Trong bối cảnh hiện nay, việc phòng chống và ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm hiệu ứng nhà kính ngày càng trở nên quan trọng và là trách nhiệm chung của toàn cầu. Việt Nam đang hướng đến mục tiêu giảm phát thải ròng khí nhà kính bằng 0 vào năm 2050 và xem đây là mục tiêu để hướng đến tăng trưởng bền vững, tăng sức cạnh tranh, chủ động hội nhập thế giới.
Theo thống kê, hiện Thành phố Hồ Chí Minh có hơn 400.000 doanh nghiệp, trong đó có gần 20.000 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư thành phố cho biết: Mới đây, Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Kế hoạch hành động Tăng trưởng xanh giai đoạn 2024-2030 nhằm thực hiện Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh hướng đến phát triển bền vững giai đoạn 2021-2030. Theo đó, thành phố hướng đến thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu và góp phần vào mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế bền vững. Với kế hoạch này, thành phố đưa ra các nhóm nhiệm vụ chính bao gồm: Tài chính xanh, nhân lực chất lượng cao, kết nối xanh, năng lượng xanh, nước sạch và tuần hoàn nước, tuần hoàn vật liệu, tiêu dùng xanh, giao thông xanh, tòa nhà xanh và tiết kiệm năng lượng, khởi nghiệp khoa học và đổi mới sáng tạo xanh, mảng xanh đô thị và nông nghiệp xanh và hệ sinh thái Cần Giờ xanh. Đây đều là những nhiệm vụ cấp thiết giúp thúc đẩy nền kinh tế của thành phố theo hướng bền vững và giảm thiểu các tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu.
Theo các chuyên gia, một trong những ưu thế của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư và phát triển kinh tế là việc tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), nhất là các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA… Các hiệp định này đặt ra yêu cầu cao về quy trình sản xuất với tiêu chí năng lượng xanh và nguyên liệu sạch, tạo ra cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam, nhất là trong việc đổi mới quy trình sản xuất và bảo đảm tiêu chuẩn quốc tế về bền vững. Do đó, việc thúc đẩy logistics xanh là yêu cầu cấp thiết để Thành phố Hồ Chí Minh chuyển đổi mô hình tăng trưởng.
Đề cập đến phát triển logistics xanh, ông Cao Minh Nghĩa, Phó Trưởng phòng Nghiên cứu phát triển kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Logistics xanh là hoạt động logistics hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững, thân thiện và bảo vệ môi trường, giảm tối đa tác động tiêu cực đến môi trường. Tiêu chí đánh giá mức độ “xanh hóa” hoạt động logistics tại doanh nghiệp gồm năm tiêu chí: Chiến lược, chính sách chung của doanh nghiệp; kho bãi; vận tải; hệ thống thông tin logistics; logistics ngược.
Các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp phải ban hành được chiến lược, chính sách liên quan đến an toàn môi trường; áp dụng hệ thống quản lý môi trường ISO 14000; ban hành quy định, quy trình ứng phó sự cố môi trường, khắc phục ô nhiễm; có tiêu chí về giảm khí thải trong mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.Về kho bãi, cần sử dụng năng lượng tái tạo tại nhà kho; sử dụng thiết bị, phương tiện thân thiện với môi trường trong nhà kho; ứng dụng công nghệ để tối ưu hóa hoạt động kho hàng; ban hành quy trình xử lý chất thải; có hợp đồng ký kết với công ty xử lý chất thải chuyên nghiệp. Về vận tải, phải sử dụng phương tiện đường thủy, đường sắt thay phương tiện đường bộ; sử dụng phương tiện đáp ứng tiêu chuẩn Euro 4 trở lên; có quy trình, quy định về bảo dưỡng phương tiện vận tải định kỳ; thay thế phương tiện chạy bằng xăng, dầu sang phương tiện chạy bằng điện, nhiên liệu sinh học; ứng dụng công nghệ để tối ưu hóa hoạt động đóng gói sản phẩm. Hệ thống thông tin logistics sử dụng hệ thống thông tin điện tử thay thế văn bản, chứng từ; đơn giản hóa thủ tục hành chính để đẩy nhanh tốc độ lưu chuyển hàng hóa. Còn đối với tiêu chí logistics ngược, doanh nghiệp phải có hệ thống thu hồi sản phẩm, bao bì, đóng gói; có hệ thống xử lý sản phẩm, bao bì, đóng gói, chất thải. “Do các mục tiêu bền vững toàn cầu, hiện nhu cầu ngày càng gia tăng đối với các giải pháp logistics xanh”, ông Terry Tan, Giám đốc Công ty Sunny Auto nhấn mạnh.
Theo thống kê, hoạt động logistics chiếm từ 11-12% lượng khí thải CO2 toàn cầu. Hoạt động logistics ảnh hưởng lớn đến cuộc khủng hoảng khí hậu và việc giải quyết tác động này đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện bao gồm công nghệ, chính sách và thay đổi hành động. Ông Cao Minh Nghĩa cho rằng: Để phát triển logistics xanh trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và cả nước, các cơ quan liên quan cần đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, thúc đẩy việc áp dụng công nghệ thông tin; hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ cho hoạt động logistics xanh, nhất là các quy định về kiểm soát ô nhiễm không khí, điều chỉnh phát thải khí thải, hạn chế lượng khí CO2 từ các phương tiện vận tải. Mặt khác ban hành chính sách khuyến khích doanh nghiệp phát triển logistics xanh và xây dựng bộ tiêu chí đo lường mức độ phát triển logistics xanh hay chỉ số năng lực phát triển logistics xanh ■
