Nông dân Đồng Nai khốn đốn vì chuối già hương rớt giá

Buồn bã, thất vọng, lo lắng… đang là tâm trạng chung của các hộ trồng chuối già hương hiện nay. Gần một tháng qua, giá chuối già hương rớt xuống thê thảm, hiện còn khoảng 4 nghìn đồng/kg. Nhiều hộ bị thua lỗ nặng, thậm chí một số hộ khác, do để chuối quá chín, thương lái không mua, đành chấp nhận mất trắng. Không bán được, nhiều chủ vườn quyết định để chuối chín rục, thối đen và chẳng còn quan tâm chăm sóc vườn.

Chị Phạm Thị Loan, xã Cây Gáo, huyện Thống Nhất (Đồng Nai) buồn rầu nói: “Tôi có sáu sào trồng chuối đã được mấy năm nay. Chuối năm nay rẻ quá, tại người ta trồng nhiều nên cung vượt cầu. Giá mọi năm tăng cao nên nhiều người đổ vốn vào trồng làm diện tích trồng chuối già hương tăng cao. Trong khi đầu ra chỉ phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc”.

Mất ăn, mất ngủ, ông Vũ Văn Khải, xã Thanh Bình, huyện Trảng Bom (Đồng Nai) chỉ tay vào vườn chuối đã đến kỳ thu hoạch than thở: “Năm nay coi như mất hết, bao nhiêu vốn liếng dồn vào vườn chuối này nhưng nay giá xuống quá thấp nếu thu hoạch cũng chưa chắc đủ tiền trả công”.

Những năm trước, chuối già hương là loại chuối chính phục vụ thị trường xuất khẩu. Nhu cầu cao, giá bán cũng cao ngất ngưỡng, “neo giá” khoảng 14 đến 15 nghìn đồng/kg trong nhiều năm liền. Đây là lý do khiến nhiều nông dân trong nước đổ xô đầu tư trồng và mở rộng diện tích loại chuối này.

Theo thống kê, diện tích chuối già hương tại Đồng Nai gần 2 nghìn ha, chiếm tới gần 1/3 tổng diện tích chuối toàn tỉnh. So với năm 2014, diện tích tăng vọt thêm khoảng 500 ha. Từ cuối năm 2016, khi thị trường Trung Quốc giảm thu mua, sản lượng chuối già hương trong nước dồn ứ dẫn đến cung vượt quá cầu, kéo giá giảm sâu.

Bà Trần Thị Thái, chủ vựa thu mua chuối Chính Thái, xã Bàu Hàm 1, huyện Trảng Bom cho biết: “Do mọi năm giá chuối cao, nhiều người trồng. Khi thị trường Trung Quốc giảm tiêu thụ dẫn đến chuối già hương tồn đọng rất nhiều”.

Theo thạc sĩ Trần Lâm Sinh, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật Đồng Nai, chuối già hương cấy mô chỉ phục vụ xuất khẩu, không thể ép sấy thành sản phẩm tiêu thụ. Trong nước cũng không ưa chuộng loại chuối này, khi diện tích tăng nhanh, đột ngột, việc xuất khẩu bị giảm lại, nên nhu cầu trong nước không thể tiêu thụ hết được.

Để giải cứu chuối già hương, mới đây, Sở Công thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Hội Nông dân Đồng Nai đã có buổi làm việc với các huyện để bàn giải pháp tiêu thu hơn 10 nghìn tấn chuối cấy mô sắp thu hoạch trong thời gian tới.

Theo đó, nông dân lo nhất là trong vòng hai tháng tới có hơn 10 nghìn tấn chuối già hương, tương đương với hơn 200 ha chuối chuẩn bị thu hoạch. Nếu không tìm được đầu ra, có nguy cơ nông dân sẽ mất trắng. Bởi chuối cấy mô chín rất nhanh, đến thời điểm thu hoạch, trong vòng 10 ngày không bán kịp, chuối sẽ chín rục.

Giải pháp trước mắt được đưa ra là các sở ngành liên quan hỗ trợ nông dân lấy mẫu chuối đi kiểm tra và tiến hành mời gọi các doanh nghiệp, hệ thống siêu thị... trong và ngoài tỉnh tham gia tiêu thụ cho nông dân. Đồng thời, xúc tiến tìm đối tác để xuất khẩu chuối, giảm bớt rủi ro. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác khuyến cáo nông dân không nên phát triển ồ ạt những loại cây trồng khi chưa có đầu ra ổn định, điển hình như chuối già hương cấy mô.

Thất bại của cây chuối già hương một lần nữa chứng minh cho tính rủi ro của việc sản xuất tự phát, cảm tính chạy theo giá cả nhất thời. Qua đó, đặt ra bài toán về tái cơ cấu ngành nông nghiệp, về quy hoạch cơ cấu sản xuất của từng địa phương là vô cùng cấp thiết.

Cũng theo thạc sĩ Trần Lâm Sinh, vấn đề bây giờ là các địa phương cần tuân thủ quy hoạch chung của cả nước. Dựa trên quy hoạch này, các địa phương xây dựng riêng những vùng phù hợp với lợi thế so sánh của từng địa phương gắn với thị trường tiêu thụ. Để làm được điều này, cần phải phát huy vai trò của các hiệp hội, các hiệp hội ngành hàng phải có những thông tin dự báo, rồi từ đó định hướng cho doanh nghiệp phối hợp với nông dân sản xuất các sản phẩm nông nghiệp mang tính bền vững.