Theo dự báo, năm 2016 là một năm khó khăn với kinh tế Việt Nam. Tác động của hạn hán và xâm nhập mặn ảnh hưởng đến 49% diện tích cây trồng tại 39 tỉnh thuộc miền trung và miền nam. Giá dầu thô vẫn ở mức thấp khiến ngành khai khoáng tăng trưởng âm, lạm phát có dấu hiệu tăng khi chỉ số giá tiêu dùng tăng liên tục từ tháng 11-2015 đến tháng 6-2016...
Dù vậy, theo khảo sát của Công ty nghiên cứu thị trường Nielsen tại Việt Nam, mức độ lạc quan của người tiêu dùng và nhà bán lẻ vẫn được duy trì, tốc độ tăng trưởng tiêu dùng vẫn ở mức cao, tốc độ phát triển riêng cho ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) tại sáu thành phố chính đang có xu hướng tích cực.
Dự báo, năm ngành hàng tiêu thụ chính trong mùa Tết sẽ là bia, nước ngọt, cà-phê, thuốc lá và bánh kẹo. Nếu trước Tết, các ngành hàng này chiếm 46% trong giỏ hàng của người tiêu dùng thì cứ đến Tết sẽ tăng lên 52%. Tuy nhiên, các nhà bán lẻ trong nước vẫn đang băn khoăn là làm thế nào để tạo ra sự tăng trưởng mới trong bối cảnh người tiêu dùng có nhiều sự thay đổi với sự tác động từ các tập đoàn bán lẻ nước ngoài?
Quản lý cao cấp của Công ty nghiên cứu thị trường Nielsen tại Việt Nam Trần Thái Hà cho rằng, dịp Tết sẽ là mùa cao điểm của một số ngành hàng với mức độ cạnh tranh lớn. Trong đó, mức độ cạnh tranh gay gắt với ngành bánh kẹo ở miền bắc, còn miền nam là ngành nước giải khát. Vì vậy, các DN cần chú ý đến yếu tố vùng miền để đưa ra các chính sách kích cầu hiệu quả. Cần lưu ý nhu cầu tiêu thụ tại mỗi vùng miền để có thể phân phối hàng hóa và có kế hoạch sản xuất một cách hợp lý. “Giá cả là một phần quan trọng của thị trường nhưng đó không phải là yếu tố tiên quyết ở thị trường Việt Nam. Có những yếu tố hàng đầu mà người mua hàng quan tâm, hoàn toàn không liên quan đến giá đối với hàng tiêu dùng. Đó là chất lượng dịch vụ, sự đa dạng, độ tươi của hàng hóa thực phẩm tươi sống, chất lượng hàng hóa, dịch vụ chăm sóc khách hàng…”, bà Trần Thái Hà cho biết.
Ở một góc nhìn thực tế hơn, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm Bích Chi Phạm Thanh Bình cho rằng, để cạnh tranh với khối ngoại, điều các DN Việt Nam, nhất là trong ngành thực phẩm, cần lưu tâm là không chủ quan về những lợi thế sẵn có của mình. Yếu tố chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn mang tính quyết định trong cạnh tranh. Để làm được điều này phụ thuộc vào sự nỗ lực của mỗi DN là chính, chứ không thể chờ đợi vào sự ưu ái, hỗ trợ nào khác. Đồng thời, việc đổi mới công nghệ sẽ có tính quyết định doanh số tăng hay giảm dịp cuối năm. Muốn tìm nhà phân phối ở nước ngoài thì phải tham gia hội chợ ở nước đó. Ngoài ra, còn phải tìm đến họ, mang sản phẩm trao tận tay người quản lý siêu thị, cung cấp giá cả, chất lượng, ưu điểm của sản phẩm. Thậm chí mời họ sử dụng, hướng dẫn cách chế biến để có được quyết định cũng như góp ý kịp thời. Sản phẩm tiêu thụ ở đâu phải được chế biến hợp khẩu vị, phù hợp tập quán của vùng miền nơi đó, kể cả tôn giáo.
Tổng Giám đốc Công ty TNHH sản xuất, thương mại Tân Quang Minh (Bidrico) Nguyễn Đặng Hiến đồng quan điểm: DN muốn đưa hàng đến đâu cũng cần tìm hiểu kỹ thị trường vì không nơi nào giống nơi nào. Chẳng hạn, tại thị trường Việt Nam, Cam-pu-chia, Bidrico phải đi từ thị trường nông thôn trước, sau đó mới xâm nhập thị trường thành thị. Còn ở một số nước trong khu vực, không thể áp dụng chiến thuật như trong nước mà phải tìm hiểu để có chiến lược phù hợp…
Một giải pháp được giới chuyên gia đánh giá cao là mở rộng kênh phân phối. “Thời điểm này, điều đáng quan tâm với các DN Việt Nam là xây dựng kênh phân phối và thương hiệu trong các thị trường mới nổi. Đây được xem là yếu tố quyết định nếu như các DN trong nước muốn tăng doanh số trong nửa cuối năm nay”, tiến sĩ Đoàn Đình Hoàng, chuyên gia nghiên cứu thị trường, nêu ý kiến.
DN trong nước cũng đang bỏ trống thị trường phân phối, không “phủ sóng” sản phẩm ở các thị trường, nhất là thị trường nông thôn. Chủ tịch Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao Vũ Kim Hạnh nhận định, tình hình năm nay, thị trường sẽ đi ngang hoặc đi xuống. Do đó, trong việc tìm giải pháp tăng doanh số nửa cuối năm, nhất là mùa cao điểm Tết, các DN cần chuẩn bị sớm hơn mọi năm trong công tác thị trường. Xem thị trường nông thôn như là hướng chuyển cho hàng Việt Nam trong thời gian tới.
Theo Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao, từ nay cho đến tháng 4-2017, sẽ tổ chức 70 phiên chợ hàng Việt về nông thôn, trong đó 50 phiên ở miền nam và 50 phiên ở miền bắc…