Quốc hội thông qua Nghị quyết đột phá về phát triển năng lượng quốc gia

Nghị quyết gồm 16 Điều quy định các cơ chế, chính sách để phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030, bao gồm: Điều chỉnh cập nhật quy hoạch phát triển điện lực, phương án phát triển mạng lưới cấp điện trong quy hoạch tỉnh; đầu tư xây dựng dự án điện lực; phát triển điện gió ngoài khơi; mua bán điện trực tiếp; đầu tư xây dựng dự án, công trình dầu khí, than.

Trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, được sự ủy quyền của Chính phủ, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030.

Quy định rõ thẩm quyền phê duyệt dự án điện gió ngoài khơi

Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết: Trên cơ sở ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì soạn thảo khẩn trương, tích cực phối hợp với Cơ quan thẩm tra, các Ủy ban của Quốc hội để nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý xác đáng của các đại biểu Quốc hội và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết.

Cụ thể, điều chỉnh tên gọi theo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; quy định việc điều chỉnh cập nhật quy hoạch nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn nhưng không làm thay đổi quan điểm, mục tiêu, định hướng lớn của quy hoạch và không làm tăng tổng công suất lắp đặt theo cơ cấu từng loại hình nguồn điện; mở rộng đối tượng tham gia cơ chế mua bán điện trực tiếp bao gồm cả các đơn vị bán lẻ điện, đồng thời loại bỏ các nội dung trùng lặp với chính sách hiện hành...

Một trong những nội dung quan trọng của Nghị quyết là phân định thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án điện gió ngoài khơi.

Theo Nghị quyết, Thủ tướng Chính phủ được giao thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư và chấp thuận nhà đầu tư, không qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với các dự án điện gió ngoài khơi giai đoạn 2025-2030. Các dự án này phải đáp ứng các điều kiện sau: Đáp ứng điều kiện về quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia; tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; hàng hải; dầu khí; có trong Quy hoạch phát triển điện lực và dự kiến vận hành trong giai đoạn 2025-2030.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có điểm gom công suất dự án điện gió ngoài khơi thuộc địa giới hành chính do mình quản lý có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án điện gió ngoài khơi thuộc giai đoạn 2031-2035. Việc chấp thuận chủ trương đầu tư dự án điện gió ngoài khơi phải có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và cơ quan khác có liên quan.

Bảo đảm quy định đầy đủ, đồng bộ và khả thi, sớm đưa Nghị quyết vào cuộc sống

Theo Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên, các nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ hoặc có tính linh hoạt cao đã được chỉnh lý phù hợp ngay trong dự thảo Nghị quyết.

Để không tạo khoảng trống pháp lý sau khi nghị quyết được thông qua, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Chính phủ sẽ ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn, bảo đảm quy định rõ ràng, đầy đủ, đồng bộ và khả thi, sớm đưa Nghị quyết vào cuộc sống; chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai thực hiện các quy định của nghị quyết, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của các dự án về nguồn điện, lưới điện, hoàn thiện cơ chế thị trường và đẩy mạnh thu hút đầu tư, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia trong những năm tới, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội ở mức 2 con số và đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050; tăng cường công khai, minh bạch, giám sát thực thi, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền những vấn đề phát sinh và đề xuất giải các pháp bổ sung khi cần thiết.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/2026, được thực hiện đến hết ngày 31/12/2030, trừ trường hợp quy định tại Khoản 3 và Khoản 4 Điều 16 Nghị quyết.