Thái Nguyên quyết lập lại trật tự trong khai thác khoáng sản

Nhận rõ thiếu sót đó, Thường trực Tỉnh ủy đã chỉ đạo ban cán sự đảng các cấp, các ngành liên quan đề ra những biện pháp mạnh, nhằm lập lại trật tự trong khai thác khoáng sản trên địa bàn.

Từ thực tế ở mỏ sắt Trại Cau (Ðồng Hỷ) có hàng nghìn người dân đổ xô đến đào bới, giằng cướp quặng; mặc dù đã áp dụng nhiều biện pháp, mềm mỏng, cứng rắn,  nhưng rốt cuộc, Ban lãnh đạo mỏ, Công ty gang thép Thái Nguyên vẫn phải chào thua, để mặc cho tình trạng này tiếp diễn; lực lượng bảo vệ mỏ không ít người bị những kẻ đào quặng trái phép hành hung, phải cấp cứu ở bệnh viện... Quá trình  tìm  hiểu  các  đối tượngđào quặng trái phép cho thấy, họ đến từ các xã: Cây Thị, Hợp Tiến, Tân Lợi, Trại Cau (Ðồng Hỷ) và cả người dân huyện Phú Bình... Họ lỳ lợm đào bới, nếu ai cản trở thì sẵn sàng thách đố. Có người đến đào quặng với ước muốn, tranh thủ những ngày nông nhàn, kiếm ít tiền để đóng  tiền học cho con. Họ không phải là "bưởng" mà chỉ là "quân" của những kẻ đang giấu mặt! Các ông chủ lớn mua quặng của những người đào quặng trái phép trộn vào phần quặng thu gom "hợp pháp" để bán kiếm lời.

Thời gian qua, Công ty gang thép Thái Nguyên và UBND tỉnh liên tục ký công văn cho phép các công ty, doanh nghiệp vào khai thác tận thu, thu gom quặng sắt ở Trại Cau. Có cả trường hợp cho phép doanh nghiệp vào mua đất chứa quặng. Ðó là nguyên nhân chính dẫn đến sự lộn xộn trong việc quản lý khoáng sản ở Trại Cau.

Ông Nguyễn Bắc Son cho biết thêm: Hiện nay, trên địa bàn tỉnh duy nhất chỉ có Công ty gang thép Thái Nguyên được quyền khai thác quặng sắt ở Trại Cau, vì thế các doanh nghiệp khác vào khai thác, tận thu, thu gom là không đúng luật. Các loại quặng tồn đọng trong bãi thải vẫn là tài sản quốc gia. Thời điểm này, công nghệ của đất nước chưa phát triển, nên chưa sử dụng được quặng đó vào sản xuất, thì hãy để cho đời sau... Thế nhưng, thời gian qua, mỏ sắt Trại Cau đã nhận hơn chục công văn từ cấp trên "gửi xuống" đề nghị xem xét, chấp thuận cho các doanh nghiệp vào tận thu, thu gom... Hậu quả là Nhà nước không thu được thuế, thất thoát tài nguyên còn doanh nghiệp, đầu nậu thì bỏ túi nhiều tỷ đồng, môi trường bị ô nhiễm và tệ nạn xã hội phát triển, còn người dân trực tiếp đào bới quặng vẫn trong tình trạng "ráo mồ hôi hết tiền"...

Theo chúng tôi, việc bảo vệ mỏ, xử lý môi trường ở vùng mỏ Trại Cau là do thiếu sót của nhiều ngành, nhiều cấp, nhưng chủ yếu là do Công ty gang thép Thái Nguyên. Ðể xảy ra tình trạng khai thác bừa bãi, lộn xộn vừa rồi, công ty phải có trách nhiệm, đặc biệt trong việc cho phép các doanh nghiệp vào khai thác tận thu, thu gom và mua đất chứa quặng...

Ban Thường vụ Tỉnh ủy họp ngày 1-8, đã kết luận, nguyên nhân dẫn đến lộn xộn là do công tác chỉ đạo, điều hành thiếu chặt chẽ, nhiều sơ hở, nhất là việc cho phép khai thác tận thu, vận chuyển, tiêu thụ, để các doanh nghiệp và cá nhân lợi dụng hoạt động trái phép; tình trạng khai thác, vận chuyển tiêu thụ khoáng sản trái phép diễn ra trong thời gian dài, chưa có giải pháp hữu hiệu để lập lại trật tự, việc xử lý các vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản chưa kịp thời, thiếu kiên quyết, nhiều doanh nghiệp, cá nhân có sai phạm không bị xử lý...

Ðể lập lại trật tự trong hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản, Ban Thường vụ  Tỉnh ủy yêu cầu các cấp, ngành liên quan tạm dừng việc cấp phép khai thác tận thu để tiến hành thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp tham gia khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh; tập trung  kiểm kê những doanh nghiệp khai thác khoáng sản trái phép và những doanh nghiệp được cấp phép nhưng có sai phạm để xử lý, thu hồi giấy phép và tịch thu số quặng đã khai thác; nghiêm cấm việc vận chuyển khoáng sản ra ngoài tỉnh... Với tinh thần kiên quyết, lập lại trật tự, kỷ cương trong khai thác khoáng sản, Ban chỉ đạo quản lý tài nguyên khoáng sản của tỉnh đã thống nhất cấm toàn bộ hoạt động khai thác, vận chuyển, buôn bán quặng sắt đối với các công ty, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, trừ hoạt động của Công ty gang thép; tiến hành truy quét các đối tượng khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép ở Trại Cau; bước đầu đã tịch thu hơn 200 tấn quặng sắt các cỡ...

Với những biện pháp mạnh, được triển khai đồng bộ từ cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể, hy vọng tình hình khai thác khoáng sản lộn xộn ở Thái Nguyên sẽ sớm được khắc phục.