Trắc nghiệm hay tự luận, còn quá nhiều băn khoăn

Thời điểm thi tuyển sinh, đặc biệt là thi tốt nghiệp Trung học phổ thông (THPT) 2005 đang đến rất gần. Các cơ sở GD-ĐT đã sẵn sàng chuẩn bị cho điều mới mẻ này chưa đang là câu hỏi nóng của dư luận hiện nay.

Đề thi trắc nghiệm được chuẩn bị như thế nào?

Ông Nguyễn An Ninh, Cục trưởng Cục Khảo thí kiểm định Chất lượng cho biết việc đổi mới thi theo hình thức trắc nghiệm môn ngoại ngữ sẽ được thực hiện cho cả hai kỳ thi tốt nghiệp THPT và thi tuyển sinh vào đại học (ĐH), Cao đẳng (CĐ) sẽ được bàn bạc kỹ vào tháng 12 tới tại Hội nghị tuyển sinh để năm 2006 có thể áp dụng thi trắc nghiệm với môn ngoại ngữ và một vài môn thi khác. Theo ông, trên cơ sở rút kinh nghiệm của những năm tiếp theo, ngành sẽ đi vào ổn định việc thi cử vào những năm 2007-2010 chứ không kéo dài tình trạng bất ổn định như hiện nay.

Để chuẩn bị cho việc thi trắc nghiệm, hiện nay ngành đang gấp rút chuẩn bị cho các khâu: xây dựng ngân hàng đề thi, phương tiện chấm, huấn luyện cán bộ, hướng dẫn cán bộ...

Được biết, các giáo viên dạy giỏi ở trường phổ thông, giảng viên giỏi ở trường ĐH, những người am hiểu về chương trình phổ thông, đã tham gia công tác thi ở phổ thông và ĐH sẽ được mời gửi câu hỏi đến Ngân hàng đề.

Các câu hỏi sẽ trải rộng ra toàn bộ chương trình, chủ yếu trong chương trình lớp 12. Ông Nguyễn An Ninh cho biết, trong tương lai, ngân hàng đề sẽ được mở rộng hơn, đáp ứng riêng cho các cuộc thi CĐ, trường chuyên... Dự kiến phải mua vài chục nghìn máy chấm điểm thi trắc nghiệm và sẽ tổ chức chấm thi chung ở những điểm có máy chấm thi. Các Sở GD-ĐT còn đang chờ Bộ quyết định hình hài để chuẩn bị cho ra đời Phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng.

Không phải trường nào, giáo viên nào cũng làm được!

Đây là ý kiến của đại diện Thủ đô Hà Nội. ông Dương Nguyên Hồng, Trưởng phòng Thi, Sở GD-ĐT Hà Nội cho biết, học sinh (HS) Hà Nội đã được may mắn tiếp cận với thi trắc nghiệm từ lâu nên nếu muốn triển khai đại trà thi trắc nghiệm thì cũng làm được. Tuy nhiên, ngay cả khi Hà Nội đã sẵn sàng thì với số lượng đề thi lớn như thế không phải trường nào cũng có máy tính, máy photocopy để làm cho các cuộc kiểm tra, các cuộc thi nhằm tập dượt đầy đủ cho tất cả các HS. Vả lại, mỗi đề thi thường dài 4-5 trang sẽ rất mất thời gian và liệu tất cả các giáo viên có thể làm được chăng?

Cấp tập, liệu kết quả đánh giá có đúng không?

Ông Hoàng Huy Lập, Giám đốc Sở GD-ĐT Thừa Thiên Huế thốt lên như vậy khi được thông báo về chủ trương mới của Bộ. Theo ông dù nhập hai kỳ thi làm một hay thi trắc nghiệm cũng cần có một lộ trình để chuẩn bị. Quan trọng nhất là chuẩn bị cho thí sinh. Nếu nhập hai kỳ thi thì HS ở Huế quen rồi vì bấy lâu nay Huế đi đầu trong việc thi tốt nghiệp THPT tại một địa điểm chung là TP Huế, nhưng còn thi trắc nghiệm nếu HS không được làm quen sẽ xảy ra sự cố phức tạp do chuẩn bị chưa tốt. Lại nữa, thi trắc nghiệm không đơn giản chút nào, các chuyên gia phải nghiên cứu kỹ; nếu đề thi làm không cẩn thận, chỉ cần thừa thời gian thôi, chẳng hạn, thí sinh sẽ trao đổi, nhìn bài hoặc đề ngắn , thời gian dài... sẽ tạo ra một thước đo không chính xác và kết quả đánh giá ấy sẽ là kết quả ảo thôi. Ngoài ra, thi trắc nghiệm chỉ nên dừng ở một số môn, không phải tất cả các môn đều thi trắc nghiệm được. Cần phải có cả ngân hàng đề thi tự luận nữa chứ. Không nên chạy theo mốt trong khi chuẩn bị chưa tốt.

Học sinh vẫn chưa được tập dượt

Trong một cuộc trao đổi ngắn gọn, cô giáo Lê Thị Thủy, Tổ trưởng bộ môn ngoại ngữ trường THPT thành phố Điện Biên, tỉnh Điện Biên, người đã 14 năm trong nghề, cho biết, từ trước tới nay HS chưa hề được tập dượt thi trắc nghiệm. Cả tỉnh duy nhất có một trường chuyên cho HS cọ xát với hình thức thi mới mẻ này. Với vai trò một cô giáo, một Tổ trưởng bộ môn, chị sẽ phải liên hệ với các giáo viên miền xuôi để học hỏi mà thời gian còn quá ngắn ngủi.

Cô giáo tâm huyết với nghề này còn băn khoăn một điều: cả tỉnh của cô đang dạy theo chương trình tiếng Anh hệ ba năm (HS Trung học cơ sở học theo hệ bảy năm xong, lên THPT lại phải học lại theo hệ ba năm), trong khi dưới xuôi đã học theo hệ bảy năm cả; cô sẽ chuẩn bị cho học trò của mình thế nào đây?

Thế giới bỏ rồi, sao mình “nhào vô” làm gì?

Ông Trương Song Đức, nguyên Giám đốc Sở GD-ĐT TP Hồ Chí Minh đã đặt ra câu hỏi này. Ông cho rằng thi trắc nghiệm là một hình thức thi cử chỉ nhằm giúp nhà quản lý đánh giá nhanh trình độ của thí sinh và không mang tính chính xác cao. “Đó là hình thức thi cử thế giới áp dụng đại trà vào những năm 70; nay người ta đã chuyển sang thi tự luận và vấn đáp”. Theo ông, thi tự luận và vấn đáp mang lại thực chất hơn nhiều. Vả lại, ông nhấn mạnh, "thi trắc nghiệm là tốn tiền lắm, máy chấm phải mua bằng ngoại tệ mà".