Thực thi thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza: Bước đột phá quan trọng

Sáng 16/1 (giờ Việt Nam), Qatar và Mỹ, hai bên trung gian hòa giải cho thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza, đã chính thức thông báo về thỏa thuận ngừng bắn và trao trả con tin giữa Israel và lực lượng Hamas. Sau bế tắc kéo dài và quá trình đàm phán gian nan, việc đạt được thỏa thuận ngừng bắn tạo bước đột phá quan trọng, hướng tới chấm dứt thảm kịch xung đột, tạo điều kiện cho bước tiếp theo nhằm thiết lập lại ổn định ở Gaza, mở cánh cửa đối thoại thúc đẩy tiến trình hoà bình Trung Đông.
0:00 / 0:00
0:00
Niềm hạnh phúc của thân nhân các con tin Israel bị bắt giữ tại Dải Gaza, sau khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và phong trào Hamas được công bố, ngày 15/1/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)
Niềm hạnh phúc của thân nhân các con tin Israel bị bắt giữ tại Dải Gaza, sau khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và phong trào Hamas được công bố, ngày 15/1/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)

Việc thực thi thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza bắt đầu từ ngày 19/1 tới, theo đó, Hamas sẽ trả tự do cho 33 con tin trong giai đoạn đầu tiên, kéo dài trong 6 tuần, đổi lại Israel trả tự do cho những người Palestine đang bị bắt giữ. Chi tiết về các giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận sẽ được công bố sau khi giai đoạn đầu tiên hoàn tất. Trong vòng 6 tuần tới, Israel tiếp tục đàm phán về những vấn đề cần thiết để tiến tới giai đoạn 2 của thỏa thuận với mục tiêu chấm dứt xung đột một cách lâu dài. Qatar cùng Ai Cập và Mỹ đã đưa ra cam kết về việc giám sát việc thực thi thỏa thuận ngừng bắn, đồng thời thực hiện những bước đi cần thiết để duy trì sự ổn định tại Gaza.

Trong phát biểu trên truyền hình ngay sau khi thông tin về thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza được công bố, Tổng thống Israel Issac Herzog nhấn mạnh đây là bước đi đúng đắn nhằm đưa các con tin bị Hamas bắt giữ trở về nhà. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có các cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống đắc cử Donald Trump. Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu (EU) cùng nhiều nước trên thế giới hoan nghênh thỏa thuận, nhấn mạnh đây là bước tiến quan trọng trong việc duy trì ổn định ở khu vực Trung Đông. Thỏa thuận mở ra cánh cửa cho việc chấm dứt xung đột và cải thiện tình hình nhân đạo tại Gaza, mở đường cho các hoạt động cứu trợ khẩn cấp cho nhiều người đang chịu cảnh “màn trời chiếu đất”. Người đứng đầu Cơ quan Cứu trợ của Liên hợp quốc dành cho người tị nạn Palestine (UNRWA) Philippe Lazzarini kêu gọi tạo điều kiện cho hàng viện trợ vào Gaza nhanh chóng và không bị cản trở.

Cuộc xung đột tại Gaza kéo dài hơn một năm qua cùng những bất đồng sâu sắc giữa Israel và Palestine đã đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông vào bế tắc. Việc Israel và Hamas đạt được thỏa thuận ngừng bắn tạo động lực cho các biện pháp thúc đẩy đối thoại nhằm giải quyết tranh chấp kéo dài giữa Israel và Palestine, mở ra hy vọng thúc đẩy những mục tiêu lớn hơn, như sự thống nhất và toàn vẹn của Vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng (OPT) và một giải pháp hai nhà nước cho xung đột Israel-Palestine. Đây là yếu tố then chốt để đạt được một nền hòa bình và ổn định lâu dài tại khu vực vì tương lai tốt đẹp hơn cho cả người Palestine và Israel.

Hy vọng mở ra sau khi thỏa thuận ngừng bắn đạt được, song việc thực thi thỏa thuận vẫn còn nhiều thách thức. Tất cả các bên liên quan cần tuân thủ cam kết để bảo đảm thỏa thuận được thực thi hiệu quả, tạo điều kiện cho hàng cứu trợ nhân đạo đến được với người dân bị ảnh hưởng một cách nhanh chóng, an toàn. Việc tôn trọng thỏa thuận ngừng bắn là biện pháp xây dựng lòng tin quan trọng giữa các bên hướng tới các bước đi tiếp theo. Các nỗ lực trung gian cần được thúc đẩy để có một giải pháp chính trị toàn diện nhằm chấm dứt xung đột hoàn toàn.

Sau thời gian dài bị phong tỏa và chiến tranh tàn phá, Dải Gaza cũng như các vùng lãnh thổ khác của Palestine rơi vào khủng hoảng kinh tế trầm trọng. Việc tái thiết Gaza là nhiệm vụ rất nặng nề. Trong khi đó, bạo lực thường xuyên xảy ra trên các vùng lãnh thổ Palestine cùng với những bất đồng, chia rẽ giữa Israel và Palestine đang cản trở tiến trình hướng tới giải pháp hai nhà nước.

Ngoài việc bảo đảm thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza được thực thi đầy đủ, cộng đồng quốc tế cần chung tay hỗ trợ công cuộc tái thiết, củng cố thể chế và nền kinh tế Palestine, đồng thời tạo thuận lợi cho các cuộc đối thoại tiếp theo để thúc đẩy giải pháp hai nhà nước trở thành hiện thực. Giải pháp hai nhà nước với quyền tự quyết của người Palestine được bảo đảm là chìa khóa để đạt được hòa bình lâu dài tại Trung Đông.