Tạo điều kiện tiếp cận vốn tín dụng

NDO - Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Thông tư 06/2023/TT-NHNN (sửa đổi, bổ sung Thông tư số 39/2016/TT-NHNN) của Ngân hàng Nhà nước trên thực tế có nhiều quy định mới tạo điều kiện tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp và người dân.
0:00 / 0:00
0:00
Ngân hàng Nhà nước khẳng định nhiều quy định mới tại Thông tư 06 tạo điều kiện tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp và người dân.
Ngân hàng Nhà nước khẳng định nhiều quy định mới tại Thông tư 06 tạo điều kiện tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp và người dân.

Trên cơ sở nắm bắt sơ bộ tình hình tổ chức tín dụng áp dụng phương thức điện tử trong hoạt động cho vay đối với khách hàng và các thông tin qua trao đổi với tổ chức tín dụng trong quá trình triển khai xây dựng Thông tư 06/2023/TT-NHNN, Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết, về cơ bản, tổ chức tín dụng đã triển khai ứng dụng phương tiện điện tử vào quy trình cho vay, chú trọng phát triển và hoàn thiện các giải pháp công nghệ nhằm hỗ trợ/thay thế các khâu tác nghiệp thủ công.

Số hóa hoạt động cho vay

Ngày 28/6/2023, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 06/2023/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 (Thông tư 39) quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/9/2023 (Thông tư 06).

Trước các lo ngại một số quy định trong Thông tư 06 gây khó khăn cho tiếp cận vốn cho người dân, doanh nghiệp, ngày 24/7, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước một lần nữa khẳng định: Thực tế Thông tư 06 đã tháo gỡ rất nhiều nội dung nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, góp phần cung ứng thêm vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, phục hồi phát triển kinh tế.

Đáng chú ý theo Ngân hàng Nhà nước, Thông tư 06 đã bổ sung thêm 1 mục riêng quy định cụ thể về hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử của tổ chức tín dụng đối với khách hàng và sửa đổi, bổ sung một số điều khoản khác để phù hợp hình thức cho vay này nhằm tạo thuận lợi hơn nữa cho tổ chức tín dụng trong việc triển khai hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử bảo đảm an toàn, hiệu quả.

“Điều này cũng phù hợp với quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 (đã được sửa đổi, bổ sung) và định hướng, chủ trương, chuyển đổi số của ngành Ngân hàng tại Quyết định số 810/QĐ-NHNN ngày 11/5/2021”, vị lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước nêu rõ.

Theo đó, Thông tư 06 sẽ thúc đẩy các tổ chức tín dụng ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số hơn nữa vào hoạt động cho vay, từ đó rút ngắn quy trình, thủ tục, khách hàng vay không phải đến ngân hàng, rất dễ dàng và thuận lợi để tiếp cận các khoản vốn vay với thời gian nhanh hơn, thuận tiện hơn. Đây là những quy định sẽ tạo ra những tín hiệu tích cực cho việc phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng và hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam.

Thông tư 06 sẽ thúc đẩy các tổ chức tín dụng ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số hơn nữa vào hoạt động cho vay, từ đó rút ngắn quy trình, thủ tục, khách hàng vay không phải đến ngân hàng, rất dễ dàng và thuận lợi để tiếp cận các khoản vốn vay với thời gian nhanh hơn, thuận tiện hơn.

Một số nội dung chính quy định về hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử tại Thông tư 06 như: Quy định các nguyên tắc áp dụng chung phù hợp đặc điểm hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử của tổ chức tín dụng; nhận biết, xác minh thông tin nhận biết khách hàng bằng phương tiện điện tử (eKYC); giao kết thỏa thuận cho vay dưới hình thức hợp đồng điện tử; hồ sơ vay vốn được thiết lập dưới dạng tài liệu, dữ liệu điện tử, lưu trữ hồ sơ trên môi trường số; tổ chức xét duyệt cho vay bằng phương tiện điện tử (thẩm định và quyết định cho vay); giải ngân vốn vay...

Tổ chức tín dụng tự quyết định biện pháp, hình thức, công nghệ phục vụ hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử; xem xét, quyết định thực hiện hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử theo quy định tại Thông tư.

Bên cạnh đó, để kiểm soát nguồn dữ liệu định danh trong hoạt động eKYC phục vụ việc cho vay bằng phương tiện điện tử, Ngân hàng Nhà nước quy định cho phép tổ chức tín dụng triển khai eKYC khách hàng vay vốn dựa trên việc khai thác dữ liệu định danh cá nhân được xác thực bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu căn cước công dân hoặc bởi tổ chức cung cấp dịch vụ xác thực điện tử theo quy định về định danh và xác thực điện tử.

Việc cho phép tiếp cận, khai thác thông tin khách hàng từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cơ sở dữ liệu căn cước công dân gia tăng nguồn thông tin chính thống rất có giá trị cho tổ chức tín dụng, bảo đảm hoạt động eKYC lành mạnh, minh bạch, an toàn, phòng ngừa kịp thời rủi ro gian lận, rửa tiền, tội phạm, tiết kiệm chi phí và nguồn lực xã hội. Các nguồn dữ liệu để đối chiếu được quy định tại Thông tư 06 rất đa dạng, mang tính chính thống và đáng tin cậy, là nền tảng quan trọng bảo đảm hoạt động eKYC an toàn, lành mạnh, kịp thời phòng ngừa rủi ro gian lận.

Tạo điều kiện tiếp cận vốn tín dụng ảnh 1

Nhiều tổ chức tín dụng như Agribank, Vietcombank,... đã triển khai ứng dụng phương tiện điện tử vào quy trình cho vay.

Trên thực tiễn triển khai, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (Agribank) đang tích cực đẩy mạnh các giải pháp nhằm cải tiến hồ sơ, thủ tục cho vay, giải pháp không dùng tiền mặt trong hoạt động tín dụng (qua hệ thống thu nợ tự động Center cut). Bên cạnh đó, Agribank đang trong quá trình hoàn thiện triển khai Đề án Ngân hàng điện tử (Internet Banking); trong đó áp dụng công nghệ và phương thức tự động hóa trong quy trình khởi tạo khoản vay, quản lý nợ có vấn đề, quản lý tài sản bảo đảm.

Tương tự, Ngân hàng TMCP Ngoại Thương (Vietcombank) đã đưa hệ thống CLOS hỗ trợ phê duyệt khởi tạo khoản vay khách hàng bán buôn, hệ thống RLOS hỗ trợ phê duyệt khởi tạo khoản vay của khách hàng bán lẻ;… đồng thời, nghiên cứu áp dụng chữ ký số trong công tác thẩm định tín dụng.

Hay như tại Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), hoạt động cho vay được triển khai trên nhiều kênh giao dịch khác nhau (như App MBBank, Biz MBBank… hay liên kết với hệ thống của bên thứ 3 như Mcredit). Tập trung vào các khách hàng hiện hữu có quan hệ tốt, khách hàng có nguồn lương về tài khoản. Ứng dụng công nghệ định danh xác thực khách hàng điện tử (Electronic Know Your Customer – eKYC), nhận dạng ký tự quang học (Optical Character Recognition – OCR)…

Một số khoản vay tiêu dùng không cần phải có phương án, dự án

Ngoài ra, Thông tư 06 cũng đưa ra nhiều quy định “dễ thở” hơn với hoạt động vay tiêu dùng. Theo đó, đối với nhu cầu vay vốn phục vụ nhu cầu đời sống tiêu dùng thiết yếu, mục đích tiêu dùng sinh hoạt của cá nhân, hộ gia đình (thí dụ như: vay mua ô-tô, mua trang thiết bị tiêu dùng,...), khách hàng không cần phải có phương án, dự án. Phương án sử dụng vốn của khách hàng chỉ cần có thông tin về tổng nguồn vốn cần sử dụng, mục đích sử dụng vốn, thời gian sử dụng vốn, và nguồn trả nợ của khách hàng, mà không cần phải xây dựng phương án, dự án cụ thể phục vụ nhu cầu đời sống.

Đối với những nhu cầu vay vốn phục vụ đời sống để mua nhà ở, xây dựng, cải tạo nhà ở; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để xây nhà ở thường có giá trị lớn, khách hàng mới phải bổ sung phương án, dự án trong hồ sơ đề nghị vay vốn đối với nhu cầu vốn này để tổ chức tín dụng có đầy đủ thông tin về mục đích vay vốn của khách hàng và để đảm bảo giám sát việc khách hàng sử dụng vốn vay đúng mục đích.

Thông tư 06 cũng đưa ra nhiều quy định “dễ thở” hơn với hoạt động vay tiêu dùng.

Đồng thời, Thông tư cũng bổ sung quy định tổ chức tín dụng được xem xét, quyết định cho khách hàng vay để trả nợ khoản vay tại tổ chức tín dụng khác với mục đích vay phục vụ nhu cầu đời sống; bổ sung việc tổ chức tín dụng được xem xét, quyết định cho khách hàng vay để trả khoản vay nước ngoài dưới hình thức mua bán hàng hóa trả chậm. “Khoản vay nước ngoài dưới hình thức mua bán hàng hóa trả chậm là hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế, do đó Thông tư 06 bổ sung quy định nêu trên để tạo điều kiện cho khách hàng vay vốn phục vụ nhu cầu này”, Ngân hàng Nhà nước cho biết thêm.

Không siết điều kiện vay vốn

Đặc biệt, với một số lo lắng Thông tư 06 sẽ siết chặt thêm điều kiện vay, Ngân hàng Nhà nước đã lên tiếng phủ nhận và khẳng định: Thông tư 06 không siết điều kiện cho vay đối với khách hàng, mà chỉ áp dụng theo Luật Các tổ chức tín dụng hiện hành.

Cụ thể, theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng hiện hành, khách hàng vay vốn phải đáp ứng 3 điều kiện gồm: Mục đích vay vốn hợp pháp; Có phương án sử dụng vốn khả thi; Có khả năng tài chính để trả nợ. Đây là các điều kiện vay vốn tối thiểu mà khách hàng phải đáp ứng theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng.

Theo đó, Thông tư 39/2016/TT-NHNN hiện hành cũng áp dụng các điều kiện này. Cụ thể tại Điều 7 Thông tư 39/2016/TT-NHNN, tổ chức tín dụng xem xét, quyết định cho vay khi khách hàng có đủ các điều kiện sau: Khách hàng là pháp nhân có năng lực pháp luật dân sự theo quy định của pháp luật.

Khách hàng là cá nhân từ đủ 18 tuổi trở lên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật hoặc từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật; Nhu cầu vay vốn để sử dụng vào mục đích hợp pháp; Có phương án sử dụng vốn khả thi; Có khả năng tài chính để trả nợ.

Đối với biện pháp bảo đảm trong hoạt động cấp tín dụng, việc áp dụng hoặc không áp dụng biện pháp bảo đảm là do tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận. Thực tế thời gian qua, tổ chức tín dụng đã và đang thực hiện nhiều biện pháp bảo đảm tiền vay với nhiều loại hình tài sản khác nhau, như ô-tô, tài sản hình thành trong tương lai, hàng hóa luân chuyển, quyền đòi nợ... hoặc cho vay không có tài sản bảo đảm trên cơ sở đánh giá phương án, dự án sản xuất kinh doanh hiệu quả, được tổ chức tín dụng đánh giá có khả năng tài chính để hoàn trả nợ vay đầy đủ, đúng hạn cả gốc và lãi.

Tài sản thế chấp chỉ là một trong các điều kiện quan trọng nhưng không phải là điều kiện hàng đầu, cũng như không phải là điều kiện bắt buộc theo quy định của pháp luật trong việc bảo đảm hoàn trả cho khoản vay, nâng cao trách nhiệm của khách hàng đối với việc trả nợ ngân hàng.