Quy định về không gian vỉa hè đô thị
Trước hết, vỉa hè cho phép người đi bộ di chuyển an toàn trong thành phố, mang tới một không gian đi lại phân biệt hẳn với phần đường dành cho xe cộ. Điều này làm giảm tai nạn giao thông và thúc đẩy hình thức di chuyển bền vững và thân thiện với môi trường này.
Ngoài ra, vỉa hè là nơi gặp gỡ và giao lưu của người dân. Điều này có thể giúp tăng cường ý thức cộng đồng và thúc đẩy đời sống xã hội và văn hóa trong thành phố.
Trong luật giao thông đường bộ, Pháp cũng đặt ra quy định về kích thước vỉa hè, cụ thể chiều rộng tối thiểu của lối đi và vỉa hè phải là 1,40m. Tuy nhiên, vỉa hè vẫn thường được khuyến nghị với kích thước chiều rộng 1,80m. Trong trường hợp không có tường hoặc bất kỳ chướng ngại vật nào khác, chiều rộng có thể giảm xuống 1,20m. Về chiều cao của vỉa hè, hiện tại chưa có tiêu chuẩn nào quy định vấn đề này. Nói chung, chúng cao khoảng 2cm ở mức dành cho người đi bộ sang đường, 4 cm đối với lối vào xe cộ và khoảng 15cm trong các trường hợp khác.
"Văn hóa đôi khi cũng phải thay đổi để phù hợp cuộc sống"
Quyền sử dụng đương nhiên trên vỉa hè
Theo Luật Đường bộ, Điều R.412-34 quy định vỉa hè chỉ dành quyền sử dụng vỉa hè cho người đi bộ. Tuy nhiên, quy định cũng đã được mở rộng cho “phương tiện xe đạp chở trẻ em, xe chở người bệnh hoặc xe của người khuyết tật, hoặc bất kỳ loại xe cỡ nhỏ nào khác không có động cơ” và người ngồi xe lăn (có động cơ hoặc không có động cơ). Điều này bao gồm những người sử dụng trượt patin, ván trượt hoặc xe trượt đô thị (trotinette) không gắn động cơ. Tốc độ của họ phải duy trì ở mức 6km/h.
Người điều khiển phương tiện cơ giới (xe mô tô điện, xe thăng bằng loại hoverboard, loại segway hoặc một bánh), cũng như người đi xe đạp (có động cơ hoặc không) không được phép điều khiển phương tiện trên vỉa hè, trừ phần đường được quy định cho phép.
 |
Ai có quyền đỗ xe và kinh doanh trên vỉa hè?
Ngoại trừ các vạch kẻ trên mặt đất quy định bởi chính quyền từng thành phố, việc đỗ xe cơ giới (ô-tô, xe mô-tô, xe ba bánh, xe gắn máy,…) trên vỉa hè đều không được phép. Trong lần vi phạm đầu tiên, người điều khiển phương tiện sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt 35 euro, hoặc thậm chí 75 euro nếu bạn không thanh toán trong thời gian quy định. Trong trường hợp vi phạm lần hai, mức phạt sẽ tăng lên 135 euro, thậm chí 375 euro nếu không thanh toán trong thời gian quy định.
Xe đạp, xe trượt đô thị (trotinette) và xe thăng bằng, dù có động cơ hay không, đều được phép dừng đỗ trên vỉa hè với điều kiện không cản trở sự lưu thông của người đi bộ. Tuy nhiên, một số tòa thị chính đã ra lệnh cấm, ngoại trừ những không gian dành riêng cho những loại phương tiện này.
Ngoài dừng đỗ xe, Pháp cũng cho phép kinh doanh trên vỉa hè khi có sự đồng ý đặc biệt của chính quyền địa phương. Đối với các hoạt động kinh doanh trên vỉa hè, chúng được quy định bởi Bộ luật Quy hoạch Đô thị và các quy tắc khác nhau giữa các thành phố. Ở một số thành phố, các chủ kinh doanh phải được phép cụ thể để có thể thiết lập gian hàng của họ trên vỉa hè. Việc kinh doanh buôn bán thường được yêu cầu phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và sức khỏe nhất định. Người kinh doanh trên vỉa hè cũng phải trả một khoản phí đặc biệt cho việc sử dụng không gian công cộng.
Vỉa hè: Yếu tố gia tăng sức hấp dẫn du lịch đô thị
Người dân sống gần vỉa hè có được phép trồng hoa trên vỉa hè không?
Người dân sống gần vỉa hè được phép trồng hoa hoặc đặt chậu hoa trên vỉa hè với điều kiện không gây cản trở lối đi và được sự cho phép của tòa thị chính thành phố. Chính quyền địa phương nhìn chung bày tỏ quan điểm cởi mở với vấn đề này, thậm chí là khuyến khích người dân.
Tuy nhiên, cũng cần phải chú ý rằng một số giống thực vật được quy định trong danh sách cấm hoặc khuyến nghị không nuôi trồng, vì chúng có thể xâm lấn không gian của các loài khác hoặc gây dị ứng. Việc nuôi trồng cũng được quy định cụ thể, đặc biệt là việc sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón.
Điều này cũng tương tự với hàng rào hoặc cây cối. Nhưng cây trồng phải được cắt tỉa nhằm bảo đảm không gây cản trở lối đi trên vỉa hè. Luật Đường bộ cũng quy định, trừ khi được phép, chủ nhà bắt buộc phải trồng cây hoặc đặt hàng rào cách mép đường 2m trở lên, cũng như không được cản trở tầm nhìn của các phương tiện và người đi bộ.
 |
Người dân có được phép để thùng rác bên ngoài thường xuyên không?
Câu trả lời chắc chắn là không. Các quy tắc thu gom chất thải do tòa thị chính hoặc chính quyền địa phương có thẩm quyền đặt ra và phải được tôn trọng, đặc biệt là việc đặt để thùng rác trên vỉa hè, cũng như ngày và thời gian thu gom hoặc phân loại rác trong tuần. Nếu vi phạm, các hộ gia đình sẽ bị phạt 35 euro, đương nhiên mức phạt sẽ tăng lên 75 euro nếu không thanh toán trong thời hạn quy định.
Ném kẹo cao su hoặc đầu mẩu thuốc lá trên vỉa hè sẽ bị xử phạt như nào?
Vứt kẹo cao su hoặc đầu thuốc lá ra đường cũng bị phạt giống như vứt đồ hoặc đặt túi rác bên ngoài thùng chứa hoặc không thu dọn chất thải của vật nuôi khi dắt thả trên đường. Mức phạt được quy định cho các trường hợp này lên tới 135 euro, hoặc thậm chí 375 euro nếu không được thanh toán trong thời gian quy định.
Người dân có được phép nghỉ trưa trên vỉa hè không?
Có, miễn là chỗ nghỉ trưa không cản trở lối đi của người đi bộ hoặc gây rối trật tự công cộng. Việc tiêu thụ rượu bia không bị cấm trong quy định pháp luật của Pháp, nhưng hành vi gây rối hoặc tham gia giao thông trong trường hợp đã sử dụng chất cồn, chất kích thích thì lại là một câu chuyện khác. Trường hợp người sử dụng rượu bia muốn nghỉ ngơi trên vỉa hè vẫn có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, chính quyền thành phố vẫn hạn chế ở một số địa điểm và/hoặc thời gian nhất định nhằm bảo đảm các yếu tố cảnh quan đô thị.
Có được chiếm dụng vỉa hè để thi công công trình không?
Nếu trường hợp người tiến hành thi công cần sử dụng vỉa hè như một phần của công trình, để đỗ xe, đặt thùng rác, giàn giáo hoặc vật liệu trên vỉa hè, bạn bắt buộc phải xin giấy phép tạm thời để sử dụng không gian công cộng. Khi đó một lối đi tạm thời khác sẽ được thiết lập cho người đi bộ để đảm bảo quyền lợi và an toàn cho tất cả mọi người khi tham gia giao thông và di chuyển.
 |
Xử lý ra sao nếu kinh doanh trên vỉa hè không xin phép?
Ở Pháp, việc sử dụng không gian công cộng cho hoạt động thương mại mà không được sự cho phép bị coi là hành vi vi phạm và có thể bị xử phạt. Các hình phạt có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm.
Nếu việc buôn bán trên vỉa hè không được đăng ký với chính quyền địa phương, nó có thể bị coi là hành vi chiếm dụng tài sản công cộng bất hợp pháp. Sau đó, chính quyền địa phương có thể yêu cầu người bán hàng tháo dỡ gian hàng của mình và ngừng hoạt động kinh doanh. Xử phạt hành chính cũng có thể được áp dụng.
Thậm chí, với các trường hợp vi phạm hoạt động kinh doanh trái phép trên vỉa hè với mức độ nghiêm trọng cũng có thể bị xử phạt hình sự, phạt tù và phạt tiền.
Nói tóm lại, việc chiếm giữ bất hợp pháp không gian công cộng cho một hoạt động thương mại là không được phép ở Pháp và có thể bị trừng phạt. Do đó, các chủ kinh doanh nên tuân thủ các quy định của địa phương và có được các giấy phép cần thiết trước khi bắt đầu hoạt động thương mại trên vỉa hè.
Làm thế nào để có quyền kinh doanh tại vỉa hè?
Để có quyền sử dụng các khu vực công cộng như vỉa hè, quảng trường, sân cỏ…, chủ kinh doanh phải xin giấy phép sử dụng tạm thời (AOT) từ cơ quan hành chính có thẩm quyền. Tùy thuộc vào loại hình kinh doanh hay dừng đỗ xe, việc cấp phép được thực hiện theo các quy định khác nhau.
Đơn xin phép khi nộp cho cơ quan hành chính có thẩm quyền phải đi kèm với các loại giấy tờ như giấy chứng nhận đăng ký thương mại hoặc hành nghề, giấy chứng nhận bảo hiểm nghề nghiệp khi sử dụng không gian công cộng, mô tả kỹ thuật của khu vực công cộng sẽ sử dụng; sao kê tài khoản ngân hàng,…
Nếu không có phản hồi trong vòng 2 tháng kể từ khi gửi, yêu cầu được coi là bị từ chối. Bất kể hành vi lắp đặt nào trên vỉa hè không phép sẽ bị phạt 1.500euro.
Để được phép đỗ xe hay khai thác kinh doanh trên vỉa hè trước cửa hàng hay khu vực công cộng, người dân cần phải tôn trọng các quy tắc không gây cản trở giao thông cho người đi bộ, người suy giảm khả năng vận động hoặc người khiếm thị và cho các dịch vụ khẩn cấp, đảm bảo sự yên tĩnh của khu vực dân cư lân cận, tôn trọng ngày và giờ mở cửa được quy định, tuân thủ các quy tắc vệ sinh an toàn thực phẩm,…
Đặc biệt, giấy phép sử dụng không gian công cộng và kinh doanh trên vỉa hè thường có giá trị trong 1 năm hoặc 1 mùa, có thể được gia hạn, nhưng không được phép chuyển nhượng hoặc cho người khác thuê lại, hoặc bán lại khi chuyển nhượng cửa hàng.
Chính quyền thành phố có thể đình chỉ hoặc thu hồi bất cứ lúc nào mà không cần thông báo hoặc bồi thường, đặc biệt là để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện công việc hoặc tổ chức một sự kiện phục vụ công chúng.
 |
Giải pháp nào cho những người không có đủ tài chính để đăng ký giấy phép?
Có thể thấy rằng hiện nay tại nhiều quốc gia, vẫn tồn tại một thực tế có nhiều người kinh doanh trên vỉa hè để kiếm sống cho gia đình, nhưng không có đủ nguồn tài chính để xin giấy phép theo quy định của chính quyền địa phương, tuy nhiên đây vẫn là vi phạm không gian công cộng có thể phải chịu xử phạt hành chính hoặc hình sự.
Nhiều quốc gia đã đề xuất những giải pháp thay thế cho những người muốn kinh doanh trên vỉa hè mà không có khả năng tài chính để xin giấy phép. Ví dụ, một số thành phố đã thực hiện các chương trình hỗ trợ tài chính để giúp các tiểu thương địa phương bắt đầu kinh doanh thông qua các khoản vay hoặc trợ cấp không lãi suất.
Một số chính quyền địa phương cũng cho phép sử dụng một số không gian công cộng nhất định để lắp đặt tạm thời các gian hàng dưới dạng hợp tác xã, chợ phiên hoặc các tiểu thương cùng nhau chia sẻ việc sử dụng một địa điểm vào các thời điểm khác nhau trong ngày.
Chính quyền thành phố và địa phương cần nhận thức rõ rằng nghèo đói và sự thiếu thốn về tài chính là một vấn đề phức tạp đòi hỏi các giải pháp lâu dài. Chính phủ và các tổ chức địa phương phải làm việc cùng nhau để cung cấp cơ hội kinh tế, hỗ trợ xã hội và các hình thức hỗ trợ khác cho những người có nhu cầu, nhằm giảm nghèo và ngăn chặn việc chiếm dụng bất hợp pháp các không gian công cộng, trong đó có vỉa hè.
Vỉa hè cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế của thành phố, cung cấp không gian cho các doanh nghiệp đường phố và chợ địa phương. Điều này có thể giúp hỗ trợ nền kinh tế địa phương và tạo cơ hội việc làm cho cư dân.
Cuối cùng, vỉa hè có thể có tác động đáng kể về mặt thẩm mỹ và môi trường đối với cảnh quan đô thị, bằng cách cung cấp không gian xanh và thúc đẩy việc trồng cây xanh cũng như các yếu tố cảnh quan khác. Điều này có thể giúp thành phố trở nên dễ chịu và hấp dẫn hơn đối với người dân và du khách.
