Phát biểu kết luận phiên họp, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Trưởng Ban Chỉ đạo đồng ý với báo cáo và các ý kiến thảo luận tại phiên họp. 6 tháng đầu năm 2020, công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) tiếp tục được nhân dân, cán bộ, đảng viên đánh giá cao, nhất là vai trò của Ban Chỉ đạo. Thực tế cho thấy công tác PCTN không “chững lại”, không “chùng xuống” mà ngày càng được thực hiện quyết liệt, bài bản và hiệu quả hơn; đã trở thành xu thế, không thể cưỡng lại được. Đây là cuộc đấu tranh vô cùng lâu dài, phức tạp, khó khăn, càng làm càng có thêm nhiều kinh nghiệm để làm tiếp và phải làm mạnh hơn nữa, kiên quyết xử lý cán bộ vi phạm, đồng thời có ý thức bảo vệ cán bộ, có tính nhân văn.
Những số kết quả nổi bật 6 tháng đầu năm:
Một là, Ban Chỉ đạo chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán; kỷ luật nghiêm nhiều cán bộ sai phạm. Cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 186 đảng viên do tham nhũng, cố ý làm trái; nhất là, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã xử lý nghiêm minh, công khai nhiều cán bộ cấp cao diện Trung ương quản lý (trong đó có một Ủy viên Bộ Chính trị, một nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, bốn Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng), cả đương chức và đã nghỉ hưu. Công tác đấu tranh PCTN “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”; kiên quyết không để lọt vào cấp ủy những cán bộ không đủ tiêu chuẩn, suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tiêu cực, tham nhũng, góp phần phục vụ công tác nhân sự đại hội đảng bộ các cấp, được nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.
Ngành Thanh tra, Kiểm toán đã kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính 21.943 tỷ đồng và 507 ha đất; kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính 805 tập thể, 12 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý 42 vụ, 46 đối tượng; hoàn thành kết luận thanh tra Dự án mở rộng Nhà máy Đạm Hà Bắc.
Hai là, công tác điều tra, truy tố, xét xử được chỉ đạo quyết liệt, mở rộng điều tra, khởi tố thêm nhiều vụ án, bị can; xử lý dứt điểm một số vụ án nghiêm trọng, phức tạp, kéo dài; tập trung điều tra, làm rõ các trường hợp cán bộ, đảng viên sai phạm trong một số vụ án, vụ việc có liên quan đến nhân sự đại hội đảng bộ các cấp.
Các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm tiến độ điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo, có vụ vượt yêu cầu.
Từ sau phiên họp thứ 17 của Ban Chỉ đạo đến nay, đã xử lý dứt điểm sáu vụ án, bổ sung một vụ án; khởi tố mới 13 vụ án/16 bị can; phục hồi điều tra ba vụ án/năm bị can; mở rộng điều tra, khởi tố thêm 55 bị can trong 11 vụ án; kết thúc điều tra 11 vụ án/63 bị can; ban hành cáo trạng truy tố bảy vụ án/44 bị can; xét xử sơ thẩm chín vụ án/27 bị cáo, xét xử phúc thẩm sáu vụ án/47 bị cáo. Đặc biệt là, đã tập trung điều tra, làm rõ các trường hợp cán bộ, đảng viên sai phạm trong một số vụ án, vụ việc tham nhũng, kinh tế có liên quan đến nhân sự đại hội đảng bộ các cấp; chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thống nhất quan điểm xử lý đối với các vụ án xảy ra tại: Công ty Nhật Cường và một số đơn vị liên quan; Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn; Tổng Công ty bia - rượu - nước giải khát Sài Gòn (Sabeco); Ban Quản lý Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi; Công ty Gang thép Thái Nguyên. Hoàn thành xét xử một số vụ án rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, như các vụ án xảy ra tại: Công ty Hải Thành, Quân chủng Hải Quân; Tổng Công ty viễn thông Mobifone; Bảo hiểm xã hội Việt Nam; vụ án vi phạm các quy định về quản lý đất đai, vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, xảy ra tại Đà Nẵng.
Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng ở các bộ, ngành, địa phương tiếp được quan tâm. 6 tháng đầu năm đã khởi tố mới 143 vụ án/399 bị can về các tội tham nhũng, chức vụ.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nêu rõ, nhìn lại từ đầu nhiệm kỳ đến nay, cho thấy công tác đấu tranh PCTN ngày càng đúng hướng, vừa thu hồi được tiền, tài sản, đất đai do tham nhũng mà có, vừa nâng cao tính giáo dục, răn đe, ngăn chặn, cảnh tỉnh. Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Ủy ban Kiểm tra T.Ư, cấp ủy có thẩm quyền đã xử lý kỷ luật hơn 110 cán bộ diện T.Ư quản lý, gồm có tám Ủy viên T.Ư Đảng đương nhiệm, 16 nguyên Ủy viên T.Ư Đảng (trong đó có hai Ủy viên Bộ Chính trị, một nguyên Ủy viên Bộ Chính trị), 26 sĩ quan cấp tướng,v.v.
Các cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố 8.883 vụ/14.984 bị can, truy tố 7.346 vụ/ 14.247 bị can, xét xử sơ thẩm 6.934 vụ/ 13.287 bị cáo về các tội tham nhũng, chức vụ, kinh tế. Riêng án Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã xử lý 127 vụ án, 92 vụ việc, đã đưa ra xét xử sơ thẩm 64 vụ án/ 600 bị cáo; trong đó có 16 cán bộ diện T.Ư quản lý bị xử lý hình sự (sáu nguyên Ủy viên T.Ư Đảng, một nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, bốn nguyên Bộ trưởng). Thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị thu hồi, xử lý gần 477 nghìn tỷ đồng, hơn 8.600 ha đất, kiến nghị xử lý hơn 8.700 tập thể, nhiều cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý 451 vụ, 647 đối tượng.
Nêu lên những con số ấy, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh, kết quả này khẳng định rõ ràng công tác đấu tranh PCTN không “dừng lại” hay “chùng xuống” mà luôn được đẩy mạnh, “không dừng”, “không nghỉ”; xử lý kiên quyết nghiêm minh, không có “vùng cấm”, không có ngoại lệ, nhưng cũng rất công tâm khách quan, biện chứng, nhân văn, có lý, có tình, có sức thuyết phục cao, thể hiện nhất quán giữa nói và làm, làm quyết liệt, làm thực chất, hiệu quả hơn. Các trường hợp bị xử lý đều tâm phục, khẩu phục, ăn năn, hối lỗi, xin lỗi Đảng, Nhà nước, xin lỗi Tổng Bí thư. Có được kết quả đó là do sự cố gắng của toàn Đảng, toàn dân, do có chủ trương đúng; Ban chỉ đạo T.Ư về PCTN đã thực hiện tốt quy chế làm việc, hoạt động điều đặn, bài bản, nền nếp, thường xuyên trao đổi, hội ý, đẩy mạnh kiểm tra, tháo gỡ vướng mắc; có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan... Từng đồng chí trong Ban Chỉ đạo đặt mình vào cương vị là cán bộ của Đảng, được phân công trọng trách này, không được dính líu, cá nhân với ai; đã thống nhất thì phải làm, làm quyết liệt; rõ đến đâu làm đến đó, làm chắc chắn, làm từng bước, có tính nhân văn và thuyết phục... Đây là kinh nghiệm hay cần được tiếp tục duy trì thực hiện thật tốt trong thời gian tới.
Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước kết quả nổi bật thứ ba là, đã tập trung chỉ đạo chấn chỉnh, khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong công tác giám định, định giá tài sản, cung cấp thông tin, tài liệu; đẩy mạnh công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế. Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan đã tập trung chỉ đạo chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong công tác giám định, định giá tài sản phục vụ điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc. Các cơ quan chức năng đã chủ động áp dụng nhiều biện pháp xác minh, truy tìm, ngăn chặn việc chuyển nhượng, tẩu tán tài sản để thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án. 6 tháng đầu năm, các cơ quan tố tụng, thi hành án dân sự trong cả nước đã thu hồi hơn 37 nghìn tỷ đồng; riêng các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã thu hồi, tạm giữ, kê biên, phong tỏa, ngăn chặn tẩu tán tài sản trị giá hơn 11.700 tỷ đồng và nhiều tài sản, bất động sản có giá trị khác.
Bốn là, chỉ đạo xây dựng, ban hành nhiều quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về xây dựng Đảng, quản lý kinh tế - xã hội và PCTN. Ban Chỉ đạo đã tập trung chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện nhiều đề án, nhiệm vụ quan trọng theo Chương trình công tác. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều văn bản về xây dựng Đảng và PCTN, nhất là các quy định phục vụ đại hội đảng bộ các cấp, xử lý sai phạm trong công tác cán bộ. Nhiều dự án luật quan trọng được sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới, góp phần hoàn thiện thể chế nhằm phòng ngừa, ngăn chặn tham nhũng, như: Luật Giám định tư pháp, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư, Luật Xây dựng...
Năm là, chỉ đạo tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về PCTN; phát huy vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, của báo chí và nhân dân trong PCTN. Các cơ quan chức năng đã tăng cường chỉ đạo, định hướng thông tin, tuyên truyền về PCTN, bảo đảm giữ nghiêm kỷ luật thông tin. Các cơ quan truyền thông và báo chí tích cực tuyên truyền, phổ biến về PCTN; tăng cường các tin, bài, phóng sự điều tra, phản ánh các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực; phản bác, đấu tranh các luận điệu lợi dụng cuộc đấu tranh chống tham nhũng để xuyên tạc, chống phá đại hội đảng bộ các cấp. Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chỉ đạo tăng cường giám sát việc thực hiện quy định về PCTN; tiếp nhận và xử lý tốt các thông tin phản ánh, tố cáo về tham nhũng, lãng phí, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên.
Sáu là, Ban Chỉ đạo, Thường trực Ban Chỉ đạo đã tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện các nội dung công việc theo Chương trình công tác và kết luận của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Trưởng Ban Chỉ đạo; duy trì nghiêm túc, hiệu quả cơ chế hội ý, giao ban hằng tuần, hằng tháng để kịp thời chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong xử lý nhiều vụ án, vụ việc nghiêm trọng, phức tạp. Các Thành viên Ban Chỉ đạo đã chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện Chương trình công tác của Ban Chỉ đạo; hoàn thành nhiều đề án, nhiệm vụ PCTN theo kế hoạch; quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các nhiệm vụ PCTN trong ngành, lĩnh vực, địa bàn được phân công quản lý, phụ trách. Cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo đã tăng cường phối hợp, nâng cao hiệu quả tham mưu, giúp việc, phục vụ các hoạt động của Ban Chỉ đạo, Thường trực Ban Chỉ đạo; nhất là cụ thể, quyết liệt hơn trong tham mưu chỉ đạo xử lý các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo. Các cơ quan chức năng có nhiều nỗ lực, phối hợp ngày càng chặt chẽ, bài bản, hiệu quả hơn, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Ban Chỉ đạo, Thường trực Ban Chỉ đạo.
Về nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2020, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý, công tác PCTN cần tiếp tục được đẩy mạnh hơn, vừa chống tham nhũng có hiệu quả, vừa tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp; tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:
Một là, tập trung hoàn thành các nhiệm vụ PCTN theo Chương trình công tác năm 2020 của Ban Chỉ đạo; các nội dung công việc theo Kết luận tại các Phiên họp Ban Chỉ đạo, Cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo.
Hai là, tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm; khẩn trương điều tra làm rõ các trường hợp cán bộ, đảng viên sai phạm trong các vụ án, vụ việc có liên quan đến nhân sự đại hội đảng các cấp; kiên quyết xử lý nghiêm, không để lọt vào cấp ủy những cán bộ không đủ tiêu chuẩn, suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tiêu cực, tham nhũng. Phấn đấu đến hết năm 2020, kết thúc điều tra 15 vụ án, ban hành cáo trạng truy tố 17 vụ án, xét xử sơ thẩm 20 vụ án, xét xử phúc thẩm sáu vụ án, kết thúc xác minh, giải quyết 19 vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo; nhất là tập trung chỉ đạo hoàn thành xét xử sơ thẩm chín vụ án trọng điểm theo đúng kế hoạch của Ban Chỉ đạo, gồm: (1) Vụ án “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai” xảy ra tại Tổng Công ty bia-rượu-nước giải khát (Sabeco), quận 1, TP Hồ Chí Minh; (2) Vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” liên quan đến dự án nhà đất số 8-12 Lê Duẩn, quận 1, TP Hồ Chí Minh; (3) Vụ án “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng” xảy ra tại BIDV và các đơn vị liên quan; (4) Vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án xây dựng nhà máy Ethanol Phú Thọ; (5) Vụ án “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh và các đơn vị có liên quan; (6) Vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Dự án cải tạo và mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên; (7) Vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn; (8) Vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng xảy ra tại Ngân hàng Phương Nam (Sacombank)”; (9) Vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Ba là, chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, giải quyết kịp thời các khiếu nại, tố cáo về tiêu cực, tham nhũng liên quan đến đại hội đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp. Chỉ đạo khẩn trương hoàn thành kết luận thanh tra chuyên đề việc quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế, mua sắm thuốc chữa bệnh và trang thiết bị y tế.
Bốn là, tiếp tục chỉ đạo việc xây dựng, hoàn thiện thể chế về PCTN; sớm ban hành Quy định về khuyến khích và bảo vệ cán bộ, đảng viên dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; Nghị định về kiểm soát tài sản, thu nhập; cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập; sửa đổi Luật Thanh tra; rà soát, sửa đổi, bổ sung những quy định của pháp luật trên các lĩnh vực mà các đoàn kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị.
Năm là, tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về PCTN; kiên quyết đấu tranh, phản bác các luận điệu sai trái, thù địch, lợi dụng phòng, chống tham nhũng để gây rối, bôi nhọ, làm mất đoàn kết nội bộ, chống phá đại hội đảng các cấp. Phát huy hơn nữa vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên, báo chí và nhân dân trong đấu tranh PCTN.
Sáu là, chỉ đạo hoàn thành các đề án theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo. Tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác PCTN từ khi thành lập Ban Chỉ đạo, nhất là từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, công việc từ nay đến cuối năm rất nhiều, song đã nói là phải làm; đó cũng là yêu cầu, là đòi hỏi của nhân dân. Từng đồng chí, từng bộ phận, từng cơ quan phải phối hợp làm thật tốt, xong bước này, làm tiếp bước khác, quyết liệt, bài bản, khoa học; chống tham nhũng ngay trong các cơ quan phòng, chống tham nhũng; cán bộ làm công tác này phải làm việc với tinh thần vì Đảng, vì dân, phải có dũng khí, có mưu lược. Cần đưa tinh thần này, quyết tâm này vào đại hội đảng bộ các cấp. Nhân dân đang lo ngại công tác đấu tranh PCTN “chùng xuống”; vì thế dứt khoát không để công tác này chùng xuống mà phải làm mạnh mẽ hơn, làm đúng chủ trương, đường lối của Đảng, đúng pháp luật của Nhà nước và làm có lương tâm, có tính nhân văn, giáo dục, cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, ngăn chặn để không xảy ra tham nhũng, để không phải xử lý mới là tốt.
Tại Phiên họp, Ban Chỉ đạo đã thảo luận, thông qua các nội dung sau:
Quan điểm xử lý đối với những hành vi sai phạm trong các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp; đồng thời, giao các cơ quan chức năng nghiên cứu ban hành hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản pháp luật để áp dụng trong thực tiễn.
Báo cáo kết quả kiểm tra công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện đối với công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố có liên quan đến dấu hiệu tội phạm về trật tự quản lý kinh tế, chức vụ tại một số địa phương.
Báo cáo kết quả thực hiện các kiến nghị của các đoàn kiểm tra của Ban Chỉ đạo về công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.
Đề án sửa đổi, bổ sung Quy chế làm việc số 07-QC/BCĐTW ngày 9-4-2013 của Ban Chỉ đạo.
