Tham gia buổi lễ dâng hương tưởng niệm có các đồng chí: Nguyễn Minh Triết, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước; các đồng chí Ủy viên T.Ư Ðảng: Nguyễn Thiện Nhân, Phó Thủ tướng Chính phủ; Hoàng Tuấn Anh, Bộ trưởng Văn hóa - Thể thao và Du lịch; Ngô Ðức Vượng, Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ; đại diện các bộ, ban, ngành ở Trung ương, các tỉnh, thành phố và nhân dân trong cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài về dự Giỗ Tổ.
Từ mờ sáng, dòng người trảy hội, hành hương Ðất Tổ đã đổ về chật kín các ngả đường vào Khu di tích lịch sử Ðền Hùng với tâm nguyện thắp nén hương thơm tưởng nhớ các Vua Hùng đã có công dựng nước. Trong ngày lễ trọng này, mỗi người dân Việt Nam dù ở bất cứ nơi đâu, dù dân tộc hay tôn giáo nào, trẻ cũng như già, cũng đều hướng về cội nguồn, nơi hội tụ khí thiêng sông núi, nơi trăm người con sinh ra cùng một Mẹ Âu Cơ trong truyền thuyết, nơi định đô của nước Văn Lang với 18 đời Vua Hùng, có Ðền thờ Tổ và Lăng Mộ Tổ thiêng liêng của cả dân tộc.
Ðoàn dâng hương xuất phát từ sân trung tâm lễ hội lúc bảy giờ sáng, theo trục hành lễ lên Ðền Thượng. Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Nguyễn Doãn Khánh, thay mặt cho đồng bào cả nước làm Chủ lễ. Lễ vật rước lên Ðền Thượng ngoài hương hoa, ngũ quả, trầu cau, thủ lợn, mâm xôi còn có bánh chưng, bánh dày có dán chữ "Phúc" mầu đỏ, là hai vật thờ cúng khởi nguồn từ truyền thuyết chọn người hiền tài nối ngôi vua từ đời Vua Hùng thứ 6, do Hoàng tử Lang Liêu, người con hiền lành, hiếu thảo dâng lên vua cha với hình ảnh biểu trưng vũ trụ, có bánh dày tròn tượng trưng cho trời, bánh chưng vuông tượng trưng cho đất. Ði đầu đoàn lễ là Ðội tiêu binh bồng súng rước cờ Tổ quốc, cờ hội và vòng hoa mang dòng chữ "Ðời đời nhớ ơn các Vua Hùng đã có công dựng nước". Nối tiếp là mười thiếu nữ trong trang phục áo dài truyền thống mầu đỏ thắm mang hương hoa, lễ vật cung tiến và 100 thanh niên - tượng trưng cho 100 người con trai của Mẹ Âu Cơ trong trang phục cổ, tay giương cao cờ hội. Sau các chàng trai, cô gái là đội nhạc lễ, đội rước kiệu lễ vật và đoàn đại biểu làm lễ dâng hương.
Trước Ðiện Kính Thiên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, đúng 7 giờ 30 phút,sau một hồi chiêng, trống rền vang cẩn báo tổ tiên, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng Văn hóa - Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh, Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ Ngô Ðức Vượng thay mặt đồng bào cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài, vào Thượng cung Ðền Thượng thành kính dâng hương và lễ vật tưởng nhớ các Vua Hùng. Trong không khí trang nghiêm, thành kính, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Nguyễn Doãn Khánh - Chủ lễ, đọc Văn tế tưởng nhớ công lao của các Vua Hùng. Bài Văn tế có đoạn "Trăm con một bọc, yêu thương nhau như ruột thịt chan hòa/ Một gốc trăm nhành, gắn bó mãi như keo sơn chặt chẽ/ Dựng cơ đồ, chị ngã em nâng/ Cơn hoạn nạn bầu thương lấy bí/ Trước tương lai mở rộng tâm hồn/ Vì sự nghiệp nâng cao trí tuệ!/ Bác Hồ dạy: Hoàn thành nhiệm vụ/ Vượt khó khăn, thắng mọi kẻ thù!/ Bác Hồ răn: Uy vũ coi thường/ Không ngại bần hàn, không ham phú quý/ Dấn thân cho nước, há ngại tử sinh/ Hết dạ vì dân, kể gì khó dễ".
Sau lễ dâng hương tại Ðền Thượng, các đại biểu và nhân dân đến dâng hương Mộ Tổ, dâng hoa tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Lẵng hoa mang dòng chữ "Mãi mãi ghi sâu và làm theo lời Bác dạy". Trong tiếng nhạc của bài hát "Ca ngợi Hồ Chủ tịch", 100 thanh niên con cháu Lạc Hồng đứng thành vòng tròn, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và các đồng chí lãnh đạo kính cẩn đặt lẵng hoa dưới chân phù điêu Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ Ðại đoàn quân Tiên phong ở ngã năm Ðền Giếng và thay mặt nhân dân cả nước bày tỏ lòng thành kính, biết ơn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, khắc ghi lời Người căn dặn tại đây vào ngày 19-9-1954: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước". Trong âm vang của tiếng trống đồng, trong cuộc gặp gỡ hân hoan của ngày Lễ hội, lời căn dặn của Bác Hồ kính yêu như vẫn vang vọng trong mỗi chúng ta, thôi thúc quyết tâm "Giữ muôn đời Hồng Lạc tinh hoa/ Cao muôn trượng Hùng Vương khí thế!".
Sau Lễ dâng hương, đồng bào và du khách đã đến các đền thờ và lăng mộ trên núi Nghĩa Lĩnh, Ðền thờ Tổ Mẫu Âu Cơ tại Núi Vặn, Ðền thờ Quốc Tổ Lạc Long Quân tại Ðồi Sim để thắp hương tưởng nhớ, tri ân công đức tổ tiên. Hàng vạn người tỏa về khu trung tâm lễ hội và nhiều địa điểm trong khu di tích để xem và tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao mang đậm bản sắc văn hóa Ðất Tổ như: diễn xướng dân gian, trình diễn trang phục dân tộc, đánh trống đồng, hát xoan, múa sư tử, đâm đuống, bắn nỏ, cờ tướng, vật dân tộc; các chương trình nghệ thuật do các đoàn trung ương, địa phương biểu diễn; triển lãm ảnh nghệ thuật, triển lãm tư liệu Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Ðền Hùng.
* Trước đó, chiều 9-3 âm lịch, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ và trồng cây lưu niệm tại Ðền thờ Mẫu Âu Cơ (xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa); dâng hương tưởng niệm Ðức Quốc Tổ Lạc Long Quân tại Ðền thờ Lạc Long Quân trong Khu di tích lịch sử Ðền Hùng. Buổi tối cùng ngày, hòa cùng đồng bào và du khách hành hương về Ðất Tổ, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã tham dự các hoạt động văn hóa văn nghệ trong khuôn khổ các chương trình Lễ hội Ðền Hùng năm 2009 tại Khu di tích lịch sử Ðền Hùng.
* Ngày 4-4, tại Phú Thọ, sau khi dự Lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã gặp Ðoàn kiều bào tiêu biểu ba thế hệ từ 15 quốc gia trên thế giới về dự Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2009. Cùng dự có Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ Ngô Ðức Vượng, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn.
Phát biểu ý kiến tại buổi gặp mặt, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết khẳng định, những đóng góp của kiều bào đối với đất nước trong nhiều năm qua rất đáng trân trọng. Chủ tịch nước mong muốn kiều bào thường xuyên tìm hiểu tình hình đất nước, đóng góp xây dựng quê hương ở mọi lĩnh vực, đồng thời tích cực giáo dục cho con cháu về cội nguồn dân tộc qua việc dạy và học tiếng Việt, về giá trị lịch sử, văn hóa của đất nước.
Ðại diện kiều bào đã bày tỏ xúc động khi được về nước dự Giỗ Tổ Hùng Vương, được chứng kiến sự đổi thay của đất nước, và bày tỏ mong muốn được đóng góp vào quỹ xây dựng, tu bổ, tôn tạo Khu di tích lịch sử Ðền Hùng.
Trước đó, ngày 3-4, Ðoàn đại biểu kiều bào đã đến thăm và chào lãnh đạo tỉnh Phú Thọ; tặng gần 40 triệu đồng cho trẻ em nghèo vượt khó của tỉnh.
* Sáng 4-4, tức mồng mười tháng ba năm Kỷ Sửu - 2009, tại Ðền tưởng niệm các Vua Hùng trong Khu tưởng niệm các Vua Hùng thuộc Công viên Lịch sử - Văn hóa Dân tộc (quận 9, TP Hồ Chí Minh), Thành ủy, HÐND, UBND và MTTQ TP Hồ Chí Minh tổ chức trọng thể lễ Giỗ Quốc Tổ Hùng Vương. Các đồng chí: Lê Thanh Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy; Trương Mỹ Hoa, nguyên Phó Chủ tịch nước; các đồng chí Ủy viên T.Ư Ðảng: Huỳnh Ðảm, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Ðặng Ngọc Tùng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; Lê Hoàng Quân, Chủ tịch UBND thành phố; đại diện các ban, ngành, lực lượng vũ trang; lãnh đạo các tỉnh Tây Ninh, Ðồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu; các đồng chí lão thành cách mạng, các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, chức sắc tôn giáo, nhân sĩ, trí thức, đã đến dự lễ dâng hương tưởng niệm và tế lễ Quốc Tổ, ghi tạc công đức to lớn của các Vua Hùng đã có công dựng nước.
Trước đó, diễn ra lễ khánh thành Khu tưởng niệm các Vua Hùng trong Công viên Lịch sử - Văn hóa Dân tộc. Công trình Khu tưởng niệm các Vua Hùng, trong đó có Ðền tưởng niệm các Vua Hùng được xây dựng trên ngọn đồi cao 21 m, là nơi thiêng liêng để nhân dân đến tưởng niệm, bái vọng tổ tiên, nghĩ về nguồn cội. Ðây cũng là nơi tổ chức lễ Giỗ Quốc Tổ hằng năm của thành phố và tổ chức các lễ hội hướng về cội nguồn, khơi gợi lòng tự hào dân tộc. Tối 4-4, tại khu vực sân khấu chính quảng trường Công viên Lịch sử - Văn hóa Dân tộc, đã diễn ra chương trình biểu diễn nghệ thuật đặc sắc với sự tham gia của nhiều đoàn nghệ thuật của thành phố và các nghệ sĩ được yêu thích.
Trong ngày 4-4, nhiều khu vui chơi, giải trí ở TP Hồ Chí Minh đã tổ chức trọng thể lễ Giỗ Tổ Hùng Vương. Khu du lịch văn hóa Suối Tiên tổ chức lễ Giỗ Tổ trang trọng với nhiều chương trình nghệ thuật đặc sắc như biểu diễn lân - sư - rồng, múa trống khai hội, dâng hương - hoa với bánh dày, bánh chưng, rước kiệu "Quốc Tổ vi hành miền đất tứ linh"... Công viên Văn hóa Ðầm Sen cũng tổ chức kỷ niệm ngày Giỗ Tổ với nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật độc đáo: "Tế võ" và "Ðất nước vạn xuân". Tại Ðền Hùng trong Thảo Cầm Viên, lễ dâng hương Quốc Tổ theo nghi thức cổ truyền cũng đã được tiến hành.
* Cũng trong ngày 4-4, tại Ðền thờ Quốc Tổ Hùng Vương thuộc khu du lịch thác Prenn (Ðà Lạt), UBND tỉnh Lâm Ðồng long trọng tổ chức lễ Giỗ Quốc Tổ; đông đảo đại diện các ban, ngành, các tầng lớp nhân dân địa phương và du khách đã tham dự lễ giỗ.
Các nghi thức cúng lễ long trọng với lễ vật bánh chưng, bánh dày và nhiều lễ phẩm thể hiện sự kính vọng tổ tiên được tổ chức ở cả đền Trung, đền Thượng và đền Hạ. Khu vực tế lễ nằm trên đỉnh núi cao Phượng Hoàng nhưng từ sáng sớm, hàng nghìn du khách gần xa đã cùng nhau lên núi thắp hương tưởng niệm Quốc Tổ. Sau phần tế lễ, tỉnh Lâm Ðồng còn tổ chức cho du khách và người dân địa phương tham gia các trò chơi dân gian truyền thống như kéo co, đẩy gậy, gánh lửa thổi cơm... Những trò chơi, lễ tục mang đậm nét văn minh nông nghiệp lúa nước của người Việt được tổ chức trong ngày Giỗ Quốc Tổ đã giúp cho các thế hệ sau có điều kiện hiểu biết về truyền thống văn hóa xa xưa của dân tộc, cùng nhau hướng về cội nguồn.
Cùng ngày, tại đền thờ Vua Hùng ở phường 6, TP Ðà Lạt, và nhiều huyện, thị xã khác của Lâm Ðồng, người dân cũng đã long trọng tổ chức Quốc Giỗ với nhiều nghi thức long trọng và các hoạt động văn hóa truyền thống.
* Sáng 4-4, tại Ðài tưởng niệm Vua Hùng, nằm trong khuôn viên của Công viên Văn hóa Ðồng Xanh (TP Plây Cu, tỉnh Gia Lai) đã diễn ra lễ Giỗ Tổ Hùng Vương. Ðài tưởng niệm Vua Hùng do Công ty Cổ phần Văn hóa - Du lịch Gia Lai đầu tư xây dựng là công trình văn hóa tiêu biểu, nhằm bày tỏ lòng tri ân với tổ tiên, được khánh thành vào dịp Tết Nguyên đán Kỷ Sửu - 2009 vừa qua, phục vụ nhu cầu tham quan du lịch của du khách khi đến thăm Công viên Văn hóa Ðồng Xanh; đồng thời là công trình hưởng ứng các hoạt động của ngành văn hóa, thể thao và du lịch hướng đến kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội và chào mừng Liên hoan văn hóa quốc tế cồng chiêng Tây Nguyên sẽ tổ chức tại Gia Lai vào cuối năm 2009. Công trình bao gồm đền thờ chính cao 18 m, mái đền lợp ngói âm dương, tượng Vua Hùng được điêu khắc bằng gỗ cao 6 mét, sơn son thếp vàng được các nghệ nhân đến từ Hà Nội chịu trách nhiệm chính; các đồ đúc đồng do các nghệ nhân làng Ngũ Xã, Hà Nội đảm trách; họa tiết, các hoa văn trang trí mặt ngoài đền thờ là nghệ thuật tranh gốm độc đáo của làng gốm Bát Tràng. Công trình không chỉ mang ý nghĩa về mặt văn hóa mà còn đáp ứng nguyện vọng và nhu cầu văn hóa tâm linh hướng về cội nguồn của nhân dân trên địa bàn tỉnh nói riêng và nhân dân Tây Nguyên nói chung, vào dịp kỷ niệm ngày Giỗ Tổ.
Ðây là lần đầu, lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức tại Gia Lai nên đông đảo người dân trong tỉnh đã đến tham quan, chiêm ngưỡng công trình và tham gia các hoạt động diễn ra với nhiều nghi lễ trang trọng như: Lễ dâng hương, dâng hoa và mâm lễ vật truyền thống (bánh dày, bánh chưng, ngũ quả) lên các Vua Hùng; lễ đặt đất và nước tại đền thờ được lấy từ Ðền Hùng Phú Thọ... Tại buổi lễ, lãnh đạo tỉnh đã trao bức trướng có thêu câu nói của Bác Hồ: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước". Sau các nghi lễ, các đoàn cồng chiêng Ba Na, dàn trống hội và nhạc lễ đến từ thị xã An Khê, cùng ngân lên những âm thanh rộn rã, làm cho không khí lễ hội càng vui tươi, mang đậm nét đặc trưng độc đáo của một lễ Giỗ Tổ Vua Hùng trên đất Tây Nguyên.
* Tại Ðền Hùng Vương ở TP Nha Trang (Khánh Hòa), sáng 4-4, lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa và các tầng lớp nhân dân đã làm lễ dâng hương tưởng nhớ Quốc Tổ Hùng Vương. Ðền Hùng Vương được xây dựng ở thành phố Nha Trang từ năm 1971. Ðây là công trình văn hóa có giá trị với cách xây dựng, trang trí nội thất mang đậm nét tâm linh và truyền thống dân tộc Việt Nam, đồng thời là nơi giáo dục cho con cháu hướng về tổ tiên, biết ơn công lao của các Vua Hùng. Nhân dịp này, Ðền Hùng Vương tại Khánh Hòa đã đón nhận Bằng di tích văn hóa cấp tỉnh.
* Sáng 4-4, đúng ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10-3 âm lịch), Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long khai trương phòng trưng bày triển lãm chuyên đề "Thời kỳ Hùng Vương qua tư liệu, hiện vật", mở cửa cho du khách và người dân tham quan. Phòng trưng bày có gần 150 ảnh, tài liệu về thời kỳ Hùng Vương, bao gồm các hình ảnh, tư liệu, hiện vật phản ánh cuộc sống, sinh hoạt cùng những dụng cụ lao động, đồ dùng, trang sức và tập tục của cư dân thời kỳ này. Trước đó, tối 3-4, nhân dịp lễ Giỗ Tổ Hùng Vương, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long đã xây dựng chương trình giao lưu văn nghệ với đoàn nghệ thuật quần chúng các dân tộc tỉnh Ðồng Nai và chương trình biểu diễn văn hóa cồng chiêng, các nhạc cụ dân tộc và trang phục các dân tộc thiểu số miền Ðông Nam Bộ.
* Ngày 4-4 (mồng 10 tháng 3 âm lịch), Lễ dâng hương tưởng niệm Quốc Tổ Hùng Vương đã được tổ chức trọng thể tại Bảo tàng TP Cần Thơ, với nhiều hoạt động đặc sắc và sinh động. Lễ Giỗ Tổ còn được diễn ra tại đình Thới An (quận Ô Môn) và Bảo tàng Quân khu 9, Ðình Thần Thuận Hưng (quận Thốt Nốt) và Ðình Bình Thủy (quận Bình Thủy).