Mảnh đất văn hiến, anh hùng
Về Tam Sơn những ngày cuối năm, không khí kỷ niệm 105 năm Ngày sinh đồng chí Ngô Gia Tự (3-12-1908 - 3-12-2013), rộn ràng khắp miền quê. Theo Ðại Nam nhất thống chí, đây là làng duy nhất trong vùng có đủ tam khôi: Trạng nguyên, Bảng nhãn và Thám hoa. Mảnh đất hiếu học Tam Sơn còn là nơi khởi xướng phong trào "Nghìn việc tốt" (năm 1963) sau đó lan rộng khắp đất nước. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Tam Sơn đã huy động hàng nghìn lượt người ra mặt trận, là hậu phương vững mạnh chi viện lương thực cho tiền tuyến, bình quân mỗi năm, cung cấp cho chiến trường từ 400 tấn đến 500 tấn lương thực, thực phẩm. Năm 1967, nhân dân Tam Sơn vinh dự đón Bác Hồ về thăm, Người động viên nhân dân tích cực thi đua sản xuất, vượt qua gian khó chiến đấu chống giặc Mỹ xâm lược. Năm 1972, giặc Mỹ điên cuồng trút bom xuống Tam Sơn khiến xóm làng tan hoang, nhưng không thể làm nao núng ý chí người dân Tam Sơn.
Với nhiều công lao, đóng góp to lớn, Tam Sơn vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Ðảng bộ và nhân dân Tam Sơn được Nhà nước tặng thưởng 343 Huân chương và 164 Huy chương kháng chiến các loại.
Chung sức xây dựng quê hương
Vốn là xã thuần nông, thu nhập của người dân Tam Sơn phụ thuộc vào nông nghiệp, hộ nghèo chiếm tỷ lệ cao. Những năm gần đây, do chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ, cho nên giá trị sản xuất tiểu thủ công nghiệp (TTCN), xây dựng, dịch vụ chiếm gần 80%. Hiện nay, xã có gần ba nghìn hộ thì gần 60% trong số đó tham gia sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ. Sản phẩm gỗ mỹ nghệ của Tam Sơn được ưa chuộng, đánh giá cao trên thị trường trong nước và nước ngoài với mẫu mã đẹp và chất lượng bảo đảm. Nhiều cơ sở sản xuất hình thành đã giải quyết việc làm tại chỗ cho hàng trăm lao động và thu hút nhân lực từ các vùng lân cận, nâng cao mức thu nhập và cải thiện đời sống nhân dân, đưa tổng giá trị sản xuất TTCN dịch vụ sáu tháng đầu năm 2013 của xã đạt 105 tỷ đồng.
Trước đây, do có nhiều ruộng trũng, người dân chỉ cấy được một vụ lúa, đồng ruộng phải bỏ hoang. Với sự năng động, người dân Tam Sơn chủ động sử dụng giống cây trồng, vật nuôi có năng suất, chất lượng cao, mở rộng diện tích sản xuất lúa nếp theo hướng sản phẩm hàng hóa. Với cơ cấu hơn 80% số diện tích gieo cấy lúa nếp hàng hóa, Tam Sơn trở thành vùng lúa nếp lớn của Bắc Ninh, và có mức nhu nhập cao gấp gần 1,5 lần so với trước đây. Bên cạnh đó, người dân đã tích cực chuyển đổi mùa vụ trồng luân canh khoai tây, rau màu nhờ đó giá trị thu nhập đạt 104 triệu đồng/ha/năm. Giá trị trồng trọt sáu tháng đầu năm 2013 đạt 28,9 tỷ đồng, tăng 3,4 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2012.
Sự đổi thay trên quê hương cách mạng Tam Sơn hiện rõ trên từng đường làng, ngõ xóm. Nhà cửa khang trang sạch đẹp. Những con đường đất ngày nào giờ được đổ bê-tông, thảm nhựa, nhiều con đường nhỏ dẫn ra đồng được cứng hóa giúp nông dân vận chuyển nông sản càng thêm tiện lợi. Hệ thống điện, đường, trường, trạm được đầu tư nâng cấp. Tam Sơn nghèo khó ngày nào giờ đã căng đầy sức sống.
Cụ Ngô Văn Tính, thôn Phúc Tinh nhớ lại: Trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nhân dân Tam Sơn vô cùng cơ cực, lầm than. Ngày nay, quê hương có nhiều đổi thay, đời sống ấm no, nhân dân càng thêm tin tưởng vào công cuộc đổi mới do Ðảng khởi xướng và lãnh đạo.
Phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang, Ðảng bộ và nhân dân Tam Sơn không ngừng phấn đấu vượt qua mọi khó khăn, thử thách làm thay đổi diện mạo nông thôn. Trong niềm vui hôm nay, nhân dân Tam Sơn lại nhớ về người con ưu tú của quê hương, nguyện noi theo tấm gương sáng của đồng chí Ngô Gia Tự.
