Các đại biểu Quốc hội đã đưa ra nghị trường nhiều vấn đề mang tính vĩ mô và quan trọng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội. Thực tế cho thấy, việc người có thu nhập thấp có thể tiếp cận với loại hình nhà ở này… là rất khó khăn. Đây cũng là thực trạng được phân tích từ nhiều năm nay nhưng chuyển biến thực chất chưa nhiều, chưa đáp ứng được kỳ vọng của Đảng, Chính phủ và của người dân có thu nhập thấp. Chẳng hạn, có địa phương mở bán hơn 300 căn hộ nhưng sau khi rà soát chỉ có gần 20% số người đủ điều kiện. Thậm chí, một số địa phương không có dự án nhà xã hội nào được khởi công từ năm 2021 đến nay.
Bên cạnh thực trạng các quy định pháp luật, cơ chế đặc thù về nhà ở xã hội chưa thật sự thông thoáng, thống nhất, nhiều địa phương dư thừa quỹ đất nhà ở thương mại nhưng lại thiếu quỹ đất dành cho nhà ở xã hội…
Một vấn đề người dân quan tâm là trong các dự án nhà ở xã hội đã đi vào hoạt động, có hay không việc bố trí, sử dụng nhà ở xã hội sai đối tượng. Việc xử lý các trường hợp sai phạm quy định, quy chế mua nhà ở xã hội chưa rõ ràng, còn lúng túng… Người dân đề nghị các cơ quan chức năng triển khai kiểm tra, thanh tra quá trình xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội để làm rõ dấu hiệu “lách luật” nhằm mua đi, bán lại nhà… Cần làm rõ thực trạng không ít người thu nhập thấp nhiều lần nộp hồ sơ mua nhà, được trả lời không đủ điều kiện nhưng lại có môi giới gợi ý muốn hồ sơ được xem xét thì phải mất tiền chênh lệch?
Các bộ, ngành cần sớm nghiên cứu, ban hành các văn bản quy định riêng về thực hiện các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người lao động có thu nhập thấp. Trong thực tế, khả năng mua nhà của người thu nhập thấp là rất khó khăn, không thể chi trả ngay một khoản tiền để mua mặc dù được hưởng những chính sách ưu đãi, vì vậy cần nghiên cứu để có những khu nhà ở xã hội cho thuê dài hạn và bán trả góp dài hạn… Các cơ quan chức năng cần minh bạch và tiếp tục cải cách chính sách xét duyệt cho vay, cho thuê, hỗ trợ người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở xã hội..., tránh tình trạng chính sách rất tốt nhưng lại bị một “rừng thủ tục” cản trở và lợi ích nhóm chi phối.