Người Việt đầu tiên biên soạn Từ điển về cách dùng tiếng Anh

Nhân dịp này, chúng tôi trao đổi với tác giả về một số vấn đề chung quanh cuốn từ điển.

- Động cơ nào khiến anh biên soạn cuốn từ điển?

- Tôi chú tâm việc biên soạn sách tiếng Anh từ lâu. Năm 1993, tôi đã viết cuốn "Thành ngữ tiếng Anh" (Nhà xuất bản Mũi Cà Mau), mà thật ra, dịch là chính. Sau đó, thấy sách tiếng Anh trên thị trường nước ta phần lớn là sách dịch mà chẳng xin phép tắc của tác giả hay nhà xuất bản gì cả, tôi thấy cần nghiên cứu, biên soạn sao cho thích hợp với cách dạy và học tiếng Anh của người Việt chúng ta. Điều đó phù hợp với các công ước quốc tế về quyền sở hữu trí tuệ.

Khi về làm ở Báo Thanh Niên, tôi biên soạn cuốn "Phương pháp dịch báo chí tiếng Anh" (Nhà xuất bản Văn nghệ TP Hồ Chí Minh-1999). Từ lâu, tôi cũng đã âm thầm thu thập tư liệu để viết cuốn từ điển này, một cuốn sách mà tôi chắc chắn là thực sự cần thiết, hữu ích cho người học và sử dụng tiếng Anh qua kinh nghiệm những năm giảng dạy, dịch thuật, viết báo và biên tập các bài dịch của phóng viên và cộng tác viên.

Trước khi biên soạn từ điển, tôi cũng đã xem xét xem đã có cuốn từ điển nào như thế trên thị trường nước ta hay chưa, mới tiến hành viết. Những sai sót trong việc sử dụng tiếng Anh được nằm rải rác trong rất nhiều sách dịch, nhưng chưa hề có một người Việt nào hệ thống lại trong một cuốn từ điển để dễ dàng tra cứu.

Tìm hiểu ở các cộng đồng người Việt hải ngoại, tôi cũng biết là chưa có một người gốc Việt nào biên soạn một cuốn từ điển cách dùng tiếng Anh như sách của tôi, nên có thể nói đây là cuốn từ điển cách dùng tiếng Anh đầu tiên được một người Việt biên soạn.

- Cuốn từ điển giải quyết những vấn đề gì?

- Đối với người Việt chúng ta, việc học và sử dụng tiếng Anh, việc sử dụng từ, cụm từ, ngữ pháp, cấu trúc câu tiếng Anh... thường gặp rất nhiều khó khăn và nhầm lẫn. Cuốn "từ điển cách dùng tiếng Anh" của tôi tập hợp một cách có hệ thống và giải đáp rất nhiều câu hỏi đại loại như thế.

- Anh có thể nói thêm về một số đặc điểm của cuốn sách?

- Các phần được chú trọng bao gồm các từ hay bị dùng lẫn lộn, giải thích sự khác biệt, các vấn đề ngữ pháp, những sai sót trong phát âm... Từ điển bao gồm hai nội dung chính:

1. - The most commonly confused words (những từ thường bị dùng lẫn lộn hoặc bị dùng sai nhiều nhất): Phần này chiếm dung lượng lớn.

2. -Grammar problems (Những vấn đề về ngữ pháp): Gồm những điểm chính yếu trong việc sử dụng các loại từ, các thì, các cấu trúc, cách hành văn... Trong phần này, tôi đã dựa theo nhiều tài liệu, sách báo xuất bản trong những năm đầu thế kỷ 21, kết hợp với việc so sánh, đối chiếu với các sách giáo khoa, từ điển, để đưa vào đây những thay đổi về các quy luật ngữ pháp tiếng Anh cùng cách hành văn thông dụng hiện nay. Ngoài ra, từ điển cũng đề cập đến cách dùng tiếng Anh khi nói và viết về một số chủ đề thông dụng trong đời sống.

Một đặc điểm nữa của từ điển là mặc dù vẫn dựa vào tiếng Anh của người Anh (British English) làm căn bản, nhưng tôi cũng chú trọng đến cách dùng tiếng Anh của người Mỹ (American English - hay còn gọi là tiếng Mỹ).

Công trình này được tiến hành trong hơn 10 năm. Tôi đã tích lũy kinh nghiệm trong thời gian còn đi dạy tiếng Anh và đã tiến hành những cuộc tham khảo, nghiên cứu về những khó khăn của những người học và dạy tiếng Anh ở Việt Nam.

Bên cạnh là thời gian thực tế trong cương vị Phó Chủ nhiệm CLB Văn học, phụ trách mảng văn học dịch tiếng Anh của Hội Văn nghệ Cần Thơ và làm việc tại Báo Thanh Niên với cương vị phóng viên Ban Quốc tế, rồi Trưởng ban Quốc tế, Thư ký Tòa soạn.

Đặc biệt, tôi cũng có thời gian dài để bổ sung, kiện toàn cuốn từ điển khi trực tiếp nghiên cứu tiếng Anh tại Colorado State University và Aims Community College thuộc bang Colorado, Hoa Kỳ. Đây thực sự là một công trình tâm huyết của tôi với sự góp ý của nhiều đồng nghiệp với ước mong sẽ giúp ích cho những người đang học, nghiên cứu và sử dụng tiếng Anh ở Việt Nam cũng như cộng đồng người Việt ở hải ngoại, đặc biệt là những bạn trẻ.

- Xin cảm ơn anh.