Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long vừa ký ban hành Đề án "Tăng cường năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực cho các bệnh viện điều trị người bệnh Covid-19 nặng". Theo đó, sẽ thành lập 12 Trung tâm Hồi sức tích cực Covid-19 quốc gia.
Thiếu và yếu nhân lực, trang thiết bị hồi sức tích cực
Theo PGS, TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh, số giường bệnh và năng lực hồi sức tích cực hiện chưa thể đáp ứng nhu cầu điều trị người bệnh Covid-19 ngày càng tăng cao. Cả nước hiện có khoảng hơn 16.000 giường bệnh hồi sức tích cực. Nhiều địa phương đang thiếu các trang thiết bị phục vụ điều trị người bệnh nặng.
"Nhiều bệnh viện có giường bệnh hồi sức tích cực nhưng không có hệ thống ô-xy trung tâm, hệ thống khí nén nên không sử dụng được máy thở; thiếu camera, thiếu hệ thống theo dõi trung tâm gây khó khăn cho các bác sĩ, điều dưỡng trong việc theo dõi sát diễn biến của người bệnh Covid-19 nặng.
Khoa hồi sức tích cực của nhiều bệnh viện chưa thực hiện được các kỹ thuật hồi sức tích cực nâng cao như thở máy xâm nhập, không xâm nhập, tim phổi nhân tạo (ECMO), lọc máu…", ông Khuê cho biết.
Hiện nay, cả nước chỉ có một số ít bệnh viện thực hiện được kỹ thuật tim phổi nhân tạo như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện đa khoa Trung ương Huế, Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ… Nguyên nhân do thiếu nhân lực chuyên sâu, thiếu trang thiết bị về hồi sức tích cực, đầu tư và chế độ đãi ngộ chưa thoả đáng…
Về nhân lực, hiện nay cả nước có hơn 2.000 bác sĩ làm việc tại khoa cấp cứu/hồi sức tích cực, nhưng nhiều địa phương đang rất thiếu. "Một số tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long, trên phạm vi toàn tỉnh chỉ có một bác sĩ chuyên khoa sơ bộ hồi sức tích cực", ông Khuê cho hay.
Do tác động của chính sách tự chủ nên nhiều bệnh viện tuyến tỉnh ít chú trọng công tác hồi sức tích cực, khi có ca bệnh nặng thường chuyển về các Bệnh viện tuyến Trung ương tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Điều này tạo áp lực rất lớn cho các bệnh viện tuyến cuối quá tải trong việc điều trị ca bệnh nặng, gây khó khăn cho Bộ Y tế trong việc huy động, điều phối nguồn nhân lực hỗ trợ, phân bổ máy móc, vật tư, trang thiết bị, tài chính… cho các địa phương. Một số địa phương thiếu chủ động, chưa sẵn sàng công tác thu dung, điều trị ca bệnh nặng.
Cần thiết thành lập 12 Trung tâm Hồi sức tích cực, đáp ứng "4 tại chỗ"
Đợt bùng phát dịch lần thứ tư đã nâng số ca nhiễm cả nước lên hơn 140.000 ca nhiễm và có hơn 1.000 ca tử vong. Hiện có trên 400 bệnh nhân nặng đang điều trị ICU; 21 ca điều trị ECMO (tim phổi nhân tạo).
Dịch bệnh đã bùng phát trên diện rộng, có quy mô lớn và tính chất phức tạp, nhiều nguồn lây, ổ dịch, nhiều biến chủng, đặc biệt sự xuất hiện biến chủng Delta có tốc độ lây lan rất nhanh, nguy hiểm, làm tăng ca bệnh nặng so với 3 đợt dịch trước.
Theo Đề án: Bộ Y tế chỉ định và thành lập 12 Trung tâm hồi sức tích cực Covid-19 quốc gia quy mô từ 200- 3.000 giường bệnh Hồi sức tích cực đặt tại các bệnh viện như sau:
1. Bệnh viện Bạch Mai (cơ sở 2)
2. Bệnh viện Việt Đức (cơ sở 2)
3. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương
4. Bệnh viện Phổi Trung ương
5. Bệnh viện Trường Đại học Y Hà Nội (cơ sở 2)
6. Bệnh viện ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh
7. Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế
8. Bệnh viện Chợ Rẫy
9. Trung tâm Hồi sức tích cực COVID-19 Thành phố Hồ Chí Minh (đặt tại cơ sở 2 Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh)
10. Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ
11. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
12. Bệnh viện Quân y 103Có 33 bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế, các bộ, ngành, trường đại học và bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, trong đó có 2 bệnh viện Quân y được Bộ Y tế chỉ định làm các bệnh viện đầu tư, nâng cấp, thành lập trung tâm hồi sức tích cực .
Hệ thống khám, chữa bệnh đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn chưa từng có trong lịch sử.
Trước tình hình rất nghiêm trọng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm phương châm "4 tại chỗ", bảo đảm sẵn sàng nguồn lực cho các tình huống dịch bệnh xảy ra.
Chính phủ và Bộ Y tế đã có nhiều chỉ đạo yêu cầu các địa phương tăng cường năng lực hồi sức tích cực, tập trung cứu chữa ca bệnh nặng, giảm thiểu tử vong.
Các trường hợp nặng cần được điều trị ngay tại địa phương với sự tư vấn, hỗ trợ của các bác sĩ tuyến trên hoặc các chuyên gia đầu ngành của Trung tâm quản lý, điều hành hỗ trợ chuyên môn chẩn đoán, điều trị người bệnh Covid-19 đặt tại Cục Quản lý Khám, chữa bệnh Bộ Y tế.
Do đó, Cục trưởng Lương Ngọc Khuê cho biết, việc xây dựng Đề án “Tăng cường năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực cho các bệnh viện điều trị người bệnh Covid-19 nặng” là nhiệm vụ hết sức cần thiết và cấp bách, đòi hỏi sự tham gia không chỉ riêng ngành y tế, Chính phủ, các bộ, ban ngành mà còn là trách nhiệm của chính quyền địa phương và toàn xã hội.
Đề án được xây dựng với quan điểm chủ đạo: Phát huy phương châm “4 tại chỗ” thông qua nâng cao năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực của bệnh viện các tuyến, đồng thời kết hợp phương châm “3 tập trung” gồm tập trung nguồn lực, tập trung chuyên gia, tập trung người bệnh Covid-19 nặng để điều trị.
"Đây là điểm mới của Đề án và sự điều chỉnh trong chiến lược điều trị ca bệnh Covid-19 từ 4 tại chỗ kết hợp với “3 tập trung”", ông Khuê nói.
Hiện nay, lãnh đạo Bộ Y tế và 10 đồng chí Giám đốc các Bệnh viện trung ương đã có mặt tại TP Hồ Chí Minh để tập trung sức lực, gấp rút thiết lập các trung tâm hồi sức tích cực cứu chữa người bệnh để giảm thiểu tỷ lệ tử vong.
Đề án cũng đặt mục tiêu thiết lập mạng lưới các trung tâm thu dung, điều trị người bệnh mắc Covid-19 nặng trên phạm vi toàn quốc; Đầu tư, nâng cấp trang thiết bị, hạ tầng đồng bộ cho các trung tâm hồi sức tích cực được Bộ Y tế phân công thu dung, điều trị người bệnh mắc Covid-19 nặng và khoa hồi sức tích cực của bệnh viện các tuyến.
Bên cạnh đó, đề án sẽ giúp củng cố, tăng cường năng lực điều trị Covid-19 ở khoa hồi sức tích cực của toàn bộ các bệnh viện chưa được phân công thành lập trung tâm hồi sức tích cực. Đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn cho bác sĩ, điều dưỡng cấp cứu, hồi sức tích cực của các trung tâm và bệnh viện các tuyến.
"Đặc biệt, chúng tôi mong muốn và đặt mục tiêu xây dựng và bổ sung các chính sách, chế độ động viên, đãi ngộ hợp lý ở cấp Trung ương và địa phương nhằm thu hút nguồn nhân lực có chất lượng tốt làm việc tại các trung tâm và khoa hồi sức tích cực, truyền nhiễm", ông Khuê cho biết.
