Ngăn chặn mua bán phần mềm giám sát trái phép

Mới đây, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết, đã phối hợp Công an tỉnh Lâm Đồng triệt phá một đường dây mua bán phần mềm nghe lén để cài vào điện thoại di động thu thập thông tin, vi phạm pháp luật. Theo hồ sơ vụ án, cuối tháng 12-2019, sau một thời gian thu thập tài liệu, chứng cứ, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cùng Công an tỉnh Lâm Đồng đã đồng loạt triệu tập, bắt giữ các đối tượng trong đường dây mua bán phần mềm giám sát điện thoại di động tại các địa điểm: Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh, Sơn La. Tại Lâm Đồng, lực lượng công an khám xét, bắt khẩn cấp đối tượng Trần Ngọc Đức, sinh năm 1990, thường trú tại: 1A/1 Hoàng Văn Thụ, phường 4, TP Đà Lạt, là đối tượng chủ mưu cầm đầu đường dây mua bán phần mềm giám sát điện thoại di động trên website https://xxxdong.com, https://xxxdoi.app, cùng một đồng phạm là Trần Ngọc Duy. Kết quả khám xét, lực lượng chức năng thu giữ bảy thẻ tài khoản ngân hàng, một máy tính xách tay, sáu điện thoại di động, cùng nhiều tài liệu liên quan. Cơ quan điều tra xác định, tính đến thời điểm bị bắt, Đức đã giao dịch mua bán phần mềm với hơn 1.200 khách hàng. Hoạt động phạm tội của Đức được thực hiện chủ yếu trên không gian mạng. Theo đó, đối tượng Đức đã lập Fanpage Facebook thu hút hơn 4.610 lượt thích, hơn 5.350 người theo dõi và lập kênh Youtube với 14 vi-đê-ô, có hơn 488.313 lượt xem để quảng cáo, mua bán phần mềm giám sát điện thoại di động. Tại cơ quan điều tra, Đức khai nhận, từ giữa năm 2017 đến nay, thông qua nhiều trang web, Đức chào bán phần mềm theo dõi, thu thập thông tin từ điện thoại di động như: định vị điện thoại, theo dõi tin nhắn, đọc trộm tin nhắn, theo dõi các ứng dụng nhắn tin để thu thập tin nhắn dạng văn bản và hình ảnh… Đức chào bán với mức giá từ 2,4 đến 9,6 triệu đồng.

Quá trình điều tra mở rộng vụ án, lực lượng an ninh đã kiểm tra, trích xuất dữ liệu, xác định tài khoản quản trị do Đức quản lý, có tới 1.603 người kích hoạt, 34.144 người dùng đã cài đặt ứng dụng. Thời điểm bị bắt giữ, “ông trùm” của phần mềm giám sát đang quản lý cả trăm thông tin tài khoản khách hàng (người mua), trong đó nhiều tài khoản còn đang hoạt động (thu thập thông tin của khách hàng). Đáng chú ý, phần mềm do Đức tạo ra, khi cài đặt vào điện thoại di động có thể đánh cắp thông tin cá nhân như: tài khoản ngân hàng, tài khoản email, Viber, Zalo, Facebook; các giao dịch Internet banking có thể bị kiểm soát mà chủ thể không hề biết. Ngoài ra, phần mềm này còn ghi âm bí mật nội dung cuộc đàm thoại nghe, gọi. Đáng lo ngại, toàn bộ thông tin, dữ liệu của các máy điện thoại bị cài đặt phần mềm nghe lén này được chuyển đến máy chủ lưu trữ đặt tại nước ngoài. Do tính chất nghiêm trọng của vụ án, Công an tỉnh Lâm Đồng đã phối hợp Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, công an các tỉnh, thành phố: Sơn La, Hòa Bình, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Nam Định... triệu tập, làm việc với hàng chục khách hàng đã cài đặt, mua thời hạn sử dụng phần mềm ứng dụng do Đức cung cấp. Những người này đã mua gói phần mềm (có thời hạn) của Đức, bí mật cài đặt vào điện thoại của vợ, chồng, người yêu để xem các thông tin thu được từ điện thoại của họ.

Theo cơ quan công an, hành vi thực hiện và buôn bán phần mềm giám sát để nghe, theo dõi thông tin của người khác là vi phạm pháp luật. Mua và sử dụng cũng là hành vi vi phạm. Bởi lẽ, pháp luật đã quy định rõ đối với tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác… nếu ở mức độ nhẹ có thể bị phạt tiền nhưng nếu ở hành vi nặng có thể bị truy cứu hình sự và bị phạt tù. Đồng thời, cơ quan công an khuyến cáo, người dùng điện thoại nếu phát hiện điện thoại của mình bị cài lén phần mềm giám sát có thể tìm kiếm và cài đặt các ứng dụng chống phần mềm giám sát (Anti Spyware). Ứng dụng này sẽ giúp phát hiện các phần mềm được cài trong điện thoại có dấu hiệu chuyển dữ liệu ra bên ngoài. Trường hợp người không am hiểu công nghệ, nếu nghi ngờ điện thoại bị cài phần mềm giám sát nên mang máy đến các trung tâm bảo mật, an ninh mạng để được khắc phục.