Tại Hội nghị đại biểu QH chuyên trách, trong ngày 21 và sáng 22-2, các đại biểu đã thảo luận về dự án Luật Thương mại (sửa đổi). Qua thảo luận cho thấy, nhiều vấn đề cơ bản của dự thảo còn có ý kiến khác nhau
Ðây là một đạo luật lớn, dự thảo có chín chương, 327 điều. Dự án Luật Thương mại (sửa đổi) đã được Chính phủ trình ra QH tại kỳ họp thứ 6 và các đại biểu QH đã thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến. Sau kỳ họp này, Ủy ban Thường vụ QH đã chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu, tiếp thụ, chỉnh lý một bước dự thảo luật. Bản dự thảo đưa ra Hội nghị đại biểu QH chuyên trách lần này thảo luận là dự thảo lần thứ 9.
Qua thảo luận cho thấy, nhiều vấn đề cơ bản của dự thảo còn có ý kiến khác nhau. Trước hết là phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng quy định ở Ðiều 1 và Ðiều 2. Một số ý kiến cho rằng, luật này không điều chỉnh hoạt động thương mại được thực hiện ngoài lãnh thổ Việt Nam mà chỉ nên điều chỉnh hoạt động thương mại được thực hiện trên lãnh thổ Việt Nam.
Một số ý kiến khác lập luận, trong thực tiễn thương mại quốc tế, Luật Thương mại không chỉ điều chỉnh các hoạt động thương mại được thực hiện trên lãnh thổ Việt Nam mà còn điều chỉnh cả các hoạt động thương mại ngoài lãnh thổ Việt Nam, hoạt động không nhằm mục đích sinh lợi của một bên trong giao dịch với thương nhân được thực hiện trên lãnh thổ Việt Nam, do đó quy định như dự thảo là phù hợp.
Có ý kiến quan niệm đối tượng điều chỉnh của luật là hành vi, hoạt động, mối quan hệ... trong thương mại chứ không phải là thương nhân như quy định của dự thảo. Mặt khác, thương nhân tức là người buôn bán, trong khi dự thảo lại quy định là Tổ chức kinh tế, cá nhân... (Ðiều 5). Do đó, đề nghị sửa: đối tượng điều chỉnh là chủ thể hoạt động thương mại.
Có ý kiến cho rằng, đối tượng áp dụng theo dự thảo, là chưa đầy đủ, mà mới chỉ điều chỉnh hoạt động thương mại cao cấp, trong khi luật này phải được áp dụng cho mọi đối tượng hoạt động thương mại.
Tuy nhiên, loại ý kiến khác không tán thành như vậy và cho rằng, các hoạt động buôn bán nhỏ lẻ, như hàng rong, quà vặt... có thu nhập thấp nhằm mục đích dân sinh là chính, về thực chất là lấy công làm lãi, vốn kinh doanh ít. Vì vậy, Luật Thương mại không nhất thiết điều chỉnh hoạt động này mà để văn bản dưới luật điều chỉnh.
Một vấn đề khác thu hút nhiều đại biểu quan tâm là việc áp dụng Luật Thương mại và các luật khác có liên quan. Dự thảo quy định: Trường hợp có sự khác nhau giữa Luật Thương mại và Luật chuyên ngành về cùng một vấn đề trong hoạt động thương mại thì áp dụng quy định của Luật chuyên ngành; trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của Luật Thương mại với quy định của Bộ luật dân sự thì áp dụng quy định của Luật Thương mại; trường hợp luật chuyên ngành và Luật Thương mại không có quy định về một vấn đề cụ thể của hoạt động thương mại thì các quy định của Bộ luật dân sự sẽ được áp dụng.
Một số ý kiến cho rằng, không nên đặt ra vấn đề có sự khác nhau giữa quy định của Luật Thương mại và quy định của Bộ luật dân sự. Một số ý kiến đề nghị trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của Luật Thương mại và Bộ luật dân sự thì về nguyên tắc, phải áp dụng quy định của Bộ luật dân sự, vì đó là luật gốc. T
heo Ủy ban Thường vụ QH, quan hệ luật chung và luật riêng là nguyên tắc quan trọng, được áp dụng tại hầu hết các nước trên thế giới. Do vậy, ta nên thừa nhận và quy định như trên.
Dự thảo luật không quy định về cơ quan quản lý thị trường, nhưng một số ý kiến đề nghị quy định cụ thể về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan này trong luật, vì cho rằng, hiện nay hệ thống cơ quan này số lượng đông, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trùng chéo với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của một số cơ quan chức năng khác như: thuế, cảnh sát kinh tế, hải quan...
Ủy ban Thường vụ QH cho rằng, quản lý thị trường là một cơ quan thuộc Bộ Thương mại. Do vậy, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phụ thuộc vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Thương mại trong quản lý Nhà nước về thương mại đã được quy định tại Nghị định 29/2004/NÐ-CP ngày 16-1-2004 của Chính phủ. Cho nên, không cần thiết quy định trong luật này.
Về dịch vụ giám định (Mục 6, Chương VI), một số ý kiến đề nghị thiết kế lại mục này, vì dịch vụ giám định là một vấn đề mới và khó, cần quy định rõ hơn vai trò của tòa án trong việc trưng cầu giám định, những trường hợp cần trưng cầu giám định, lợi ích của việc giám định. Một số ý kiến đề nghị quy định chặt chẽ hơn về tiêu chuẩn giám định viên, và để bảo đảm khách quan không giao cho giám đốc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giám định công nhận giám định viên, mà giao cho cơ quan quản lý Nhà nước công nhận nhằm bảo đảm tính thống nhất trên phạm vi cả nước.
Các ý kiến đại biểu cũng quan tâm nhiều các vấn đề: chế tài trong thương mại và giải quyết tranh chấp trong thương mại, xử phạt vi phạm pháp luật về thương mại, xúc tiến thương mại, mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa, thương nhân nước ngoài hoạt động thương mại tại Việt Nam.
Các ý kiến đóng góp của đại biểu QH chuyên trách sẽ được cơ quan thẩm tra, Ban soạn thảo nghiên cứu, tiếp thụ và chỉnh lý để trình QH xem xét thông qua kỳ họp thứ 7 sắp tới.
PV
