Ngày 10/4 (nhằm ngày mồng 2 tháng 3 Giáp Thìn), Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế, Trung tâm Festival Huế phối hợp Ban Bảo trợ điện Huệ Nam (còn gọi điện Hòn Chén), Ban chấp hành Hội và Chi hội Di sản văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức Lễ hội điện Huệ Nam năm 2024 với sự tham dự của hàng trăm thanh đồng, đạo hữu theo đạo Mẫu cùng đông đảo người dân địa phương và du khách.
Nét độc đáo của Lễ hội điện Huệ Nam (còn gọi điện Hòn Chén) năm nay là lần thứ 2 tái hiện lại lễ rước - cung nghinh Thánh Mẫu bằng đường bộ từ Thánh đường Thiên Tiên Thánh giáo (352 Chi Lăng) lên Nghinh Lương Đình (thành phố Huế) trước khi xuống thuyền di chuyển lên điện Huệ Nam.
 |
| Từ sáng sớm, Ban tổ chức tiến hành lễ cáo Thánh đường Thiên Tiên Thánh giáo. |
Ngay từ sáng sớm, hàng trăm thanh đồng, đạo hữu cùng người dân và du khách thập phương có mặt tại Thánh đường Thiên Tiên Thánh giáo để tham gia nghi lễ cung nghinh Thánh Mẫu.
Ngay sau lễ cáo, ban tổ chức đã tiến hành nghi lễ cung nghinh bằng đường bộ đi qua các tuyến đường trung tâm thành phố Huế.
Đoàn cung nghênh bắt đầu từ Thiên Tiên Thánh giáo (352 Chi Lăng) dọc theo tuyến Chi Lăng lên đường Trần Hưng Đạo, tiếp nối đến Lê Duẩn trước khi đến di tích Nghi Lương Đình với chiều dài gần 3km.
Nét đặc sắc của lễ hội năm nay là hoạt động rước - cung nghinh Thánh Mẫu bằng đường bộ với sự tham gia của hàng trăm thanh đồng, đạo hữu lễ rước long kiệu Thánh Mẫu và hòm sắc vua phong, cùng các vật thờ cúng như tán, cờ, quạt; có đội hầu bóng, những người phục dịch và đông đảo khách hành hương đi theo.
 |
| Lễ hội cũng được xem là một festival văn hóa dân gian, cộng đồng đặc trưng của Cố đô. |
Cùng với các hương án, đông đảo các thanh đồng, đạo hữu trong trang phục truyền thống cùng với cờ, phướn tạo nên một đám rước đa màu sắc nhưng vẫn giữ được không khí trang nghiêm, thành kính.
Theo ban tổ chức Lễ hội điện Huệ Nam, sau hơn 50 năm (kể từ năm 1971), một lễ hội truyền thống, đa sắc màu tâm linh theo tín ngưỡng thờ Mẫu được tái hiện và xây dựng một carnival dân gian độc đáo, có quy mô lớn tại Festival Huế 2024.
Lễ hội Điện Huệ Nam là hoạt động rước Thánh Mẫu với sự tham gia của hàng chục chiếc thuyền rồng trên sông Hương. Đặc biệt, điểm mới trong chương trình lễ hội năm nay là Trung tâm Festival Huế phối hợp Ban Bảo trợ điện Huệ Nam, Ban chấp hành Hội và Chi hội Di sản văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu tỉnh tổ chức lễ rước Thánh Mẫu bằng đường bộ nhằm tái hiện, xây dựng một carnival dân gian độc đáo, có quy mô lớn, phô diễn nét độc đáo của những trang phục cổ xưa đầy màu sắc, kết hợp các hình thức diễn xướng, vũ điệu đặc trưng của tín ngưỡng thờ Mẫu.
Tại di tích Nghinh Lương Đình, ban tổ chức cùng Đoàn cung nghênh đã làm lễ cáo yết cầu an trước khi nghênh giá xuống các thuyền rồng để ngược theo dòng sông Hương lên thượng nguồn đến điện Huệ Nam thuộc xã Hương Thọ (thành phố Huế).
Ngoài lễ rước Thánh Mẫu bằng đường bộ, Nét độc đáo của lễ hội truyền thống điện Huệ Nam còn là hoạt động rước Thánh Mẫu bằng hàng loạt thuyền rồng di chuyển trên sông Hương.
 |
Hoạt động cung nghinh Thánh Mẫu bằng đường bộ đã được tái hiện, một carnival dân gian độc đáo, có quy mô lớn và đầy màu sắc của trang phục cổ xưa, mang yếu tố văn hóa tâm linh thờ phụng Thánh Mẫu Thiên Y A Na. |
Hoạt động rước Thánh trên sông Hương có sự tham gia của hàng chục chiếc thuyền rồng, bên trong đặt long kiệu Thánh Mẫu và hòm sắc vua phong, cùng các vật thờ cúng như tán, cờ, quạt. Đoàn thuyền có sự tham gia của đông đảo các thanh đồng, đạo hữu, những người phục dịch và du khách hành hương theo các thuyền lên điện Huệ Nam.
Tại điện Huệ Nam, sau khi sắp xếp nghi lễ và khai hội, Lễ hội tiếp tục diễn ra nghi lễ quan trọng khác như lễ Chánh Tế, cầu nguyện Quốc thái dân an và lễ Hoàn tạ… Đoàn thuyền rồng sau đó sẽ quay đầu trở về thành phố Huế.
Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế Phan Thanh Hải cho biết, lễ hội Điện Huệ Nam được biết đến là sinh hoạt truyền thống mang yếu tố văn hóa tâm linh thờ phụng Thánh Mẫu Thiên Y A Na được tổ chức vào tháng 3 và tháng 7 âm lịch hằng năm. Lễ hội thu hút hàng vạn lượt người đến tham dự và đây được xem là một Festival văn hóa dân gian, cộng đồng đặc trưng của vùng đất Cố đô.
Lễ hội Điện Huệ Nam diễn ra trong hai ngày 10 và 11/4 (nhằm mồng 2 và 3 tháng 3 âm lịch), là lễ hội dân gian truyền thống mang yếu tố văn hóa tâm linh thờ phụng Thánh Mẫu Thiên Y A Na của một bộ phận dân cư xứ Huế nói riêng và cả nước nói chung, được tổ chức hằng năm tại ngôi điện nằm trên núi Ngọc Trản bên bờ sông Hương, nơi thờ Thiên Y A Na Thánh Mẫu.
Lễ hội được xem như là một Festival về văn hóa dân gian trên sông Hương.
 |
Đoàn thuyền rồng xuất phát từ di tích Nghinh Lương Đình, xuôi theo sông Hương lên thượng nguồn đến điện Huệ Nam (xã Hương Thọ). |
Ngoài các lễ chính, còn các lễ phóng sinh, phóng đăng, với các làn điệu chầu văn xứ Huế... thu hút nhiều thuyền ngược dòng sông Hương với lượng du khách rất đông đến từ các tỉnh trong cả nước về với lễ hội.
