Sức sống mới trên vùng cao Sơn Ðộng

Khi mặt trời vừa gác bóng trên những đỉnh núi cũng là lúc ông Lăng Nhật Khang, dân tộc Nùng, năm nay 62 tuổi, ở thôn Mới, xã Phúc Thắng (Sơn Ðộng)  lùa đàn bò về chuồng. Giữa mùa đông nhưng đàn bò nhà ông Khang vẫn béo tốt, quây quần trong cái chuồng được che chắn ấm cúng, 5 đến 6 con bê mới ra đời mải miết rúc vào bụng bò mẹ. Chung quanh chuồng, ông Khang để những đụn rơm khô, sau khi bò được lùa ra đồng hoặc vào rừng ăn cỏ, về đến chuồng, ông cho bò ăn thêm rơm có trộn nước muối pha loãng để chống chịu được với cái giá rét vùng cao. Ông Khang cho biết: Năm 2008, thời điểm được vay vốn hỗ trợ phát triển sản xuất, ông mạnh dạn vay 30 triệu đồng mua 13 con bò nái về nuôi, vì nhận thấy lợi thế về đồng cỏ ở địa phương. Ðến nay, ông đã trả hết số tiền vay và đàn bò của gia đình ông đã phát triển lên 47 con, với giá trị hàng trăm triệu đồng. Gia đình ông trở thành điển hình về phát triển chăn nuôi gia súc và làm giàu ở xã Phúc Thắng.

Vào đúng ngày cuối cùng của năm 2010, bà con các dân tộc ở hai thôn Ké, Mỏ của xã An Châu (Sơn Ðộng) có được niềm vui lớn vì tuyến đường vào hai thôn được hoàn thành sau năm tháng thi công. Không thể kể hết những vất vả của người dân địa phương khi con đường chưa được mở rộng, chỉ biết rằng để khảo sát tuyến đường chỉ dài gần ba km này, các cán bộ kỹ thuật đã phải đi bộ hơn hai ngày trời. Gặp anh Lý Văn Ðỗ và chị Lục Thị Làu đang đánh xe trở vật liệu xây dựng, anh chị vui vẻ cho biết, trước đây đường đi từ thôn Mỏ ra xã An Châu do nhân dân tự mở, đường đất lại phải qua đèo cao, suối sâu nên những hôm mưa lũ, giao thông bị tê liệt, nếu có việc gấp người dân chỉ còn biết đi bộ cắt rừng. Khi được Nhà nước đầu tư sửa chữa, nâng cấp con đường, nhiều gia đình đã tự nguyện hiến đất để cho đường rộng hơn, thẳng hơn, riêng gia đình anh chị đã hiến hơn 60 m2 đất ở. Con đường mới đã tạo điều kiện để thôn Ké, Mỏ 'gần' hơn với nhịp phát triển của toàn huyện.

Những ngày đầu năm, giữa lúc cả nước tưng bừng trong không khí mừng đảng, mừng xuân và chào mừng thành công Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ XI, đồng bào các dân tộc Sơn Ðộng đón mừng công trình mới: Nhà máy may của Công ty cổ phần may Sơn Ðộng được khánh thành và có những lô hàng đầu tiên xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Mỹ, EU, Mê-xi-cô... đánh dấu bước phát triển mới của nền công nghiệp vùng cao. Ông Nguyễn Văn Phúc, Trưởng phòng tổ chức - đào tạo của công ty cho biết: Hiện nay, công ty đã có năm dây chuyền đi vào sản xuất với sản lượng 2-2,5 nghìn sản phẩm/ngày và đang giải quyết việc làm cho 450 lao động địa phương. Gặp các chị Ninh Thị Ngân, Trần Thị Chung, dân tộc Sán Chí, ở xã Lệ Viễn, chị Lại Thị Vân, dân tộc Nùng đang mải miết bên dây chuyền may, chúng tôi được biết: Khi được công ty tuyển dụng, những công nhân ở đây đều cố gắng học nghề, đến nay đã được nhận những tháng lương đầu tiên, bình quân đạt gần hai triệu đồng/người/tháng.

Chủ tịch UBND huyện Sơn Ðộng Trần Công Thắng, cho biết, huyện đã xác định, giảm nhanh và bền vững số hộ nghèo, bảo đảm đến năm 2020 nhân dân Sơn Ðộng có mức sống ngang bằng các địa phương khác trong khu vực. Năm 2009, năm đầu tiên thực hiện chương trình, huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xây dựng kế hoạch chi tiết, thực hiện từng nội dung của Nghị quyết về cơ chế chính sách, giải pháp đặc thù hỗ trợ giảm nghèo. Các hạng mục xây dựng hạ tầng được huyện thực hiện theo kiểu 'cuốn chiếu', không dàn trải, chú trọng chất lượng công trình, tập trung vào các công trình thiết yếu mang lại nguồn lợi thiết thực cho người dân. Bên cạnh đó, 100% số hộ nghèo trong huyện được vay không lãi suất với mức năm triệu đồng/hộ trong hai năm để phát triển sản xuất với tổng số vốn hơn 34 tỷ đồng và hàng chục tỷ đồng khác cho các hộ nghèo vay cải thiện, sửa chữa nhà ở, xuất khẩu lao động, sản xuất và chế biến, bảo quản nông sản... Thực hiện chính sách giao đất, giao rừng và đất lâm nghiệp, huyện đã tổ chức giao ngoài thực địa cho 2.679 hộ và 16 cộng đồng dân cư, với tổng diện tích hơn chín nghìn ha. Ngoài ra, 809 hộ tham gia chính sách trồng rừng, bảo vệ rừng trong thời gian chưa tự túc được lương thực còn được nhận hỗ trợ gạo với số lượng hơn 140 tấn.

Chính sách cán bộ, đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cơ sở được huyện đặc biệt chú trọng. Huyện đã luân chuyển hai cán bộ huyện về xã giữ các chức danh lãnh đạo chủ chốt, đồng thời đưa cán bộ, trí thức trẻ có trình độ chuyên môn kỹ thuật tham gia vào các tổ công tác tại bốn xã đặc biệt khó khăn là Thạch Sơn, Tuấn Mậu, Dương Hưu, Hữu Sản. Trong khâu hỗ trợ phát triển sản xuất, huyện đã tiến hành lập quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp giai đoạn 2010-2020, phân bổ gần 20 tấn lúa giống cho các xã; tổ chức tập huấn kỹ thuật chăm sóc, tiêm phòng bảo vệ đàn gia súc, cung ứng hàng trăm bò nái sinh sản cho các xã phát triển chăn nuôi. Nhờ đó, nhận thức của người dân trong sản xuất nông nghiệp đã được nâng lên rõ rệt. Các chính sách bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân cũng được huyện chỉ đạo tổ chức thực hiện triệt để. Ðến nay kinh tế của Sơn Ðộng có chuyển biến tích cực, sản lượng lương thực bình quân đạt 391 kg/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm 6,87%... Tuy nhiên, khi triển khai Nghị quyết 30a, do số lượng công việc lớn, trên nhiều lĩnh vực, trong khi đó đội ngũ cán bộ thiếu, năng lực hạn chế... là những trở ngại không nhỏ. Quy trình phê duyệt đầu tư các cấp theo quy định còn chiếm nhiều thời gian nên đến khi ký được hợp đồng thực hiện lại trùng vào mùa mưa lũ ở miền núi, vùng cao, làm chậm tiến độ thi công. Vốn đầu tư hằng năm theo Nghị quyết 30a còn thấp (năm 2010 chỉ được đầu tư 20 tỷ đồng) nên không đáp ứng được nhu cầu, ảnh hưởng đến việc triển khai thực hiện các công trình, dự án có số vốn lớn. Trước tình hình đó, huyện xây dựng nhiều giải pháp đào tạo nhằm nâng cao trình độ cán bộ. Tập trung đầu tư các công trình phục vụ sản xuất, như: thủy lợi, cải tạo hệ thống giao thông; xây dựng và cải tạo trụ sở UBND các xã phục vụ cải cách hành chính và điều hành của chính quyền cơ sở. Ðồng thời, đề xuất Chính phủ bổ sung, tăng nguồn vốn được cấp hằng năm từ nguồn ngân sách T.Ư, trái phiếu Chính phủ, vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia hoặc vốn không hoàn lại của nước ngoài để các dự án sớm được đầu tư, phát huy hiệu quả trong việc xóa nghèo nhanh, bền vững trên địa bàn Sơn Ðộng.