Những ngày gần cuối tháng 4 lịch sử này, tôi có dịp trở lại một số xã ven biển, như Vĩnh Thịnh (huyện Hòa Bình); xã Long Điền, Long Điền Tây, thị trấn Gành Hào (huyện Đông Hải), tận mắt chứng kiến những cánh đồng muối trắng rộng mênh mông của bà con diêm dân nơi đây.
Tại xã Vĩnh Thịnh và xã Long Điền, từ nhiều năm nay được người dân nơi đây gọi là “thủ phủ muối” của tỉnh Bạc Liêu. Chúng tôi gặp và trò chuyện với một số lãnh đạo xã, cùng bà con diêm dân. Trong câu chuyện vui vẻ ngay trên đồng muối, chúng tôi nhận rõ niềm vui, nụ cười rạng rỡ trên gương mặt đen sạm giữa cái nắng tháng tư vùng ven biển như đổ lửa, ai cũng đẫm mồ hôi…
Trò chuyện với tôi, Chủ tịch UBND huyện Hòa Bình (Bạc Liêu) Dương Văn Thới cho biết: “Mùa khô 2019 – 2020 được đánh giá là năm nắng nóng gay gắt, độ mặn tăng cao nhất kể từ mười năm qua. Nắng hạn kéo dài đã làm nhiều cây trồng, vật nuôi, nhiều nghề của huyện và tỉnh bị thiệt hại lớn. Nhưng nghề làm muối thì lại trúng đậm, năng suất, sản lượng muối của huyện ước tính cao nhất kể từ tám năm nay. Giá muối năm nay cũng khá cao, vì thế diêm dân rất vui”.
Chúng tôi gặp và trò chuyện với anh Trần Thanh Quang, một nông dân làm muối giỏi nổi tiếng từ nhiều năm nay tại xã ven biển Điền Hải, (huyện Đông Hải). Anh Quang cho hay: “Gia đình tôi sản xuất hơn 1ha muối. Năm nay, nhờ thời tiết thuận lợi, nắng nóng kéo dài gay gắt, muối kết tinh nhanh, hạt muối đẹp, “trắng mịn màng trông sướng con mắt”. Đặc biệt, sản xuất muối theo kỹ thuật trải bạt, mỗi ha cho khoảng 8-9 tấn muối tinh, trừ chi phí thu lãi khoảng 45-50 triệu đồng/ha. Gia đình tôi và nhiều bà con diêm dân vùng ven biển này năm nay rất vui”.
Còn ông Nguyễn Hoàng Quốc, Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã (HTX) Diêm nghiệp Huy Điền (huyện Đông Hải), cũng phấn khởi báo tin vui: “Hợp tác xã của chúng tôi hiện có hơn 30 thành viên chuyên nghề sản xuất muối, với diện tích gần 21ha. Từ đầu mùa khô 2019-2020 đến nay, HTX Diêm nghiệp Huy Điền đã thu hoạch ước tính đạt khoảng gần 9.000 giạ muối, mỗi giạ tương đương 35-40kg muối. Năm nay, HTX sản xuất muối đạt năng suất cao nhất từ khi thành lập đến nay. Với năng suất, sản lượng, giá muối như hiện nay thì bà con diêm dân có lãi khá. Song, với điều kiện có đủ vốn sản xuất, không phải đi vay lãi suất cao ở bên ngoài. Nhưng, do thiếu vốn đầu tư; mặt khác, HTX chúng tôi chưa được quan tâm đúng mức, chưa được chính quyền và ngành chức năng tại địa phương quan tâm đầu tư vốn, nên nghề sản xuất muối vốn đã rất vất vả, lao đao, thì hiện nay vẫn còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc”.
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) tỉnh Bạc Liêu Lưu Hoàng Ly, diện tích sản xuất muối vụ mùa 2019 – 2020 của tỉnh là 1.548 ha (trong đó muối trải bạt gần 70ha). Sản lượng thu hoạch được gần 70.000 tấn, trong đó muối trắng hơn 7.500 tấn, còn lại là muối đen. Đáng mừng giá muối từ đầu tháng 4-2020 đến nay rất ổn định, giá khá cao, trừ các khoản chi phí, bà con diêm ở ven biển các huyện Đông Hải, Hòa Bình có lãi từ 50 - 55 triệu đồng/ha. Đây là năm nghề làm muối tại Bạc Liêu có năng suất, sản lượng, hiệu quả cao nhất kể từ gần mười năm qua. Vì vậy, hầu hết bà con diêm dân trong tỉnh rất vui.
Tuy nhiên, theo ông Lưu Hoàng Ly, để giữ nghề sản xuất muối truyền thống của tỉnh phát triển bền vững, hiện nay, Sở NN-PTNT đang xem xét, nghiên cứu, đề xuất Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh có chính sách ưu đãi, đầu tư hạ tầng kỹ thuật, tìm kiếm đầu ra cho hạt muối, nhằm khai thác có hiệu quả nghề làm muối của tỉnh, nâng cao đời sống diêm dân.
Theo đó, Sở NN-PTNT Bạc Liêu tiếp tục đẩy mạnh thực hiện “Đề án tái cơ cấu ngành muối Bạc Liêu định hướng đến năm 2030 theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, trước mắt đến năm 2022, tổng diện tích sản xuất muối của tỉnh đạt 2.500 - 3.000ha. Bởi, nghề làm muối ở Bạc Liêu có thời điểm “vàng son” cách đây gần 20 năm diện tích sản xuất muối lên đến hơn 5.000ha…
Tìm hiểu, chúng tôi được biết, Bạc Liêu là một trong tỉnh có diện tích sản xuất muối lớn của cả nước. Đặc biệt, muối Bạc Liêu từ lâu nổi tiếng về về chất lượng, đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) chứng nhận bảo hộ chỉ dẫn địa lý.
Vì vậy, nguyện vọng của nhiều diêm dân Bạc Liêu là mong sao nghề làm muối truyền thống có từ gần 100 năm nay của địa phương được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và các bộ, ngành T.Ư quan tâm, hỗ trợ, để nghề làm muối nơi đây không bị mai một hoặc bị “biến mất”.
 |
Nghề làm muối truyền thống tại Bạc Liêu nổi tiếng 100 năm nay.
