Sử dụng chất cấm trong chăn nuôi là một tội ác

Sáng 3-11, Quốc hội tiếp tục thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2015 và kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2016.

Nguồn gốc chất cấm có từ đâu?

Trong phiên thảo luận kéo dài một ngày rưỡi, ngày hôm qua, 2-11, các đại biểu Quốc hội bày tỏ bức xúc với các yếu kém trong quản lý của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Y tế khi quản lý chất cấm này.

Đại biểu Đinh Thị Phương Khanh (Long An) đã đề cập đến vấn đề an toàn thực phẩm và cho rằng đây là vấn đề lớn được nhân dân rất quan tâm. Mặc dù năm 2015 là năm được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chọn là năm an toàn thực phẩm, để triển khai quyết liệt đồng bộ các giải pháp, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác bảo đảm sức khỏe cho nhân dân. Nhưng gần một năm triển khai thực hiện, dường như tình hình vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm không những không giảm mà còn diễn biến hết sức phức tạp và thủ đoạn hết sức tinh vi. Qua kết quả kiểm tra giám sát an toàn thực phẩm trong nông nghiệp 9 tháng đã phát hiện 16% mẫu thịt có chất tạo nạc Salbutamol độc hại. 7,6% mẫu thịt có dư lượng quá chất kháng sinh vượt ngưỡng. 10,3% mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, vượt mức giới hạn cho phép và mới đây là phát hiện của Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là chất vàng ô trong thức ăn chăn nuôi gia cầm.

Đại biểu Phương Khanh cho biết, qua tiếp xúc, cử tri cho rằng các cơ quan quản lý nhà nước dường như đang bất lực trước không ít người kinh doanh, làm giàu bất chính trên chính sức khỏe của người dân. Người dân đặt câu hỏi nguồn gốc các chất này từ đâu, Salbutamol là nhóm chất độc bảng B và chỉ có những công ty có số đăng ký với sản phẩm này còn hiệu lực mới được nhập và nhà máy GMP mới được sản xuất. Việc sử dụng thuốc thành phẩm và nguyên liệu chứa Salbutamol được cho là quy định rất chặt chẽ tại các văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực dược và chỉ bán theo đơn và sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Việc thực phẩm tồn dư chất cấm thuộc nhóm độc bảng B này là do đâu? Có hay không công tác buông lỏng quản lý. Mặc dù đây là loại thuốc bán theo đơn thuốc nhưng thật không mấy khó khăn khi người dân có thể tự mua các loại thuốc thành phẩm này ở các đại lý thuốc Tây và với số lượng bao nhiêu tùy ý, bởi người bán thuốc thì hầu như không quan tâm người dân mua thuốc này dùng để làm gì và chưa kể nguồn thuốc này được nhập lậu, chưa được kiểm soát chặt chẽ và trách nhiệm thì không biết thuộc về ai.

Còn đại biểu Đỗ Văn Đương (TP Hồ Chí Minh) nói: “Tôi đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của người đã nhập khẩu 68 tấn chất tạo nạc là chất cấm trong chăn nuôi. Hôm nay tôi kính đề nghị các bác nông dân vì sức khỏe cộng đồng đừng dùng thuốc diệt chuột, diệt cỏ để tẩm ướp vào rau, quả đem ra thị trường. Vì yêu quê hương, đất nước thì đừng biến khoai tây Trung Quốc thành khoai Đà Lạt.”

Ông Đương cho rằng, nhà nước phải đấu tranh quyết liệt với việc nhập khẩu, sử dụng chất cấm, chất tạo nạc trong chăn nuôi như đấu tranh với tội phạm ma túy.

Bộ trưởng NNPTNT: “Đấu tranh với chất cấm trong chăn nuôi như với ma túy”

Trong phần trả lời của mình sáng 3-11, Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định: “Phải đấu tranh với chất cấm trong chăn nuôi như với ma túy. Tôi báo cáo và nêu với các cơ quan chức năng, đối với tôi, việc sử dụng chất cấm là một tội ác.”

Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, Bộ NNPTNT nhận thức rất rõ yêu cầu bức thiết của nhân dân về bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm nên đã luôn xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm số một của toàn ngành và áp dụng nhiều biện pháp.

Tuy nhiên, theo ông, kết quả giám sát trong 9 tháng đầu năm cho thấy tỷ lệ mẫu vi phạm còn cao, và chưa có cải thiện so với năm ngoái. Về thủy sản có 1,01% mẫu kiểm tra có hóa chất và kháng sinh vượt ngưỡng; rau có 10,3% thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng; thịt có 7,6% mẫu có thuốc kháng sinh vượt ngưỡng.

“Do vậy chúng tôi đã phát động đợt an toàn vệ sinh thực phẩm kéo dài đến tháng 2-2016 để chấn chỉnh tình hình và rút kinh nghiệm,” Bộ trưởng Phát cho biết.

Trong đợt này có chương trình về cấm sử dụng chất cấm trong chăn nuôi. Sau khi các cơ quan chức năng vào cuộc mạnh hơn thì sử dụng chất cấm trong chăn nuôi có giảm, nhất là khu vực xung quanh TP Hồ Chí Minh, nhưng vẫn còn.

“Chúng ta kiểm tra mẫu thịt của con heo chỉ là ngọn, chúng tôi chủ trương xóa bỏ trong đợt này các đường dây mua bán chất này,” ông cam kết.

Bộ trưởng Y tế: “Chất cấm không nhập bằng đường chính ngạch”

Cũng từ những ý kiến bức xúc của đại biểu Quốc hội về dư lượng kháng sinh trong nông sản và thịt gia súc, gia cầm, sáng 3-11, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng những chất cấm như kháng sinh Salbutamol là những dược phẩm dứt khoát phải nhập khẩu để điều trị cho người. Quy trình quản lý các dược phẩm này khá chặt chẽ, từ nhập khẩu nguyên liệu, sản xuất kinh doanh, phân phối và sử dụng phải qua đơn. Trong quá trình sử dụng, các nhà nhập khẩu đều phải có các hóa đơn xuất nhập khẩu và các hợp đồng. Bà Tiến phủ nhận thông tin thời gian vừa qua ngành y tế cho nhập khẩu khoảng 65 tấn Salbutamol và cho biết chỉ nhập 3,5 tấn.

Bà cũng cho rằng, khả năng thương lái và doanh nghiệp mua thành phẩm từ các hiệu thuốc để nghiền ra cho vào thức ăn gia cầm cũng khó, bởi thuốc được quản lý chặt, và giá thành mua các thành phẩm đó rất cao. Nhưng bà Tiến cũng không loại trừ khả năng người chăn nuôi đã mua thuốc nhập lậu không được quản lý.

Bộ trưởng Tiến cũng khẳng định, nguyên nhân là do người chăn nuôi muốn có lợi nhuận và đạo đức kinh doanh không được coi trọng nên đã cho chất cấm đó vào thức ăn gia súc. Mặt khác, thương lái cũng ép buộc người dân nếu muốn được thu mua với giá thành cao thì phải cho chất tạo nạc và chất cấm đó để tăng năng suất.

“Chúng tôi cũng nhất trí đây là vấn đề cần quản lý chặt. Chúng tôi đã đang và sẽ phối hợp với Bộ NNPTNT, các bộ ngành và địa phương để kiểm soát chặt chẽ hơn nữa quy trình nhập khẩu, kinh doanh và sản xuất”, Bộ trưởng Y tế nói.

Mặc dù chúng ta đã có luật, nghị định và quy định xử phạt về an toàn thực phẩm, nhưng Bộ trưởng Tiến cũng thừa nhận, vấn đề quản lý an toàn thực phẩm từ trang trại đến chợ là một chuỗi rất dài từ nuôi trồng, chế biến, kinh doanh sản xuất và cuối cùng đến người dân sử dụng. Mất an toàn thực phẩm không những ảnh hưởng đến sức khỏe người dân trước mắt và lâu dài mà còn ảnh hưởng đến kinh tế. Các nông sản, thủy sản của chún ta nếu không quản lý tốt thì sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu. Thị trường xuất khẩu thời gian qua đã giảm từ 10 đến 30% trên các mặt hàng nông sản và thực phẩm.

Hiện nay, Bộ Y tế là cơ quan quản lý Nhà nước và là Phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về an toàn thực phẩm, các bộ ngành đã phối hợp nhưng việc thực thi vẫn còn khó khăn. Bộ trưởng mong Quốc hội và Chính phủ phối hợp với các địa phương cùng cơ quan quản lý thực thi nhiệm vụ này trên cơ sở một số chính sách sẽ được Bộ đề xuất trong thời gian tới.