Phòng bệnh sa tử cung

Hai bộ phận có liên quan chặt chẽ đến tử cung:

+ Khung chậu: là một bộ phận khung xương, phía trước và hai bên tạo thành bởi hai xương chậu, phía sau là xương cùng (cụt). Trong sản khoa, khung chậu rất quan trọng vì thai nhi trong buồng tử cung muốn ra ngoài theo đường âm đạo phải chui tọt qua lòng khung chậu.

+ Sàn đáy chậu: còn gọi là tầng sinh môn, gồm tất cả các phần mềm (gân, cơ, dây chằng...). Có chức năng nâng đỡ các cơ quan nằm bên trên khung chậu như bàng quang, tử cung, âm đạo, trực tràng...

Ở phụ nữ lớn tuổi, phụ nữ sinh nhiều con, những người lao động nặng, lao động sớm sau khi sinh... thì tử cung dễ bị lệch đi không còn ở vị trí bình thường. Nó có khuynh hướng thòng xuống và chui ra ngoài âm hộ (cửa mình). Trong trường hợp nặng, tử cung có thể xuống nằm hẳn ngoài âm hộ. Chứng bệnh này gọi là sa tử cung (hay sa dạ con).

Mức độ sa tử cung:

+ Độ 1: tử cung còn nằm trong âm đạo nhưng khi ho, cười, hay tập thể dục thì bị rỉ nước tiểu ra ngoài.

+ Độ 2: cổ tử cung "thập thò" ngoài cửa mình, bệnh nhân phải đi tiểu thường xuyên không tự chủ.

+ Độ 3: cổ tử cung sa hẳn ra khỏi cửa mình, xảy ra ở phụ nữ lớn tuổi (bị sa tử cung lâu năm mà không điều trị) rất bất tiện, mặc cảm trong sinh hoạt cuộc sống hàng ngày.

Nguyên nhân: Người phụ nữ sinh nhiều lần, sinh rớt, giúp sinh không đúng kỹ thuật, gây tổn thương đáy chậu và tử cung, do lớn tuổi - các tổ chức nâng đỡ bị nhão và yếu, áp lực ổ bụng tăng quá mức (khoang bụng chứa quá nhiều nước), u bướu trong khoang chậu, hoặc do bẩm sinh.

Triệu chứng: Rỉ nước tiểu khi ho, chạy nhảy, cười, đau quặn bụng dưới vùng khung chậu hoặc các vùng liên quan, cảm giác khó chịu như sưng, đầy đầy trong âm đạo; khó khăn khí đi tiểu hay đại tiện.

Phòng và trị bệnh

Ngoại trừ bệnh bẩm sinh, các trường hợp khác sa tử cung đều có thể phòng ngừa: Nên thường xuyên, đặc biệt trước khi mang thai, tập những động tác giúp cơ đáy chậu luôn vững chắc (tham khảo bác sĩ sản phụ khoa), tránh bị bón, khó tiểu, nhiễm trùng tiểu bằng cách ăn nhiều trái cây, rau ngũ cốc, uống nhiều nước, không nhịn tiểu lâu, nên giảm cân trước khi có con vì dư cân sẽ làm tăng thêm áp lực vùng chậu, khi sinh, không để chuyển dạ quá lâu, rặn quá sớm tránh rách sàn chậu.

Điều trị bệnh sa tử cung ở độ 1 chủ yếu là tập thể dục cho đúng và có chế độ ăn uống hợp lý. Nếu không cải thiện, cần có dụng cụ đỡ tử cung (pessary) giúp tập hữu hiệu hơn. Bệnh ở độ 2 và 3 thì phải phẫu thuật để tạo sự vững chắc cho đáy chậu. Nếu quá trầm trọng có khi phải cắt tử cung và sửa lại sàn đáy chậu.