Quỳ Châu trồng rừng kinh tế

Ðây là khó khăn cho Quỳ Châu trong phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, những hạn chế trên cũng là những yếu tố giúp Quỳ Châu giữ được vốn rừng, bảo vệ môi trường sinh thái.

Quỳ Châu cũng là huyện có diện tích rừng lớn ở Nghệ An, chiếm gần 60% diện tích đất tự nhiên, đứng thứ tư sau các huyện Tương Dương, Con Cuông và Quế Phong. Rừng Quỳ Châu mang đặc tính của rừng nhiệt đới, được phân bổ trên triền dốc lớn, núi cao với nhiều loại gỗ quý. Trong đó phải kể đến cây quế, được xem như đặc sản của huyện.

Ðã có thời điểm, rừng Quỳ Châu bị tàn phá do nạn phá rừng làm nương rẫy. Nhưng do đẩy mạnh công tác khoanh nuôi bảo vệ rừng, nên trong những năm gần đây, rừng được tái sinh nhanh, độ che phủ đạt xấp xỉ 70%. Thêm vào đó, khí hậu và đất đai của Quỳ Châu rất thích hợp để trồng các loại cây đặc sản quý hiếm nên càng tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế rừng, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững.

Nếu cách đây năm năm phong trào trồng rừng nguyên liệu đang ở dưới dạng mô hình, diện tích chỉ tính bằng ha, thì đến nay trồng rừng nguyên liệu đã phát triển khắp nơi trong huyện. Hằng năm, huyện trồng mới hơn 1.000 ha rừng, bao gồm cả hai lâm trường Quỳ Châu, Cô Ba và Ban Quản lý Rừng phòng hộ Quỳ Châu. Các loại cây đưa vào trồng chủ yếu là quế, lát hoa; các loại cây nguyên liệu như keo lai, bạch đàn được cung cấp cho Nhà máy Giấy Nghệ An và các Nhà máy chế biến Gỗ MDS. Theo tính toán của các hộ trồng rừng nếu giá bán nguyên liệu như hiện nay thì mỗi ha rừng trồng nguyên liệu đến kỳ thu hoạch trung bình khoảng 60 triệu đồng/ha/năm. Trừ chi phí giống, phân bón, công lao động và lãi suất vay vốn ngân hàng khoảng 20 triệu đồng, còn lãi 40 triệu đồng. Chưa kể thu nhập từ các loại cây trồng xen khi rừng chưa khép tán như rễ hương, sắn, dứa,... Như vậy, bình quân mỗi năm lãi hơn năm triệu đồng/ha mà chỉ mất công trồng và chăm sóc trong ba năm đầu, những năm còn lại chỉ phải bảo vệ. Ðây thật sự là một khoản lãi khá lớn trong sản xuất lâm nghiệp.

Ngoài ra, Hạt Kiểm lâm và Ban Quản lý Rừng phòng hộ Quỳ Châu thường xuyên vận động nông dân trồng rừng, bảo vệ rừng; tuyên truyền định hướng cho nông dân, nhất là bà con các dân tộc tích cực áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào thâm canh trồng rừng, chuyển từ trồng rừng đơn giản sang trồng rừng kinh tế; phối hợp với lâm trường Cô Ba và lâm trường Quỳ Châu tổ chức tập huấn kỹ thuật trồng rừng nguyên liệu với gần 900 ha thuộc các xã Châu Bình, Châu Hội, Châu Nga, Châu Hạnh, Châu Thuận, Châu Bính.

Trong phong trào trồng rừng kinh tế ở Quỳ Châu, nhiều người biết mô hình trồng rừng của anh Vi Ðức Thuận ở xóm Bình 2, xã Châu Bình. Năm 2000, khi chung quanh tập trung trồng mía hoặc chưa biết trồng cây gì đem lại hiệu quả thì trên gần 5 ha trồng mía của gia đình, anh đã chuyển sang trồng keo lai. Năm 2004, thấy trồng keo có giá trị thu nhập cao, anh vận động 30 hộ trong xóm, trong xã cùng hợp tác trồng rừng. Với cách thức cổ phần, anh Thuận bỏ vốn, cấp giống, các hộ có đất, bỏ công trồng, chăm sóc rồi cùng chia lợi nhuận sau thu hoạch theo hợp đồng đã ký. Ðến nay, 160 ha đã được phủ  xanh keo lai hoàn toàn. Các gia đình cùng tham gia trồng rừng với anh Thuận đều đã có thu nhập cao từ việc trồng rừng nguyên liệu.

Bên cạnh đó, tỉnh Nghệ An cũng ban hành chính sách khuyến khích đối với nông dân trồng rừng bằng việc hỗ trợ 50% giá cây giống, với định mức giao mật độ trồng rừng 1.700 cây/ha và hỗ trợ cho người trồng rừng 400.000 đồng/ha cho những diện tích đất trồng rừng (nằm trong vùng quy hoạch) mới được khai hoang.

Gầy đây, tỉnh cấp phép đầu tư dự án FDI trồng rừng nguyên liệu giấy cho Công ty Innov Green Nghệ An, thuộc Tập đoàn Green Elite (Trung Quốc), với mức đầu tư lên tới 60 triệu USD. Dự án trồng 190 nghìn ha rừng nguyên liệu được thực hiện ở bốn huyện vùng cao Nghệ An: Quỳ Châu, Quế Phong, Tương Dương và Kỳ Sơn... Ðối với Quỳ Châu, dự án này sẽ góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế cây trồng, làm cho nhiều người lao động ở các huyện quy hoạch vùng nguyên liệu sẽ có thêm việc làm và thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo cho người dân, giảm diện tích đất trống đồi núi trọc, bảo vệ môi trường...

Việc trồng rừng ở Quỳ Châu cũng đang gặp khó khăn, do địa phương thiếu vốn và giống cây rừng. Cần khuyến khích, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư có tiềm lực kinh tế, tham gia xây dựng các nhà máy chế biến tiêu thụ nguyên liệu gỗ cho bà con nông dân. Ðồng thời liên kết các thành phần kinh tế thu hút các hộ gia đình tham gia trồng rừng nguyên liệu, tạo việc làm, tăng thu nhập và xóa đói, giảm nghèo từ phát triển kinh tế rừng.

Nhu cầu trồng rừng là rất lớn. Trồng rừng đang là cơ hội để tăng nguồn thu nhập, ổn định đời sống cho đồng bào các dân tộc miền núi ở Quỳ Châu. Vì thế khắc phục khó khăn bằng việc khuyến khích các doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh đến địa phương đầu tư trồng rừng, gắn với chế biến, tiêu thụ các sản phẩm từ rừng là một hướng đi lâu dài cần được phát huy. Có như vậy, việc phát triển rừng mới gắn với công nghiệp chế biến, tiêu thụ sản phẩm lâm nghiệp, bảo đảm giữ gìn môi trường sinh thái, tạo được nghề rừng phát triển ổn định và bền vững.