Phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tặng bó hoa tươi thắm chúc mừng Ban Bí thư Trung ương Đoàn, tặng quà cho 10 gương mặt trẻ tiêu biểu Việt Nam năm 2023 và 9 gương mặt trẻ Việt Nam triển vọng năm 2023.

Chuyển đổi số đã trở thành một trọng tâm quan trọng, không chỉ của Việt Nam mà còn cả thế giới. Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, khách quan đang diễn ra rất mạnh mẽ và sâu rộng. Năm 2020, Chính phủ đã phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 nhằm mục tiêu kép là vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực đi ra toàn cầu.

Thanh niên là lực lượng năng động, sáng tạo, nhạy bén, làm chủ khoa học-công nghệ; là lực lượng xung kích, chủ lực, tạo sự bứt phá, giá trị mới trong chuyển đổi số quốc gia. Do vậy, “Phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia” là chủ đề xuyên suốt trong Chương trình Thủ tướng Chính phủ gặp mặt và đối thoại với thanh niên năm 2024.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao tặng hoa, quà cho các gương mặt thanh niên tiêu biểu.

Phát biểu tại chương trình, đồng chí Bùi Quang Huy, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam nhấn mạnh, mỗi một năm, Thủ tướng quyết định chương trình đối thoại với các chủ đề khác nhau. Theo đó, năm nay, chủ đề được xác định với 2 lý do cơ bản:

Một là, Đảng, Nhà nước, Chính phủ luôn dành cho thanh niên sự quan tâm đặc biệt, mong muốn xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam phát triển toàn diện, đồng thời kỳ vọng thanh niên Việt nam phát huy cao tinh thần “5 sẵn sàng” như thông điệp mà Thủ tướng Chính phủ đã gửi gắm đến thanh niên Việt Nam tại Chương trình đối thoại năm 2023, đó là: sẵn sàng bảo vệ mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; sẵn sàng giữ vững bản lĩnh, ý chí, khát vọng vươn lên; sẵn sàng thích ứng và làm chủ trong cuộc cách mạng 4.0; sẵn sàng tiên phong trong chuyển đổi số; sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì, xông pha việc khó, việc mới khi Tổ quốc cần.

Hai là, Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, Đảng, Nhà nước ta xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm và là phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; góp phần phát huy sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, nguồn lực bên trong và bên ngoài; giúp giải quyết hiệu quả các mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội; với sứ mệnh là chủ nhân tương lai, là rường cột của nước nhà, thanh niên chính là lực lượng gương cao ngọn cờ chuyển đổi số Việt Nam, vì một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, phát triển.

Chính vì vậy, tại Chương trình này, Ban Tổ chức mong muốn các bạn thanh niên tham gia đối thoại với tinh thần trách nhiệm, thẳng thắn, cởi mở và trí tuệ, tập trung vào việc tìm hiểu cũng như đề xuất, hiến kế về các vấn đề liên quan Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, góp phần thực hiện thành công Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 định hướng đến năm 2030 của Chính phủ.

Câu hỏi đầu tiên của chương trình tập trung vào vấn đề bảo vệ dữ liệu và an ninh mạng, bảo đảm an toàn trong công cuộc chuyển đổi số.

Về câu hỏi này, Thủ tướng nêu rõ, vấn đề cũng có hai mặt: có tích cực và hạn chế, do đó phải có tư duy, phương pháp luận và cách tiếp cận để giải quyết, luôn đặt con người và sự vật trong sự vận động và phát triển, phải vững tâm để xử lý hiệu quả, phải xem như là việc bình thường để đối mặt.

Thủ tướng cho rằng, phong trào sống được khi gắn với lợi ích của đất nước, của thanh niên; đề nghị cần tập trung 3 phong trào, đó là nâng cao năng lực công nghệ thông tin; học tập ngoại ngữ, phong trào giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường vừa gắn lợi ích quốc gia và của mỗi người.

Quang cảnh buổi gặp mặt, đối thoại với thanh niên.

Các đại biểu thanh niên cũng đặt câu hỏi về các nội dung: giải pháp của Chính phủ để kết nối liên thông các dịch vụ từ Trung tâm dữ liệu quốc gia đang hình thành nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trẻ khai thác, sử dụng trong quá trình vận hành doanh nghiệp; rút ngắn khoảng cách chuyển đổi số giữa nông thôn, vùng sâu, vùng xa với thành thị và đưa lực lượng cán bộ trẻ có năng lực chuyển đổi số về nông thôn; các giải pháp của Chính phủ để hạn chế tình trạng nhiều loại hình nghề nghiệp đang bị đe dọa bởi máy móc và trí tuệ nhân tạo (AI) làm thay con người; giải pháp về chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, nông nghiệp…

Đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành cũng đã trả lời giải đáp các câu hỏi của đại diện thanh niên.

Trả lời thêm các câu hỏi, Thủ tướng nêu rõ, cơ sở dữ liệu rất quan trọng với chuyển đổi số; có cơ sở dữ liệu mới có AI, cho nên Chính phủ lấy năm 2023 là Năm Cơ sở dữ liệu, cùng với xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia là xây dựng cơ sở dữ liệu các bộ, ngành, địa phương; thúc đẩy xây dựng cơ sở dữ liệu của các doanh nghiệp, tổ chức, chủ thể trong xã hội; phát động phong trào xây dựng cơ sở dữ liệu cá nhân, và trong quá trình này nỗ lực kết nối các cơ sở dữ liệu với nhau. Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành phải hoàn thành sớm cơ sở dữ liệu như đất đai, môi trường, hoạt động liên quan người dân, doanh nghiệp, từ đó tạo điều kiện người dân, tiếp cận cơ sở dữ liệu nhiều hơn.

Về cải cách thủ tục hành chính, Thủ tướng nêu rõ, công cuộc này nhằm làm cho doanh nghiệp và người dân đỡ mất thời gian, đỡ phải tiếp xúc trực tiếp, do đó phải ứng dụng chuyển đổi số, cắt giảm các thủ tục hành chính.

Thủ tướng nêu rõ, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, do đó muốn chuyển đổi số ở các khu vực này thì phải có hai điều kiện cần là sóng viễn thông và điện. Do đó Chính phủ đang tập trung giải pháp xóa vùng lõm về sóng và điện; trong quá trình này có trách nhiệm của Tập đoàn VNPT và EVN. Chính phủ cũng khuyến khích nâng cao năng lực công nghệ thông tin của người dân, doanh nghiệp ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo.

Giải pháp là nâng cao trình độ, năng lực, kỹ năng về chuyển đổi số cho thanh niên nông thôn, có chính sách phát triển chuyển đổi số ở vùng nông thôn. Trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, Thủ tướng cho rằng phải nâng cao bản sắc văn hóa dân tộc, hoặc ngay như trong ẩm thực, phải tăng cường ứng dụng chuyển đổi số để thúc đẩy sự phát triển theo xu hướng thời đại. Văn hóa có tính đại chúng, vấn đề quan trọng là càng có nhiều người được hưởng thụ văn hóa. Hiện nay, Chính phủ đang xây dựng chương trình phát triển công nghiệp văn hóa, đưa văn hóa phát triển ngang tầm chính trị, kinh tế, xã hội nếu ứng dụng chuyển đổi số mạnh mẽ, thúc đẩy mạnh mẽ 3 yếu tố dân tộc, khoa học, đại chúng của văn hóa.

Thủ tướng nêu rõ, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan và là một lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu để phát triển Chính phủ số, công dân số. Thủ tướng cho rằng thanh niên phải đóng vai trò xung kích trong chuyển đổi số. Thủ tướng mong muốn thanh niên hiến kế để Chính phủ đẩy mạnh công cuộc này.

Phát biểu ý kiến kết luận buổi đối thoại, Thủ tướng Phạm Minh Chính chuyển lời thăm hỏi ân cần, lời chào trân trọng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến đoàn viên, thanh niên Việt Nam; luôn mong muốn thanh niên phát huy vai trò xung kích, luôn là cánh tay đắc lực của Đảng.

Thủ tướng nêu rõ, thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và tinh thần (16-30 tuổi), phát triển trí tuệ, năng động, sáng tạo, luôn mong muốn tự khẳng định mình, là lực lượng có tiềm năng to lớn. Trong suốt chiều dài lịch sử vẻ vang của dân tộc, các thế hệ thanh niên Việt Nam luôn đóng góp quan trọng cho quá trình dựng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu luôn đặc biệt quan tâm đến thanh niên và việc đào tạo, rèn luyện thế hệ trẻ - Người khẳng định: “… Muốn thức tỉnh dân tộc phải thức tỉnh thanh niên, vì thanh niên là một bộ phận quan trọng của dân tộc. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần là do thanh niên. Thanh niên là chủ tương lai của đất nước”. “Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội".

Thanh niên luôn được Đảng, Nhà nước đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, phát huy nhân tố con người trong suốt chiều dài lịch sử Cách mạng Việt Nam. Ngay sau khi thành lập Đảng (3/2/1930), Đảng ta và Bác Hồ kính yêu đã sáng lập và rèn luyện tổ chức Đoàn (26/3/1931). Kể từ đó, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã thể hiện xuất sắc vai trò trong việc bảo vệ, xây dựng đất nước.

Muốn thức tỉnh dân tộc phải thức tỉnh thanh niên, vì thanh niên là một bộ phận quan trọng của dân tộc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh

Điều lệ Đảng khẳng định: “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, kế tục sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt trong phong trào thanh niên...”. Đoàn viên, thanh niên Việt Nam luôn phát huy tinh thần “Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”, chủ động vượt qua mọi khó khăn, thử thách để học tập, rèn luyện và trưởng thành, kế tục xứng đáng truyền thống và sự nghiệp cha anh, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển, Thanh niên Việt Nam đóng vai trò hết sức quan trọng, vừa là lực lượng đông đảo (khoảng 20% dân số), vừa là lực lượng không thể thiếu, có mặt và đóng góp công sức trên tất cả các địa bàn, các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại của đất nước. Các phong trào “Tuổi trẻ giữ nước”, “Thanh niên tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Thanh niên lập nghiệp”… thời gian qua vừa đáp ứng nhu cầu, vừa thể hiện nguyện vọng chính đáng của Đoàn viên, thanh niên và đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Chúng ta khẳng định, những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của gần 40 năm đổi mới, hội nhập của đất nước có sự đóng góp to lớn của lực lượng thanh niên Việt Nam. Nhân Chương trình này, Thủ tướng nhấn mạnh một số yếu tố nền tảng, định hướng phát triển đất nước và những kết quả quan trọng đạt được trong quá trình đổi mới để các bạn thanh niên ghi nhớ và tiếp tục phát huy hơn nữa trong thời gian tới để phát huy, vai trò, sứ mệnh của mình.

Thủ tướng nhấn mạnh 5 bài học kinh nghiệm trong quá trình phát triển: nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết, trong đó đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế; sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Thủ tướng đề nghị Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh luôn quán triệt quan điểm này trong quá trình phát triển.

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta xác định 3 trụ cột chính: đó là xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong đó, nguyên tắc xuyên suốt là: lấy con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất, là động lực và là mục tiêu của sự phát triển; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Về định hướng phát triển, Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam kiên định thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn bè tốt, đối tác tốt, tin cậy, là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; thực hiện chính sách quốc phòng “4 không”; xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; trong đó: dựa trên nguồn lực bên trong (con người, tài nguyên thiên nhiên, truyền thống văn hoá, lịch sử) là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; kết hợp nguồn lực bên ngoài (nguồn vốn, khoa học công nghệ, quản trị, đào tạo nguồn nhân lực, nhân lực chất lượng cao, xây dựng thể chế) là quan trọng, đột phá.

Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc: Văn hóa còn thì dân tộc còn - Văn hóa mất thì dân tộc mất. Văn hóa là nền tảng tinh thần; vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, là động lực quan trọng để phát triển đất nước; coi trọng 3 đột phá chiến lược về hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực; tập trung phát triển giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ - coi là quốc sách hàng đầu; bảo đảm an sinh xã hội. Về điểm này, Thủ tướng mong thanh niên đóng góp tích cực vào chương trình xóa nhà tạm, dột nát trên cả nước; đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Thủ tướng khẳng định, sau năm 1945, Việt Nam là đất nước trên thế giới chịu nhiều hậu quả đau thương nhất vì chiến tranh, khó khăn của thời kỳ bị cấm vận…, tuy nhiên, đến nay, chúng ta đã vươn lên phát triển mạnh mẽ: kinh tế vĩ mô ổn định, kiểm soát lạm phát, nợ công, nợ Chính phủ, bội chi ngân sách; giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội… Điều đó là nhờ có chủ trương, đường lối, mục tiêu, định hướng đúng đắn dưới sự lãnh đạo của Đảng, thường xuyên trực tiếp là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực, đồng thuận của người dân, doanh nghiệp và sự hỗ trợ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế, trong đó có sự đóng góp quan trọng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, thể hiện rõ nét vai trò và sứ mệnh.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương sự nỗ lực vượt bậc và những kết quả nổi bật đã đạt được của Thanh niên Việt Nam, của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đóng góp quan trọng vào những thành tựu chung của cả nước.

Về Chương trình đối thoại này, Thủ tướng khẳng định chúng ta luôn tự hào về đất nước, dân tộc nhưng không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác vì đất nước còn nhiều khó khăn, thách thức phải vượt qua. Hiện nay, thế giới về tổng thể là hòa bình, nhưng cục bộ vẫn có chiến tranh - Tổng thể là hòa hoãn, nhưng cục bộ vẫn căng thẳng - Tổng thể là ổn định, nhưng cục bộ vẫn có xung đột. Những điều này tác động trực tiếp đến Việt Nam.

Thủ tướng đánh giá cao chủ đề đối thoại này, cho rằng đây là yêu cầu tất yếu, khách quan, giúp chúng ta thấy được vai trò của công nghệ thông tin, chuyển đổi số đối với sự phát triển đất nước. Chúng ta phải kết nối sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Từ đó xác định trách nhiệm của mình trong chuyển đổi số, thực hiện mục tiêu đến 2025; chuyển đổi số đóng góp trong GDP chiếm 25%, đến năm 2030 là 30%. Chúng ta phải “đi sau, về trước”, “theo kịp, tiến cùng và đột phá vươn lên”.

Thủ tướng nhấn mạnh cần xây dựng chiến lược bài bản, tổng thể, có bước đi, lộ trình phù hợp; thực hiện có trọng tâm, trọng điểm; đổi mới phương thức quản lý, vận hành quản trị xã hội theo hướng hiện đại và số hóa; phát huy tính chủ động, sáng tạo, đột phá; huy động, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng mong muốn thanh niên phải là lực lượng xung kích, nòng cốt, giương cao ngọn cờ tiên phong, tình nguyện đi đầu, làm chủ công cuộc chuyển đổi số, phát triển Việt Nam sớm trở thành quốc gia số. Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh toàn thể đoàn viên, thanh niên Việt Nam cần phát huy tinh thần 5 xung kích: xung kích trong quá trình nâng cao nhận thức và vai trò, vị trí của chuyển đổi số trong sự phát triển đất nước; xung kích trong xây dựng và hoàn thiện thể chế về chuyển đổi số; xung kích trong việc thúc đẩy phát triển hạ tầng số; xung kích trong đào tạo nguồn nhân lực; xung kích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, văn hóa số.

Thủ tướng nêu rõ thanh niên phải có khát vọng cống hiến; khát vọng học tập và rèn luyện, nâng cao năng lực, trình độ; khát vọng luôn đổi mới sáng tạo, luôn đặt sự vật và con người trong sự vận động và phát triển; khát vọng lập thân, khởi nghiệp; khát vọng hội nhập và phát triển; khát vọng đoàn kết, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc.

Về nhiệm vụ của các bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng yêu cầu phải tạo điều kiện cho thanh niên, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phát triển đúng vị trí, sứ mệnh lịch sử, vai trò, tầm quan trọng; luôn tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của thanh niên nói chung, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh nói riêng; luôn có cơ chế, chính sách để phát triển hoạt động của thanh niên lành mạnh, đúng hướng, hiệu quả đóng góp không ngừng cho sự phát triển đất nước; hỗ trợ lực lượng thanh niên khi gặp khó khăn, nhất là những người yếu thế, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo; do đó các tổ chức chính trị phải hỗ trợ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh để tạo sức mạnh tổng hợp, nhất là giỏi công nghệ thông tin, ngoại ngữ, có ý thức bảo vệ môi trường, hài hòa trong phát triển, phát triển nhanh nhưng phải bền vững. Đảng, Nhà nước rất hy vọng vào thanh niên, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cấp, các ngành, địa phương, nhân dân luôn tin tưởng, hy vọng và mong muốn Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thể hiện vai trò, vị trí, sứ mệnh lịch sử trong mọi hoạt động, nhất là những vấn đề trọng tâm, trọng điểm. Chúng ta cùng đoàn kết trong quanh sự lãnh đạo của Đảng thực hiện sứ mệnh, xây dựng đất nước Việt Nam phát triển hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh bộ 8 quyển sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.