Những sai phạm của giám đốc Ngân hàng phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long, Chi nhánh An Giang

Kể từ khi thành lập và đi vào hoạt động đến nay, Ngân hàng Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long (tên giao dịch quốc tế là MHB), với chi nhánh ở các tỉnh Nam Bộ, đã góp phần giúp người dân - nhất là bà con nông dân nghèo có thêm nguồn vốn để gia tăng sản xuất, cải thiện đời sống, từng bước làm giàu.

Là một đơn vị trực thuộc hệ thống Ngân hàng Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long, Ngân hàng Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long, Chi nhánh An Giang (MHB-AG) có bốn cơ sở: đó là Chi nhánh tỉnh, Chi nhánh Châu Đốc, Chi nhánh Châu Phú và Chi nhánh Tân Châu. Chức năng của NHB-AG bao gồm việc huy động vốn dưới hình thức kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi, tiết kiệm có kỳ hạn, đồng thời đáp ứng vốn đầu tư tín dụng cho các thành phần kinh tế trong địa bàn, đẩy mạnh phát triển sản xuất kinh doanh, dịch vụ thương mại và nhất là phục vụ cho các chương trình xây dựng nhà ở, thực hiện ngói hóa nông thôn tại những nơi mà năm nào bà con cũng sống chung với lũ.

Tuy nhiên, MHB-AG dưới sự lãnh đạo của Giám đốc Phan Văn Phụng, đã xảy ra một số vụ việc khiến dư luận nhiều lần đặt câu hỏi, rằng đây là hành vi tham ô hay cố ý làm trái? Một trong những vụ việc này, là các lần "hội nghị khách hàng" do MHB-AG tổ chức. Do tính chất đặc thù về nghề nghiệp, nên MHB-AG có nhiều "thân chủ". Đó là những cá nhân, tập thể vay tiền ngân hàng hoặc gửi tiền vào ngân hàng.

Để quảng cáo thương hiệu, hàng năm MHB-AG thường tổ chức hội nghị khách hàng, cụ thể là trong năm 2004, theo báo cáo thì đã bốn lần tổ chức: Ngày 14-8-2004, hội nghị "khách hàng gửi tiền" gồm 200 người, với tổng chi phí 30 triệu. (Tuy nhiên, danh sách 200 người này thực chất là bảng kê 200 món tiền gửi nên vì thế, nhiều "khách hàng" có tên trùng 2, 3 lần). Đến ngày 18-9, hội nghị "khách hàng vay tiền" với danh sách 176 người, chi phí 30 triệu đồng. Ngày 26-11-2004, lại "hội nghị khách hàng tiền gửi", với danh sách 103 người - và mỗi người được một phần quà tặng là 1 chiếc cặp da - nhưng chỉ có... 70 cặp! Tổng số tiền được dùng vào việc "hội nghị" và tặng quà cho khách hàng năm 2004, là hơn 300 triệu đồng.

Nhưng khi tiếp xúc với chúng tôi, tất cả cán bộ, công nhân viên MHB-AG, kể cả nhiều khách hàng vay tiền, gửi tiền tại MHB-AG đều không ai biết gì về "hội nghị khách hàng". Ông Công Minh, thời điểm đó là Giám đốc Ngân hàng Nhà nước tỉnh An Giang, và hiện nay là Giám đốc Sở Tài chính An Giang, khi tiếp xúc với chúng tôi đã cho biết: "Là Giám đốc Ngân hàng Nhà nước tỉnh, nhưng tôi không hề nghe nói về hội nghị khách hàng của MHB-AG, và cũng... không được mời". Một cán bộ thuộc cơ quan bảo vệ pháp luật tỉnh An Giang nói: "Đã có đủ chứng cứ để kết luận, rằng đây là những hội nghị khách hàng khống, nhằm mục đích tham ô, chiếm đoạt tài sản...".

Không chỉ tổ chức "hội nghị khách hàng" khống, ông Phan Văn Phụng còn nhiều cách phù phép, để biến của chung thành của riêng. Tháng 2-2001, ông cho tiến hành xây dựng Chi nhánh Châu Phú; đồng thời, ông xây luôn nhà ông, chung một vách với trụ sở này. Đất xây trụ sở là năm nền liền nhau của Ban Quản lý dự án Cái Dầu, Châu Phú. Vì MHB-AG khi mua trả tiền ngay nên được giảm 10%, nhưng Chi nhánh Châu Phú chỉ xây trên diện tích bốn nền, còn một nền là của ông Phụng. Việc xây cất, sửa chữa hai căn nhà nêu trên đều do cùng một nhà thầu là Công ty Quang Minh tại TP Hồ Chí Minh thực hiện, với cùng một khối lượng vật tư. Khi quyết toán, cả hai căn đều quyết toán chung chứ không tách biệt. Dự toán ban đầu khi sửa chữa Chi nhánh Châu Phú là hơn 1 tỷ đồng, nhưng khi quyết toán, nó tăng lên thành gần 1,6 tỷ. Vài tháng sau khi hoàn công, nền tầng trệt chi nhánh bị sụp, phải sửa chữa. Khi đó ông mời một doanh nghiệp tư nhân sửa thêm lầu 2, mất gần 200 triệu đồng. Nhà riêng của ông sát cạnh Chi nhánh xây xong, ông để con trai là Phan Thanh Long đứng tên (Phan Thanh Long hiện nay đang công tác tại MHB-AG, và việc tuyển dụng là sai nguyên tắc vì khi vào làm, Phan Thanh Long không hề có bằng cấp nghiệp vụ ngân hàng. Sau khi vào làm, Long mới bắt đầu học tại chức), rồi cho Chi nhánh Châu Phú... thuê lại để làm điểm huy động vốn, mỗi năm trên 30 triệu đồng.

Trong các cuộc họp giao ban, đã có nhiều ý kiến nhận xét, rằng việc đặt điểm huy động vốn ngay sát cạnh ngân hàng là không hợp lý vì Chi nhánh Châu Phú không phải là thiếu mặt bằng để triển khai dịch vụ này, nhưng ông Phụng vẫn bỏ ngoài tai. Cuối cùng, khi thấy dư luận xầm xì quá, ông Phụng chuyển "điểm huy động vốn" thành nhà tập thể, cho Chi nhánh Châu Phú thuê, MHB-AG trả tiền. Việc này cũng trái quy định của Nhà nước vì chỉ Ngân hàng Nhà nước mới có chế độ trả tiền thuê nhà ở tập thể cho cán bộ, công nhân viên.

Năm 2002, MHB-AG tiến hành sửa chữa trụ sở chính, trong đó có phần lợp tôn mới. Tôn cũ tháo ra, thay vì phải làm biên bản nhập kho, rồi thanh lý hoặc hủy bỏ thì ông Phụng cho người chở thẳng về khu đất sát cạnh quán cà phê Lối Xưa của vợ chồng ông, để lợp mái khu nhà trọ. Khu nhà trọ này, nghe nói ông Phụng và ông Trần Minh Việt Trung, Phó giám đốc MHB-AG chung nhau mua, nhưng do ông Trung đứng tên. Khu nhà trọ xây xong, ông Trung nhờ một nhân viên bảo vệ của MHB-AG đứng tên làm chủ, rồi ký hợp đồng cho MHB-AG thuê lại một số phòng. Vật dụng trang trí trong các phòng đều quyết toán cho MHB-AG mặc dù từ ngày ký hợp đồng đến nay, không nhân viên MHB-AG nào ở đó. Trong khu nhà trọ đó ông Phụng có một phòng, ông Trung có một phòng, gọi là phòng VIP. Phải chăng, hai phòng VIP đó chính là "phòng cho nhân viên MHB thuê"?

Tại Châu Đốc, một người chuyên làm nghề mua bán nhà cửa, đất đai, là anh V đã dẫn chúng tôi đi xem khách sạn Thanh Trà, nằm trong một con đường khuất nẻo, không phù hợp với chuyện kinh doanh. Theo lời kể của anh V, chủ khách sạn rao bán đã lâu, với giá 3,5 tỷ đồng nhưng không ai ngó tới. Sau đó, có người mua là bà Năm Xê nhưng chưa làm thủ tục sang tên thì bà Năm Xê đã bán cho ông Phụng để làm trụ sở Chi nhánh Châu Phú với giá 4 tỷ đồng. Việc mua bán có nhiều khuất tất này, theo chúng tôi biết thì cơ quan bảo vệ pháp luật tỉnh An Giang đang khẩn trương xác minh, làm rõ.

Tại huyện Châu Thành, là nơi mà ông Phan Văn Phụng đã từng công tác, một số cán bộ cho biết: "Hồi làm giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Châu Thành, ông Phụng đi lại bằng một chiếc xe Citi của cơ quan. Con gái ông chỉ có một chiếc Chaly". Hiện tại, ngoài quán cà-phê Lối Xưa, ông có khu nhà trọ, lúc mua giá trên một tỉ đồng, hai nền nhà ở đường Hùng Vương, TP Long Xuyên, mỗi nền xấp xỉ 500 triệu, một căn nhà sát cạnh Chi nhánh Châu Phú và nghe đâu ông còn một mảnh đất tại TP Hồ Chí Minh, trong lúc lương tháng của ông hồi đó chỉ chừng 3 triệu đồng.

Việc cho vay vốn của MHB-AG từ thời ông Phan Văn Phụng làm giám đốc, với những khoản vay khó hiểu, dẫn đến công nợ không biết khi nào mới thu hồi xong. Nếu lấy tổng số cán bộ tín dụng của MHB-AG là 58 người, đem ra cân đối, thì bình quân mỗi người quản lý một khoản dư nợ là... 12 tỷ đồng. Xin đơn cử vài trường hợp: Ngày 14-12-2000, bà Trần Thị Huệ Khanh xin vay 580 triệu đồng, thời hạn 60 tháng để sửa chữa, trang trí chiếc tàu với mục đích kinh doanh nhà hàng nổi. Ngày 9-4-2001, UBND tỉnh An Giang có Công văn 690, yêu cầu ngừng việc kinh doanh nhà hàng nổi của bà Trần Thị Huệ Khanh. Nhưng, ngày 11-4-2002, bà Đào Thị Năm, là mẹ ruột bà Huệ Khanh, vay 350 triệu đồng cũng với mục đích sửa chữa, trang trí tàu kinh doanh nhà hàng nổi, mà MHB-AG vẫn... cho vay trong lúc cả hai hợp đồng vay đều cùng một mục đích sử dụng vốn.

Một trường hợp khác: Công ty TNHH Long Giang vay 2,5 tỷ đồng để xây dựng nhà máy nước sạch. Khi không trả được nợ, MHB-AG khởi kiện. Tuy nhiên Long Giang vẫn không có khả năng trả nợ nên đã giao tài sản cho MHB-AG, tương đương 1,8 tỷ đồng. Lúc này, dư nợ của Long Giang với MHB-AG là 4,2 tỷ. Sau khi khấu trừ, Long Giang vẫn còn nợ 2,2 tỷ đồng. Nhưng, tài sản Long Giang khấu trừ nợ, theo lời một cán bộ MHB-AG, thì nếu bán cũng chỉ được 700-800 triệu đồng.