Phát biểu ý kiến kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đợt dịch này có đặc điểm là chủng virus mới lây rất nhanh, diễn biến phức tạp, khó lường, làm cho dù chúng ta có kinh nghiệm ở các đợt dịch trước đây cũng bị lúng túng. Dịch đến nay lan ra nhiều tỉnh, thành phố, tập trung ở một số tỉnh, một số ổ dịch nhất định, xảy ra tại nhiều khu công nghiệp, nhất là Bắc Giang, Bắc Ninh, lan rộng. Kinh nghiệm chúng ta đối phó ở các khu công nghiệp lại chưa được tổng kết. Dịch lại xảy ra vào thời điểm chuẩn bị bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, kết thúc năm học. Dịch bệnh trên thế giới diễn biến rất phức tạp, ở cường độ cao, tạo sức ép chúng ta. Nhu cầu về nước của bà con Việt kiều cũng tăng lên.
Thủ tướng nêu rõ một số nguyên nhân của đợt dịch này, đó là dịch thâm nhập từ bên ngoài, chứ không phải phát sinh trong nước. Vừa qua có sơ hở để xảy ra việc nhập cảnh trái phép; quản lý không tốt các trường hợp cư trú trái phép. Đó còn là do sự chủ quan, lơ là, mất cảnh giác của một số địa phương. Cơ quan nào không tuân thủ việc này thì cần kiểm điểm, xử lý theo mức độ vi phạm. Việc quản lý cách ly và sau cách ly cũng không tốt. Một số quy định, quy chế quản lý còn thiếu. Một số cơ quan, đơn vị, địa phương mặc dù nói tinh thần 4 tại chỗ nhưng khi xảy ra dịch thì bị lúng túng, như thiếu vật tư, sinh phẩm. Một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa xảy ra dịch thì cũng thiếu kinh nghiệm phản ứng. Trong khi một số nơi như Hà Nội, Đà Nẵng, Vĩnh Phúc từng xảy ra dịch, thì đợt dịch này cũng làm tốt.
Thủ tướng khẳng định, chúng ta đánh giá công tác chỉ đạo đồng bộ từ T.Ư đến địa phương: Thường trực Ban Bí thư có chỉ đạo, chỉ thị; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19, Bộ Y tế, cấp ủy, chính quyền các cấp đã vào cuộc… Chúng ta đã dự báo trước tình hình trước dịp nghỉ lễ 30-4 và 1-5 có khả năng xảy ra đợt dịch; các cơ quan hành pháp vào cuộc quyết liệt.
Thủ tướng biểu dương tinh thần vào cuộc quyết liệt, tích cực, bài bản của Ban Chỉ đạo. Chúng ta cũng cơ bản nắm chắc tình hình, sát thực tế, đánh giá đúng tình hình, nhờ đó mới đưa ra được nhiệm vụ, giải pháp đúng. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo cũng đúng hướng. Chúng ta xác định đúng nhưng ngăn chặn chưa đúng. Về mặt tư tưởng lãnh đạo, chỉ đạo, chúng ta không chủ quan. Việc khen thưởng, kỷ luật cũng được thực hiện kịp thời. Việc phân công, phân cấp, phân quyền cũng rõ ràng. Tóm lại, công tác chỉ đạo, lãnh đạo cơ bản là tốt, nhưng vẫn có khuynh hướng hoang mang, hốt hoảng, lo lắng, mất bình tĩnh, thiếu bản lĩnh.
Thủ tướng nhấn mạnh quán triệt tinh thần “chống dịch như chống giặc” trong mọi vấn đề, nhất là mua sắm trang thiết bị vật tư; điều quan trọng là không được để xảy ra tiêu cực, tham nhũng, có mục đích xấu, lợi ích nhóm. Phải khẩn trương tổng kết, kế thừa bài học, kinh nghiệm hay, hiệu quả của các đợt phòng chống dịch trước, và của cả thế giới. Phải chuyển trạng thái kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa phòng ngự và tấn công. Phòng ngự tốt sẽ hỗ trợ tấn công tốt, tấn công tốt sẽ thực hiện phòng ngự hiệu quả. Đây là mối quan hệ hữu cơ. Vấn đề là khi nào ta tập trung nhiều hơn cho phòng ngự hay tấn công. Tấn công là thực hiện tốt “5K + vaccine”. Phòng vẫn là cơ bản, quyết định. Xét nghiệm chủ động, huy động nguồn lực của Nhà nước và nhân dân. Thực hiện chiến lược vaccine, mua bằng được vaccine, đẩy nhanh việc chuyển giao công nghệ, đẩy mạnh việc tự nghiên cứu, sản xuất vaccine. Tổ chức tiêm chủng vaccine hiệu quả. Khi tiêm phòng vaccine cũng có rủi ro, nhưng phải giải thích rõ cho nhân dân yên tâm tiêm chủng. Tăng cường ứng dụng công nghệ theo hướng dẫn của Bộ Thông tin và Truyền thông. Huy động người dân sử dụng tối đa công nghệ để truy vết, phát hiện. Tăng cường vật tư, sinh phẩm y tế, phải dự trữ cả về tài chính. Thực hiện phân công, phân cấp, 4 tại chỗ. T.Ư lo lãnh đạo, quản lý vĩ mô, đôn đốc kiểm tra, lo tài chính tổng thể, những cân đối lớn cho chống dịch. Tỉnh phải lo cho tỉnh, huyện phải lo cho huyện, xã lo cho xã, thôn lo cho thôn. Mỗi người phải tự lo sức khoẻ của bản thân mình, qua đó đóng góp vào bảo vệ sức khỏe cộng đồng, lợi ích quốc gia, dân tộc.
Thủ tướng kêu gọi sự hợp tác và hưởng ứng của nhân dân thực hiện nghiêm các quy định của Chính phủ. Cần rút kinh nghiệm, có các kịch bản phòng, chống dịch cho các khu công nghiệp; xây dựng cơ chế, chính sách để kêu gọi sự đóng góp của xã hội, người dân, doanh nghiệp để mua trang thiết bị, vật tư, y tế, vaccine.
Thủ tướng đánh giá công tác tuyên truyền thời gian qua có cố gắng nhưng các cơ quan thông tấn báo chí cũng cần tập trung cao nhất là phòng, chống dịch; tuyên truyền bầu cử. Theo đó, tăng cường phổ biến liên tục, phân tích, giải thích, đánh giá cho người dân, truyền cảm hứng cho người dân hiểu và hợp tác, bảo vệ chính họ, kêu gọi toàn dân vào cuộc phòng, chống dịch, “Lấy cái tích cực dẹp cái tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu”; phổ biến, nhân rộng những mô hình hay, bài học quý, thí dụ như của Đông Anh, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Hải Dương…; việc kỷ luật, xử lý, truy tố cũng phải thông báo rộng. Việc giãn cách xã hội đã có, căn cứ vào các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; Bộ Y tế, các cơ quan, đơn vị, địa phương phải căn cứ vào tình hình cụ thể đề xuất, đánh giá, nắm chắc tình hình, vận dụng sáng tạo, linh hoạt các quy định, chỉ thị. Việc giãn cách là “nhẹ nhàng” cho các lực lượng chống dịch nhưng ảnh hưởng phát triển kinh tế xã hội, đời sống nhân dân. Cái giỏi của chúng ta, của người đứng đầu các cấp ủy, chính quyền là phải nắm chắc tình hình, xử lý hài hòa, hợp lý, kịp thời, sáng tạo, chính xác, hiệu quả. Khi cần giãn cách thì phải giãn cách. Không đúng thẩm quyền thì phải báo cáo cấp trên. Phải giải thích cho người dân yên tâm về các quyết định của chúng ta. Các cơ quan, đơn vị, địa phương phải chủ động, bình tĩnh, tích cực, sáng suốt, nắm chắc tình hình, xem xét quyết định các nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao để thực hiện tốt nhất theo thẩm quyền. Bộ Công thương, các bộ, ngành, địa phương liên quan phải bảo đảm cung ứng đủ hàng hoá thiết yếu trong mọi tình huống, góp phần bảo đảm sức khỏe, hạnh phúc của nhân dân, phát triển sản xuất kinh doanh.
Chúng ta cần đánh giá đúng tình hình, những cái được thì phát huy, những cái chưa được thì phải xử lý. Những bài học, kinh nghiệm hay thì phổ biến, dự báo nắm chắc tình hình; vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội. Hết sức bình tĩnh, sáng suốt, không lơ là, chủ quan, mất cảnh giác.
Thủ tướng khẳng định, tình hình cơ bản được kiểm soát nhưng nếu hệ thống chính trị, chính quyền, địa phương, người dân lơ là, mất cảnh giác thì tình hình mất kiểm soát, hậu quả khôn lường. Một người lơ là, cả xã hội vất vả, lao đao.
