Người Trung Quốc đã sử dụng máy móc tinh vi cách đây 2.500 năm

Người Trung Quốc đã sử dụng máy móc tinh vi cách đây 2.500 năm

Chiếc khuyên này nằm trong số những đồ vật được phát hiện trong những ngôi mộ ở Trung Quốc. Đây là mộ của những người ở tầng lớp trên từ thời Xuân Thu (từ năm 771 tới 475 trước Công nguyên). Các nhà khảo cổ học thường tập trung sự quan tâm của mình vào những cổ vật đồng và ngọc lớn và đẹp hơn. Tuy nhiên, ông Peter Lu đã nhận ra những hình mẫu trong những chiếc vòng nhỏ giống những hình xoắn ốc Archimedes. Ông cho rằng đây là những bằng chứng cổ nhất về những chiếc máy lắp ghép.

Những máy móc đơn giản di chuyển theo một chiều có niên đại từ cách đây ít nhất 5.000 năm trước, đó là sự phát minh ra chiếc bánh xe quay của người thợ gốm. Nhưng phải mất một thời gian rất lâu sau đó, những máy móc lắp ghép có khả năng chuyển đổi từ chiều di chuyển này sang chiều di chuyển khác mới được chế tạo ra.

Người ta đã từng cho rằng Archimedes là người đã chế tạo ra một chiếc máy lắp ghép đầu tiên để di chuyển các con tàu từ bến cảng Syracuse vào thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, nhưng những mô tả đáng tin cậy xuất hiện sớm nhất là của Anh hùng Alexandria ở thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên.

Các chuyên gia tin rằng phần lớn các trang sức ngọc lục Trung Quốc cổ đều được chạm khắc bằng tay, nhưng ngay khi được chuyên gia về lịch sử nghệ thuật Jenny So, ĐH Trung Quốc ở Hồng Công, cho xem một trong những vòng ngọc này, ông Lu đã cho rằng những xoắn ốc trong chiếc vòng ngọc được chế tác bằng máy móc.

Để chứng minh giả thuyết của mình, ông Lu đã chế tạo một chiếc máy khắc xoắn ốc từ một chiếc máy ghi âm cũ. Nó tương tự những chiếc khoan dây mà các Hướng đạo sinh thường dùng để tạo lửa.

Ông quấn chặt một sợi dây quanh trụ của mặt phẳng quay, và phần cuối của sợi dây này được gắn với một cái que chạy giữa hai miếng gá ở hai bên của mặt phẳng quay (xem hình vẽ). Những lỗ trên những miếng gá này cho phép chiếc que này có thể di chuyển dọc theo chiều dài của nó mà không thể di chuyển ngang được. Một chiếc bút được gắn trên chiếc que này tiếp xúc với mặt phẳng quay. Khi di chuyển qua lại chiếc que, mặt phẳng quay sẽ chuyển động và chiếc bút vẽ nên những đường xoắn ốc trên bề mặt của mặt phẳng này.

Theo ông Lu, mặc dù không có những bằng chứng cụ thể về cách thức thực hiện công việc này của người Trung Quốc cổ, nhưng những chứng cứ chi tiết thì rất rõ ràng.

Những hình xoắn ốc này gần giống với những hình dạng Archimede, tâm của nó nằm ở tâm của chiếc vòng và người ta có thể khắc trên chiếc vòng này bằng cách xoay miếng ngọc với chiếc bút đặt ở đúng vị trí. Hình chạm xoắn ốc cũng có thể nhận thấy được đồng đều hơn so với những hình vân của ngọc.

Những chiếc vòng này có niên đại ít nhất là từ năm 552 trước Công nguyên, và ông Lu cho rằng việc không có những chứng cứ sớm hơn về những vòng xoắn ốc này là do không có ai để tâm tìm kiếm chúng.

Có thể bạn quan tâm