Tiếp tục thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam với UNESCO về bảo tồn, phát huy giá trị Hoàng thành Thăng Long, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội phối hợp Viện Khảo cổ học tiến hành khai quật thăm dò tại khu vực phía đông bắc di tích nền điện Kính Thiên với tổng diện tích gần 1.000m.
Kết quả khai quật đã tiếp tục làm rõ tầng văn hóa, các di tích, di vật khảo cổ chồng xếp lên nhau, có niên đại kéo dài từ thế kỷ VII-IX đến thế kỷ XIX-XX của các thời kỳ Đại La, Đinh - Tiền Lê, Lý, Trần, Lê sơ, Lê Trung hưng, Nguyễn.
Đánh giá sơ bộ kết quả khai quật thăm dò khu vực chính điện Kính Thiên năm 2021, các nhà khoa học cho biết, trong các tầng văn hóa phát hiện tại cuộc khai quật lần này, đáng chú ý nhất là các hiện vật thuộc thời Trần, Lê và và Lê Trung hưng.
Lần đầu tiên tại Hoàng thành Thăng Long, các nhà khoa hoc tìm thấy một dấu tích kiến trúc rất độc đáo thời Trần. Đó là một dấu tích kiến trúc tròn đường kính hơn 5m, chung quanh có dấu tích cống ngầm và lớp văn hóa dày đặc gạch, ngói và dấu tích cháy, vỏ nhuyễn thể biển. Cạnh đó, là một chậu đất nung trang trí rất đẹp, có đường kính lên tới 1,2m.
Bước đầu, các nhà khoa học đánh giá, có thể là một trang trí tiểu cảnh, hoặc dấu tích kiến trúc liên quan tâm linh. Tiêu biểu cho các hiện vật thời Lê là mảnh mô hình kiến trúc tráng men xanh thời Lê sơ. Mô hình này thể hiện khá tỉ mỉ kết cấu đấu củng ở hiên nhà, cách lợp bộ mái âm dương và phần đầu dư chạm rồng...
Dấu tích kiến trúc thời Lê Trung hưng rất phong phú, gồm: Vườn hoa cây cảnh, ngòi nước, kiến trúc dài kiểu hành lang, móng tường, cống nước, đường đi, sân gạch và đặc biệt là một giếng nước bằng đá sâu 6,56m được xây lắp khẩu giếng đá chạm khắc công phu. Trong đó, phần ngòi nước đã từng phát hiện dài 60m trong các cuộc khai quật trước đây, hiện tiếp tục phát hiện một đoạn tiếp theo, dài 20m.
Theo các nhà khoa học, chuyên gia, các dấu tích kiến trúc và hệ thống di vật đã phát hiện trong cuộc khai quật năm 2021 tiếp tục phản ánh diễn biến phức tạp của các di tích lịch sử và văn hóa Thăng Long - Hà Nội dưới lòng đất.
Qua đó, đã góp thêm nhiều tư liệu làm rõ các giá trị to lớn, phong phú, đa dạng với ba tiêu chí nổi bật toàn cầu của Di sản Thế giới Trung tâm Hoàng thành Thăng Long. Đồng thời, góp thêm một số tư liệu quý phục vụ việc nghiên cứu khôi phục không gian chính điện Kính Thiên thời Lê.
