă Hon cho biết “Rẫy thiếu nước, cây cối chết hết cả rồi nên không có việc gì để làm cả. Hôm nào có người gọi đi bốc mì thuê thì còn kiếm được khoảng 100 ngàn đồng, còn không thì suốt ngày ở nhà chơi thôi…”.

Theo chân anh Hon, chúng tôi ra dòng suối suối Ma Sam dưới chân núi La Ông, vốn là nguồn nước mát duy nhất của buôn. Lòng suối rộng 50 mét giờ đây chỉ toàn đá và đá; con đập dâng lấy nước tưới cho 20 ha lúa vụ mùa giờ cũng khô cạn. Ở giữa lòng con đập, UBND huyện đã hỗ trợ đào một cái giếng nhỏ sâu chừng 2m, thả bộng xi măng để tích nước cho người dân sử dụng tạm thời. Chủ tịch UBND xã Đất Bằng, ông Phan Vũ Hưng cho biết, xã có chín thôn, buôn với 957 hộ thì đã có đến 6/9 thôn, buôn với trên 300 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng.

Ở phía bên kia của quốc lộ 25, buôn Tối (xã Krông Năng), người dân cũng đang khốn đốn với bài toán nước sinh hoạt. Đây là buôn đặc biệt khó khăn với 100% đồng bào dân tộc thiểu số và nằm cách trung tâm huyện vài chục km. Con đường dẫn vào buôn từ đường Trường Sơn Đông thường xuyên bị chia cắt khiến bà con buôn Tối bị cô lập như một ốc đảo. Ngoài việc kiếm hạt gạo, củ mì thì các hộ dân trong buôn mỗi ngày đều quay quắt tìm nước sạch.

Ông Nông Đức Công, Phó Chủ tịch UBND xã Krông Năng cho biết: Việc thiếu nước sinh hoạt thường xuyên xảy ra ở đây. Nhà nước đầu tư kinh phí đào giếng nước cho bà con theo chương trình 135 nhưng cũng chỉ có nước trong mùa mưa, còn mùa khô thì thiếu nước trầm trọng, bà con chủ yếu đi múc nước ở các khe lạch, sông suối. Những ngày trong cơn đại hạn vừa qua, người dân ở đây càng thêm cơ cực, 46 hộ dân phải chia nhau từng can nước ở một hố nước nhỏ mà họ vẫn gọi vui là “giếng làng” có đường kính chưa đầy… 1m. Tuy nhiên, để được chừng ấy nước dùng, người dân phải đi bộ nửa ngày đường. Bà Ksor HNhơn chia sẻ: “Buôn thì đông người mà giếng thì nhỏ lắm nên mỗi người lấy ít ít thôi. Ai cũng mong có nước sạch để uống cho thoải mái mà không biết đến bao giờ đây!”.
Theo báo cáo từ huyện Krông Pa, tình hình hạn hán trên địa bàn đang gây ra nhiều khó khăn và thiệt hại nặng nề cho người dân, bốn đập dâng, hai trạm bơm và ba hồ chứa nước hầu như bị khô cạn, không bảo đảm cung cấp cho sản xuất và chăn nuôi. Ngoài diện tích cây trồng bị thiệt hại điều đáng quan tâm hiện nay là có đến hơn 14 nghìn người thiếu nước sinh hoạt, cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Trong đó, các hộ dân sinh sống tại các xã Chư Drăng, Đất Bằng, Krông Năng bị thiếu nước nghiêm trọng.

Trước những khó khăn người dân đang gánh chịu bởi hạn hán gây ra, liên tiếp trong thời gian qua, UBND huyện Krông Pa cùng các ban, ngành đang ra sức tìm giải pháp tối ưu để giúp dân phần nào vượt qua khó khăn trước mắt. Huyện đã chỉ đạo tổ chức khai thác, phát huy năng lực chín công trình thủy lợi hiện có và hơn 1.100 máy bơm nước động cơ đi-ê-den để chủ động đối phó với các tình huống, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại xảy ra.
Phòng NN&PTNT phối hợp các bộ phận liên quan đánh giá tình hình và đưa ra hướng chuyển đổi cây trồng phù hợp để sản xuất. Kịp thời hỗ trợ giúp nhân dân ổn định cuộc sống không để xảy ra tình trạng thiếu đói; hỗ trợ dân kinh phí, cây, con giống cho nông dân chủ động sản xuất.

Ông Tạ Chí Khanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Pa cho biết: Huyện xác định vấn đề nước uống, nước sinh hoạt cho dân trong đợt hạn hán này là điều vô cùng cấp thiết nên đã có nhiều biện pháp hỗ trợ người dân. Cụ thể, ở buôn Tối, huyện đã cấp 10 lu nước và hướng dẫn cách lọc nước cho hợp vệ sinh. Tại xã Đất Bằng, mỗi ngày huyện chở ba xe bồn có sức chứa 6m3 nước phục vụ cho dân uống và sinh hoạt. Ở buôn A Ma Giai, huyện cũng xây dựng một giếng nước có bộng để tích nước cho dân.

Với quan điểm không để dân phải dùng nước mất vệ sinh, UBND huyện sẽ tiếp tục theo dõi tình hình để có các biện pháp hỗ trợ dân kịp thời. Hiện tại, huyện đã có kế hoạch lắp đường ống dẫn nước từ hồ Ia Mlah về trung tâm xã Đất Bằng với kinh phí khoảng 10 tỷ đồng, rồi từ đó sẽ dẫn về tận các thôn, buôn.

Người dân buôn A Ma Giai (xã Đất Bằng) mỗi ngày cũng chỉ đủ nước uống ít ỏi do xe bồn của huyện cung cấp.